Kerk en Staat

De lente heeft haar intocht gehouden. Allerwege is haar invloed te speuren, tot zelfs op het oorlogsterrein toe. Hield de winter de oorlogvoerenden in hunne stellingen vast en was het ten gevolge van regen en sneeuw, onmogelijk iets belangrijks te ondernemen, ternauwernood waren de voorboden der lente verschenen of, op de verschillende fronten ontwaakte alles als uit een winterslaap. Het initiatief was daarbij ook nu weer aan Duitsche zijde. Bekend met het feit dat de Geallieerden tegen Mei een reusachtig offensief op alle fronten zouden beginnen, hebben de centralen niet gewacht totdat die offensief kwam, maar zij zelf zijn het offensief begonnen op het Westelijk front, waar niemand het verwacht had; aller aandacht was in de laatste weken op Saloniki gevestigd en telkens heete het dat nu het offensief tegen Saloniki begonnen zou worden. Wij hebben dat nooit zoo vast geloofd, en er vroeger op gewezen, dat de Duitschers veel verstandiger deden met een kleine troepenmacht, de Geallieerden in Saloniki vast te houden; eene taktiek die zij blijkbaar tot nu ook volgen. Maar dat zij bij Verdun zouden aanvallen, had niemand vermoed. Meer werd gedacht aan een onderneming tegen Egypte, om alzoo Engeland te treffen, maar de centrale legerleiding heeft blijkbaar begrepen, dat, hoe het ook moge gaan, de beslissing in dezen oorlog altijd op bet Westelijk front vallen zal. Die bet daar wint, wint het overal, en die het daar verliest heeft het nergens gewonnen. Waarom zij juist Verdun verkozen hadden is niet heel zeker, sommigen beweren, omdat het dicht bij Parijs ligt, hoewel de afstand Verdun—Parijs toch altijd nog 80 K.M. bedraagt, d.i. de afstand van Rotterdam naar Amsterdam. Anderen beweren, omdat de frontlijn juist daar een zeer scherpe bocht maakten daarom een zwakke plek voor de Duitschers was, waar de Franschen met het meeste succes hadden kunnen aanvallen. Hoe dit zij de Duitschers hebben beproefd bij Verdun door te breken. En dat is hun niet gelukt. Met een overstelpend artillerievuur zooals men in dezen oorlog nog niet gezien had hebben zij de Fransche loopgraven stuk geschoten en toen een geweldige infanterie aanval ondernomen. De Franschen werden blijkbaar verrast, want de eerste stoot bracht den Duitschers een belangrijk succes: daarop werd een tweede poging ondernomen, waardoor de Duitschers in het bezit kwamen van een van de forten van Verdun. Maar toen was het ook uit. Van alle zijden had Joffre reserves laten aanrukken, en de Franschen deden zulke geweldige tegenaanvallen dat het onmogelijk voor de Duitschers was verder door te dringen. Het Duitsche offensief tegen Verdun schijnt dan ook voorloopig tot staan gebracht. Maar het heeft aan beide zijden ontzaggelijke offers gekost; al kan men niet alles gelooven wat er vooral van Fransche zijde over de Duitsche verliezen geschreven wordt, dat staat vast dat de Duitsche verliezen ontzettend geweest zijn. Dat blijkt ook wel uit den pijnlijken indruk die de onderneming tegen Verdun in Duitschland gemaakt heeft. Het volk is niet overtuigd, dat de geleden verliezen geevenredigd zijlaan de behaalde voordeden. Was Verdun gevallen en het Fransche front doorgebroken, dan had men van zijn verliezen gezwegen en uitsluitend op het succes gezien. Ook schijnt het succes, aanvankelijk verbazend overdreven te zijn geworden zoodat men in Duitschland niet anders meende, of de vesting Verdun zou binnen een paar dagen in Duitsche handen zijn. Daarom is de ontgoocheling dan zooveel te bitterder, want het blijkt thans dat het den Duitschers trots hunne geweldige inspanningen en bloedige verliezen onmogelijk is Verdun te naderen al heeft men blijkbaar de poging nog niet opgegeven de vesting te omvatten en daardoor tot overgave te dwingen. Wat het resultaat van den val van Verdun zijn zou, laat zich niet gemakkelijk voorzien, maar in geen geval beteekent dit het eind van dezen oorlog. Dat heeft de pers der Geallieerden duidelijk gezegd. En wij gelooven het. Meer en meer wordt aan de zijde der Entente de onverzettelijke wil openbaar om ten koste en met opoffering van alles Duitschland te vernietigen. Zonder twijfel is Engeland de aanstoker van dit snoode bedrijf, want daar beraadslaagt en onderhandelt men nu reeds, hoe men Duitschland na den vrede, let wel: na den vrede: economisch zal verpletteren, 't Wordt op deze wijze voor Duitschland heel kritiek. Op het oostelijke front beginnen de Russen weer. Italie spant zijn laatste krachten in om eenig tastbaar resultaat te bereiken. Portugal heeft zich op aanstoken van Engeland bij de verdrukkers gevoegd, de economische toestand van Duitschland gaat met den dag achteruit. In sommige streken wordt er bepaald geleden, 't Is ontzettend dat dergelijke dingen geschieden kunnen als wij in deze dagen zien. En, het gevaar is hier groot dat de toestand ook voor ons gaandeweg kritieker wordt. Wij liggen er midden in en wanneer morgen het belang van een der oorlogvoerenden het eischt er dit in te betrekken, zitten wij er ook morgen in. En wie zegt of dat tijdstip niet nadert.
De pers heeft in dezen moeilijken tijd een zeer gewichtige roeping te vervullen. Niet die roeping welke zij in de laatste dagen vervulde, toen de Tubantia en de Palembang vergingen. Toen vond ik de pers alles behalve voorzichtig en verstandig. Men hield voor uitgemaakt wat nog bewezen moest worden en men stelde vast wat niemand wist. Men zweepte het volk in deze dagen niet op, want dat is totaal geen kunst, de pers bracht Italie in den oorlog maar het volk moet hem voeren en lijden. Dat vergete men niet. Ons volk is anti-militaristisch en het wordt het door dezen oorlog hoe langer hoe meer. Het wil geen oorlog. Daarom moet de pers bij elke voorkomende gelegenheid zich zelven weten te beheerschen; wat een redacteur in de courant zet is niet altijd de stemming van het volk, maar een redacteur kan door de courant stemming maken, voor of tegen een zaak. Dat mag de pers in deze moeilijke tijden niet doen. Niemand die het voor de misdaden die er geschieden en de krenkende onrechtvaardigheden die wij ons moeten laten welgevallen zal opnemen. Als de Duitschers onze schepen maar klakkeloos torpedeeren noemen wij dat misdadig en als Engeland onze mails aanhoudt en onze couponzendingen tot zich neemt dan jeuken ons, de handen. Maar wij zijn niet meer in de dagen van de Ruyter en Tromp. De Regeering voor te schrijven wat zij doen moet is onnoodig en overbodig. Met vaste hand heeft zij tot op dit oogenblik het schip van Staat gestuurd en onze bede vermenigvuldige zich dat-de Heere onze God haar verder de wijsheid en bekwaamheid die zij behoeft zal schenken. De toekomst van ons volksbestaan ligt in Gods hand en diep buigen wij het hoofd als wij met het oog daarop belijden: Hij is de Heere. Hij doe wat goed is in Zijne oogen.

L. (Leiden) J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen