Dankgebed na den doop (III)

In het doopsformulier zelf wordt ons de beteekenis van den Doop uiteengezet. Er wordt gezegd wat het zeggen wil in den Naam des Vaders, des Zoons en des Heiligen Geestes gedoopt te worden. Van het doopen in den naam des Zoons zegt het formulier:
„En als wij in den naam des Zoons gedoopt worden, zoo verzegelt ons de Zoon, dat Hij ons wascht van al onze zonden, ons in de gemeenschap Zijns doods en Zijner wederopstanding inlijvende, alzoo dat wij van al onze zonden bevrijd, en rechtvaardig voor God gerekend worden.” De Zoon verzegelt dus in den doop de belofte van vergeving der zonden door het bloed van Christus. Kennelijk slaat hierop terug de eerste zinsnede in het dankgebed: Wij danken u dat gij ons en onze kinderen door het bloed Uwes lieven Zoons al onze zonden vergeven hebt. Niet dus de onderwerpelijke vergeving der zonden maar de belofte derzelve in het genadeverbond opgesloten, wordt dus verzegeld en voor de verzegeling dier belofte wordt gedankt.
Dit blijkt ook uit het vervolg van het dankgebed: en ons door Uwen Heiligen Geest tot lidmaten van Uwen eeniggeboren Zoon en alzoo tot Uwe kinderen aangenomen hebt.” Ook dit wordt verzegeld in den doop „want als wij gedoopt worden in den Naam des Heiligen Geestes, zoo verzekert ons de Heilige Geest door dit heilig Sacrament, dat hij bij ons wonen en ons tot lidmaten van Christus heiligen wil.” De kerk dankt dus dat God al wat Hij belooft in den doop, tevens door dit sacrament verzegelt en bekrachtigt.
Houdt men dus de uiteenzetting van de beteekenis des doops zooals deze in het formulier geschiedt, in het oog, dan is de dankzegging daarmede volkomen in overeenstemming en is de bedoeling der dankzegging geen andere dan deze: Wij danken u dat gij in den doop verzegelt wat in de beloften van het genadeverbond ligt opgesloten. Dat die beloften echter door het geloof moeten worden omhelsd, zal de doopeling onderwerpelijk in het genot dier beloften deelen, belijdt de kerk verder in het gebed, waarin de dankzegging overgaat. Het ware danken is tevens bidden, en zulks geschiedt ook hier, als daar verder gebeden wordt: „Wij bidden u ook voor deze gedoopte kinderen, (let wel, nu niet meer ons en ons zaad in het algemeen, maar de thans gedoopte kinderen) dat Gij ze met Uwen Heiligen Geest, die in den doop beloofde bij hen te willen wonen en ze tot lidmaten van Christus te willen heiligen, dat Hij nu ook die belofte volbrenge, door ze steeds te regeeren, opdat ze godzalig worden opgevoed en in Christus wassen en toenemen.
Hier is het dus de bede dat Gods Geest, wat objectief aan al het zaad der Kerk wordt beloofd, ook subjectief aan deze kinderen schenke, opdat zij in Christus wassen en toenemen.
Nu klinkt de uitdrukking: wassen en toenemen, eenigszins vreemd. Men heeft gevraagd: Wordt hier geen onderstelde wedergeboorte geleerd? Alleen die in Christus is ingeplant kan toch in Hem wassen. De beteekenis van dat „wassen en toenemen” wordt duidelijk uit den tekst die in het formulier door Ds. van j der Heyden in 1566 opgesteld, aan den ; kant is bijgevoegd. Aldaar staat Joh. 15 : 5, \ aanduidende den Bijbelschen grondslag ‘ van genoemde uitdrukking. In Joh. 15 I nu wordt van Christus gesproken als van den waren wijnstok. In dien wijnstok zijn j tweeërlei ranken, n.l. vruchtdragende en onvruchtbare die afgehouwen zullen worden. Die geen vrucht dragen worden afgekapt. Hierin lag eene ernstige waarschuwing voor het volk des Verbonds Israël was verbondsgewijze Gods volk, aan dat volk was de Messias beloofd. Nu kwam Christus tot het zijne, maar de zijnen hebben Hem niet aangenomen. Zij waren als bondelingen in Christus, maar zijn uitgeworpen, zooals Christus zelf zegt, ‘ dat de kinderen des koninkrijks zullen buiten’ geworpen worden. Die dus enkel verbondsgewijze in Hem zijn zonder zaligmakend geloof, worden afgehouwen, en die door het geloof zijn ingeplant, zullen vruchten des geloofs voortbrengen. Er is dus een verbondsinzijn en een inzijn door het geloof in Christus. Nu bidt dus de kerk dat die gedoopte kinderen niet eenmaal als bondelingen worden buiten geworpen en als onvruchtbare ranken van den wijnstok worden afgesneden, maar door een geloovig inzijn vruchten voortbrengen en alzoo door het geloof het verbond omhelzende wassen en toenemen.
Daarom wordt vervolgens gebeden: „opdat zij (die gedoopte kinderen) uwe Vaderlijke goedheid en barmhartigheid, die gij hen en ons allen bewezen hebt, mogen bekennen”, enz. In den doop belooft God de Vader dat hij met ons een eeuwig verbond der genade opricht enz. Dit is de vaderlijke goedheid die hg ons allen en ook die gedoopte kinderen bewezen heeft. Doch die goedheid bekennen of erkennen wij van nature niet. Vandaar dat gebeden wordt dat de gedoopte tot erkenning mag komen: Die God wil mijn God zijn en ik ben verplicht dat verbond door het geloof te omhelzen. Er wordt dus gebeden dat de gedoopte door den Heiligen Geest leere erkennen: „Heere! Gij wilt mijn God zijn, maak mij dan tot Uw kind en geef genade om door het geloof amen te zeggen op het verbond der genade.
De korte inhoud van het dankgebed is dus: Heere, wij danken U voor de beloften des verbonds in den doop verzegeld en bidden U dat Gij door de toepassing des Heiligen Geestes de vervulling der beloften aan deze gedoopte kinderen moogt schenken. De dankzegging na den doop is dus geenszins met het gebed vóór den doop in strijd, maar vormt met het geheele formulier één schoon geheel, wanneer wij het slechts recht verstaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen