Kerk en Staat

Binnenkort zal er in onze Tweede Kamer een wetsontwerp aan de orde worden gesteld, dat, hoewel ingediend door een rechts ministerie, onze sympathie niet heeft, en waartegen wij ons geroepen gevoelen ernstig te protesteeren. ’t Is het wetsontwerp op den Bakkersarbeid, dat alsdan voor de tweede maal in openbare behandeling zal worden genomen. De eerste maal waren de bedenkingen zoovele, dat de minister aan den wenk hem gegeven, gehoor gaf en het wetsontwerp tijdelijk terugnam, ten einde het aan een grondige revisie te onderwerpen, overtuigd als hij was dat het in dezen vorm het „Staatsblad” niet zou bereiken. Daar dreigt ons van de zijde van dit wetsontwerp een ernstig gevaar, n.1. dit: dat het recht van het individu zal worden opgeofferd aan het belang der gemeenschap, een door en door socialistisch beginsel dus, dat daarmede in onze burgerlijke wetgeving zal worden ingedragen. Door een christelijk ministerie dat uit kracht van zijn christelijk beginsel geroepen is de rechten van bet individu tegen de toenemende Staats-almacht te beschermen, want het socialisme is in zijn diepsten grond vernietiging van de rechten en vrijheden van het individu ten koste en ten bate van de gemeenschap. Dat hebben dan ook de socialisten kostelijk gevoeld, vandaar dat dit wetsontwerp hun in zijn beginsel sympathiek is en Troelstra bij de vorige behandeling ten slotte de leiding van de Kamer in handen bad.
In naam van het christelijk beginsel protesteeren wij dan ook tegen dit wetsontwerp, want het christendom handhaaft en waarborgt aan den mensch zijn persoonlijke vrijheid op godsdienstig en staatkundig gebied. Het proclameerde bij zijn eerste optreden in deze wereld „de vrijheid van de conscientie.” En die vrijheid wordt thans bedreigd. Wat toch is het geval. De tijd van arbeid wordt wettelijk geregeld. Op zichzelf is daar niets tegen. Wij juichen het toe dat de wetgever ingrijpt en aan misstanden die er op het gebied van den arbeid bestaan, een einde maakt. De wet op den kinderarbeid is uitstekend, om dat er voor deze wet op dit gebied schreiende toestanden bestonden. Maar de wetgever moet de grenzen eerbiedigen die er ook voor hem bestaan. Zoodra de wetgever de persoonlijke vrijheid aanrandt, heeft bij de grenzen overschreden en zal zijn wet meer schaden dan baten. En dat heeft hij onzes inziens in dit wetsontwerp gedaan. Want niet slechts wordt in dit wetsontwerp de tijd van arbeid bepaald voor de bakkersknechten, maar ook den patroons wordt het verbod van arbeiden opgelegd. Dat de wetgever optreedt om de belangen van de arbeiders in het bakkersbedrijf te beschermen, maar de patroon mag es kan niet onder dit verbod worden opgenomen, daar de Staat over den patroon als zoodanig niets heeft te zeggen. Niet de Staat, maar de patroon is de meester van zijn tijd en niet de Staat, maar hij zelf heeft te bepalen hoe lang hij werken zal. Hem zulk een verbod op te leggen is eenvoudig onchristelijk en maakt den patroon van een zelfstandig man tot een arbeider in dienst van de gemeenschap. Wij gevoelen wel dat de minister op dit punt in een zeer moeilijke aangelegenheid komt, maar die moeilijkheid mag niet opgelost worden op een wijze die de vrijheid aanrandt, dat is eenvoudig de knoop doorhakken en dit zal noodlottig worden voor een aantal kleine patroons. Wij kunnen het niet anders inzien, maar het wetsontwerp in zijn tegen woord i gen vorm is de dood voor het klein-bedrijf en houdt eenzijdig rekening met de belangen van de arbeiders in net groot-bedrijf. Nu kan het kleinbedrijf in den wedloop der concurrentie den strijd nog volhouden maar daarop niet leven en ten koste van welke lichamelijke opoffering. Maar wanneer dit ontwerp wet wordt is dit onzes inziens onmogelijk.
Wanneer groot- en klein bedrijf op een en hetzelfde uur met hun arbeid moeten beginnen, dan moet het klein bedrijf het afleggen, daar bet groot bedrijf immers over tal van hulpmiddelen en machines beschikt die het klein bedrijf niet heeft. De Standaard staat er dan ook verbaasd over dat ons volk in dezen zoo laks is en niet als een eenig man tegen den aanslag die op hun persoonlijke vrijheid beraamd wordt, protesteert. Het rechtsgevoel schijnt niet sterk meer te spreken in het geslacht der twintigste eeuw, maar wij hopen dat er in onze christelijke volkevertegenwoordiging nog rechtsgevoel zal overgebleven zijn om dezen aanslag te verijdelen.

L. (Leiden) J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen