Brieven uit het Zuiden (XVIII)

Wat formeel in de rubriek „boekbeoordeeling” thuis behoort, ga ik thans in mijn wekelijkschen brief meedeelen. We doen dit, omdat het iets bijzonders is. 't Gaat dan over een boek, dat pas van de pers gekomen is, getiteld:
„Billy Sunday”. Een beeld uit het tegenwoordige Amerikaansche Godsdienstige leven, door Dr. J. van Lonkhuizen. J. H. Kok, te Kampen.
In het Amerikaansche Weekblad „De Wachter” kwamen art. voor over Billy Sunday, die nu, door Dr. van Lonkhuizen, uitgebreid, in boekvorm in onze taal worden aangeboden. We danken Dr. L. voor dezen arbeid, waardoor men ook in ons land in de gelegenheid worden gesteld, genoemden Amerikaanschen prediker beter te leeren kennen. Na een inleiding volgt een levensschets. Vervolgens doet Dr. L. ons de prediking-Sunday kennen, om met een beoordeeling van één en ander dit boek te besluiten. Mooie illustraties versieren het werk.
Billy Sunday is een man, opgevoed als een boerenjongen; hij heeft daarna onder allerlei kringen van het volk verkeerd en gewerkt. Als hoteljongen, als huisknecht, als knecht van een lijkbezorger en is toen in de wereld van Amerikaansche sport gekomen, waar hij geheel in opging. En daarna is hij bekeerd. Sunday is, zegt L., geen bestudeerde domine, maar een man met singuliere gaven. Singulier in alles. De man is lang geen domoor. Van het Westminster college (Pensytounia) ontving hij zelfs den graad van Doctor in de Godgeleerdheid, honoris cousa. De man treedt door het geheele land op. Hij predikt Jezus Christus als de eenige en algenoegzame Zaligmaker. In zijn prediking is hij in de waarheid een geweldig man. Vooral op de zoo heerschende volkszonden heeft Sunday het gemunt. Wij, Hollanders, zouden zeggen, die pakt hij „ongezouten” aan. Bekend met hetgeen in achterbuurten en kroegen omgaat, bediend Sunday zich veelal van de volkstaal. Als hij warm wordt, vliegt hij op het platvorm heen en weer. Soms neemt hij een stoel op, alsof hij den duivel wilde vermorzelen. Hij stampt met den voet, balt de vuisten, slaat op den lessenaar, dat er soms de stukken afvliegen; wordt hij al te warm, dat het zweet hem van het aangezicht loopt, dan trekt hij zijn jas uit en zet in zijn overhemd zijn werk voort. Waar Sunday komt, worden groote houten tempels voor hem gebouwd, waar 10-, 25-, soms 60.000 menschen bijeen zijn. Tijden voor de opening verdringen de menschen elkander voor de ingangen. Is de tijd van opening aangebroken, dan gaat alles met voorbeeldige orde. Vele vaste helpers hebben dan allen hun aangewezen werk. Van de rijkste tot de armste, allerlei rang en slag van menschen komt dan op, om den prediker te hooren, die op dit oogenblik één van de invloedrijkste menschen van Amerika is. Het geld, dat hierbij bijeen gebracht wordt, grenst aan het ongeloofelijke; — 10000, 20000, zelfs 60000 dollars is volstrekt niets vreemds.
Gaarne gelooven wij, wat Ds. van Lonkhuizen zegt, dat het niet gemakkelijk is om een persoon en zijn werk als Sunday te beoordeelen. Dat de man oprecht is in zijn bedoelingen en in zijn optreden niet gemaakt, zegt al veel. Zijn taal, zijn beelden, zijn methode, — 't is hem alles natuurlijk eigen. Maar natuurlijk zijn aan zulke gaven bijzondere bezwaren verbonden. Daaronder noemt Ds. L. dat vooral in het gebed aan den eerbied wel eens te kort gedaan wordt. Ook, waar theologische vorming ontbreekt, wordt Sunday in de leer dikwijls oppervlakkig — en, naar het ons voorkomt, met remontrantsche zuurdeezem doortrokken. De begrippen zonde en genade schijnen echter bij den prediker goed tot zijn recht te komen. En dat er van den arbeid van dezen een niet alledaagsche kracht uitgaat, is niet tegen te spreken.
Men moet echter de toestanden in Amerika kennen, om eenigszins te kunnen verstaan hoe zoo iemand tot zulk optreden den moed kan hebben. Wat het finantiëele betreft, ook daar is gevaar aan verbonden. Toch schijnt wel uitgemaakt te zijn, dat tot dusverre Sunday het niet om geld te doen is. De man ontvangt veel, maar geeft ook groote sommen voor een goed doel uit.
Nu men reeds lang klaagde in Amerika, dat de kerken haast niet meer bezocht worden, zou de Heere zulk een man wel eens kunnen gebruiken, als een Johannes de Dooper, om de slapenden wakker te maken.
Met groote belangstelling hebben we dit boek gelezen. We zeggen er nu niet meer van, maar wie kan, koope en leze dit boek; dan zal men daar zeker geen berouw van hebben. Slechts dit ééne willen we hier nog aan toevoegen. Moge het met de opwekking door Sunday niet gaan, gelijk het meermalen met dergelijke wonder-menschen gegaan is: voor een korter tijd groot succes, maar een succes, dat later naar de gewenschte vrucht ver moest gezocht worden. Methodistische bekeeringen aan honderden en duizenden in een enkele week vervullen ons met vrees. Bekeering van de zonde tot de deugd is nog geen bekeering van de macht des satans tot God. En men ziet, bij dergelijke beweging, het eerstgenoemde zoo licht voor waarachtige bekeering aan.
Als dit werk eens „overzomert” en „overwintert” is, zal men er beter over kunnen oordeelen. Dat tegen de drank-zonde en de zedeloosheid, als heerschende zonden van dezen tijd, niet te streng kan worden opgetreden, zijn we overigens met den Amerikaanschen Simson volkomen eens.
De prijs van het boek is ƒ 1.25, geb.ƒ 1.75.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen