Vragenbus

Een vrager uit ’s Gr. wenscht opheldering omtrent eene bewering, door hem in de Haagsche Courant van 16 Maart 1908 gelezen omtrent Dr. Kuyper Sr.
In dat blad stond het volgende:
„Dr. Kuyper en de Liberale Unie.”
„Kapitein Schönstedt, in garnizoen te Haarlem, hield daar verleden week eene rede, waarin hij o.a. zeide:
„Tusschen haakjes zij het mij vergund u te verklaren, dat het mij niets zou verbazen, indien het bestuur van de Liberale Unie spoedig verrast werd met een schrijven van Dr. Kuyper, waarbij hij zijn wensch te kennen geeft om lid van de Liberale Unie te worden. Ik grond zulks op de hoogst moderne beschouwingen, door Dr. Kuyper ten opzichte van een der voornaamste godsdienstige dogmas en geloofsartikelen ten beste gegeven op bladz. 580 van zijn groot werk „Om de oude Wereldzee.”
„Naar aanleiding dezer woorden richtte de Heer G.G. van As een „open brief” tot kapitein Schönstedt in het „Haarl. Dagbl.” om opheldering. De heer Schönstedt schrijft nu aan dat blad o. m.: „Wanneer de groote orthodoxe Dr. Kuyper op bladz. 530 van zijn werk verklaart, dat de opvatting als zou de Heere lichamelijk ten hemel gevaren zijn, een verouderde en grove opvatting is en hier uitsluitend aan een geestelijke opstanding gedacht moet worden, dan zie ik daarin zulk een liberale en moderne opvatting, dat ik het vermoeden mag uitspreken, dat Dr. Kuyper ook op andere punten liberale opvattingen gaat huldigen. Zoo zou de mogelijkheid geboren kunnen worden, dat wij in Dr. Kuyper nog eens een flink liberaal en later wellicht een Unie-liberaal zullen mogen begroeten,”
Tot zoover hetgeen de Haagsche Courant schreef. Is dit alles waar? zoo wordt ons gevraagd. Loochent Dr. K. in zijn werk „Om de oude wereldzee” inderdaad de lichamelijke hemelvaart van Christus? Daar ons de bladz. genoemd wordt, was het ons gemakkelijk deze op te slaan. Wij willen onzen vrager afschrijven wat wij daar lazen. Op bladz. 530 van genoemd werk schrijft Dr. K., na eene beschrijving van den Olijfberg gegeven te hebben, het volgende:
„Natuurlijk is ook de hemelvaart uitdenksel der phantasie voor wie zich niet anders kan voorstellen of het lichaam van Jezus met zijn vol gewicht zou van hier opgeheven, en heel de ruimte tot aan, tot boven de verst afgelegen starren zijn doorgegaan om eerst zoo den troon der Majesteit te bereiken. Maar wie is er, die doordenkt en zoo grove voorstelling nog koesteren zou? Reeds de Apostel betuigde: Er zijn aardsche en er zijn hemelsche lichamen, en de overgang uit de eene in de andere lichaamsgestalte is, in steê van ondenkbaar, veeleer natuurlijk. Niet het lichaam domineert van hooger standpunt bezien den geest, maar de geest het lichaam. De Schrift leert ons, dat in het rijk der heerlijkheid ook het lichaam der gezaligden niet anders dan het vernieuwde aardsche lichaam zal zijn, en waarom zou die verandering in het lichaam van Jezus niet toen reeds begonnen zijn? De dusgenaamde Phasenlehre, ook door den grooten chemicus, mijn vroeg gestorven vriend Bakhuis Rooseboom zoo rijk toegelicht, kan dezen overgang van slaat in staat zijdelings voor ons verduidelijken. Een dolfijn van den Indischen Archipel zou, kon hij denken, zich het water niet anders dan als vocht kunnen voorstellen. Eene verstijving van het water tot ijs, en veel meer nog eene ontbinding van het water in stoom of damp, zou buiten zijn gedachtenkring liggen. Van ouds wees men op de rups, de pop en de straks opvliegende kapel. Maar welk beeld men hier ook ter vergelijking aandrage, het feit der innerlijke omzetting van de qualiteit van het lichaam door den geest, is eene Christelijke traditie, die, zoo ergens, dan met name bij Jezus haar toepassing vindt.”
Onze vrager kan hieruit zien dat Dr. K. hier niet de lichamelijke hemelvaart van Christus loochent, zooals de beschuldiging in de Haagsche Courant luidt. Dr. K. zegt dat de hoedanigheid van het verheerlijkte lichaam na de opstanding anders was dan vóór de opstanding, toen het lichaam nog niet verheerlijkt was. Toch gaat onzes inziens Dr. K. te ver als hij die verandering „eene omzetting van de qualiteit van het lichaam door den geest” noemt, daar het verheerlijkte lichaam van Christus na de opstanding niet van vleesch in geest was omgezet. Christus zelf zegt: „Tast mij aan, want een geest heeft geen vleesch en beenen, gelijk gij ziet dat ik heb.”
Al huldigt Dr. K. dus nog niet de moderne opvatting, toch mag zijne opvatting wel afwijkend genoemd worden van de Schrift, vooral als wij op bladz. 536 van datzelfde werk lezen, waar over de Verzoeking in de Woestijn gesproken wordt:
„En toen heeft Jezus met het geestelijk oog 1) den Demon der demonen gezien . . . . Niet alsof Satan daarom lichamelijk ver scheen, maar visionair 1) dringt in oogenblikken van de hoogste worsteling wat van het geestenheir is ai dichter en klaarder op, tot het zielsoog het ontdekt.” Wij plaatsen hier een groot vraagteeken, en zien belangstellend uit of ook in de vereenigde kerken zulke uitspraken nog tegenspraak ontmoeten.

1) De cursiveering is van ons.    D. B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen