Een Geloofsstuk contra een Meestersstuk (XVI)

En wanneer dan Kuyper een vergelijk trok tusschen de Kerk onder Israel en het Herv. genootschap, dan boekte hij een tamelijk hoog batig saldo ten bate van de Herv. Kerk; dan was er op die bladzijde altijd nog een „plus” en volstrekt geen „minus”. Luister maar!
Evenals oudtijds Israëls profeten, erkent Kuyper in het tractaat dat reformatie noodwendig is, want zoo schrijft hij op bladz. 196 „dat blijkt uit de droeve feilen, die helaas door niemand worden ontkend. Als daar zijn: dat de godzaligheid onder ’s Heeren volk beneden het gewone peil zonk. Dat de sleutel der kennisse, enkele zeer kleine kringen uitgenomen, weg is. Dat wereldgelijkvormigheid onder de leden der kerken niet slechts doordrong, maar bij de massa de overhand kreeg. Dat de grootste zedeloosheid en meest drieste ketterijen tot godloochening voortgaande, openbaarlijk en straffeloos door de kerken worden geduld. Dat valsche leer onder de leeraars is doorgedrongen Dat in veel Kerken de Sacramenten worden ontheiligd. Dat er onder de Kerken scheuring is ontstaan, doordien tal van kleinere groepen als afzonderlijke Kerk zijn opgetreden. En eindelijk dat de meesten dier Kerken in een Kerkverband staan, dat steeds onheiliger karakter vertoont en al meer nadert aan de pauselijke hierarchie.
Overdrijven willen we hierbij niet en wel heeft men zich te wachten voor de onware voorstelling alsof de Staat onzer Kerken nu reeds op een lijn ware te stellen met b.v. den Staat der Kerk van Jeruzalem onder de latere koningen.” —Voelt ge wél, lezer, hier hebt ge het plus, het batig saldo al, dat Kuyper op zijn Kerkstaat uittrekt en dat aardig wordt aangedikt wanneer hij verder schrijft:
„Veeleer moet staande gehouden, dat de Gereformeerde Kerken dezer landen nog altoos daarin onderscheiden zijn: 1e. dat de bediening van ’t Woord en van ’t Sacrament in vele dezer Kerken nog voortbestaat in een zuiverheid als destijds geheel ongekend was. 2e, dat de ingeslopen ketterij en zedeloosheid nog op verre na niet dat afgodisch en satanisch karakter van destijds heeft aangenomen. 3e. dat die beter wil nog veel vrijer zich beweegt en op verre na niet als destijds mishandelt wordt en 4e. dat de zedeloosheid onder de leeraren hoewel hier en daar zich reeds vertoonende, toch in geen vergelijking komt met ’t geen in Jeruzalem is gezien”.
Wat prachtig pleidooi voor de Herv. Kerk, maar tegelijk hoe fel gekeerd tegen de Kerk der Scheiding.
Vraagt men zich niet af: hoe is het toch mogelijk dat een man, die in 1884 zoo’n pleidooi durfde houden, nauwelijks twee jaren later zulk een heftige agitatie in ’t leven riep? Dat Kuyper hot jaar 1886 daarvoor koos, is voor den kenner der historie geen geheim. In 1886 waren de droeve toestanden in het Herv. genootschap niet anders dan in 1884. Niet dus in het genootschap lag de grond voor deze agitatie, want dan had deze in gehoorzaamheid aan den Heere in 1884, ja nog vroeger moeten geschieden, maar die grond lag buiten ’t genootschap. In 1880 had Kuyper een kostbare universiteit gesticht, een nog steeds welsprekend meesterstuk van Kuyper’s geniale durf en die moest in 1886 productief gemaakt worden. Do teerling moest toen geworpen, Kuypers kracht- en machtwoord was toen: nu òf nooit”.
Maar hoe zit dat met het zoo schijnbaar stuk bolwerk, n l. Kuyper’s beroep op de Kerk des Heeren onder Israël? Een volgende week, D.V,!

A. (Amsterdam) S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen