Een Geloofsstuk contra een Meestersstuk (LXXX)

Ik zou vervolgens mij kunnen beroepen op prof. Lindeboom, wiens brochure „Betrouw het pand, u toebetrouwd” een conscientiekreet is om tot getrouwheid op te wekken in het handhaven van de belijdenis tegenover zoovele afwijkende leeringen.
Ik zou kunnen wijzen op de „Wachter” partijen in de Geref. Kerken of kunnen herinneren aan de dagen, toen men de vijf stellingen uitgaf betreffende leeringen, waarover in de Gereformeerde Kerken van Nederland verschil is, waarin het bewijs geleverd is dat bij de vereeniging van '92 de band aan de belijdenis is geschonden en de eenheid in 't belijden is prijsgegeven. Dat was ook ons bezwaar tegen de vereeniging. Neen, het was niet om afzonderlijk een kerkje te stichten of de secten-geest, die ons Nederlandsche volk toch al zoo sterk heeft aangegrepen, nog meer te voeden, maar de conscientie sprak, de band aan de belijdenis drong. Laat men aan de overzijde beginnen deze rechtspositie der Chr. Geref. Kerk te erkennen, dan — wie weet — zouden zij, die waarlijk één zijn in de belijdenis den dag zien rijzen, waarop wij als broeders van één en hetzelfde huis weer konden samen wonen. Er is gezegd: wij dringen te sterk en wij vergeten, dat er altijd verschil van meening ook in de Chr. Geref. Kerk vóór '92 is gedoogd, en ten tweede, dat de belijdenis niet is een Chineesche schoen, die ons de vrijheid der ontwikkeling beneemt.
Wat het eerste betreft, stemmen wij aanstonds grif toe, dat er altijd verschil van meening over bepaalde punten heeft bestaan. Ook in de Chr. Geref. Kerk zijn altijd enkelen geweest, die over sommige punten een eigen opvatting er op nahielden. Ook de Geref. belijdenis laat ruimte voor private meeningen, waarin wij elkander zullen hebben te dragen. Laat ik eens iets noemen. Ik denk aan de leer van het chiliasme dat het gevoelen voorstaat, dat Christus lichamelijk 1000 jaren op aarde zal regeeren. Deze leer is door de Synode van 1872 als strijdig met Gods Woord en de Formulieren van Eenigheid veroordeeld.
Maar nu zijn er in de Chr. Geref. Kerk wel eens stemmen gehoord, die ook deze grof-chiliastische opvatting verwierpen en toch geloofden aan eene openbaring van Chrietus in heerlijkheid en kracht, die Zijne komst op de wolken voorafgaat. Dit gevoelen heeft de Kerk nimmer veroordeeld en deze broederen altijd in liefde gedragen. In de Synodale Notulen van 1879 art. 19 lezen wij: „Wat zegt de Geref. Kerk in hare Belijdenisschriften? Dit: dat Christus ten hemel is opgevaren en dat Hij ons ten goede daar is, totdat Hij wederkomt om te oordeelen de levenden en de dooden.” Catech. vr. 46. Het artikel verklaart alleen het grof zinnelijk chiliasme voor ongereformeerd en onbijbelsch. Wie dus, aan die Belijdenis vasthoudende, met verwerping van het gevoelen, dat de Heere Christus lichamelijk op aarde komen en 1000 jaren wonen en regeeren zal, nog vooraf een komst des Heilands op eene of andere nu nog onverklaarbare wijze verwacht en die verwachting uitspreekt, kan met dit artikel in de hand niet bemoeilijkt worden,” Eenige broeders, en daaronder waren zelfs mannen van hooge achting in de Chr. Geref. Kerk als Beuker, Donner, Gispen, Lindeboom, Bavinck, oordeelden nl. dat de Belijdenis der Geref. Kerk op dit punt behoorde te worden gewijzigd. Sommigen verwachten treffende openbaringen des Heeren vóór Zijne komst ten oordeel, al kunnen zij het hoe niet verklaren, daar de gebeurtenissen zelven eerst de rechte verklaring der profetiën geven. Zij zouden daarom niet gaarne broeders, die in de leer der souvereine genade ter dege zuiver zijn en dus alle grondwaarheden des Christendoms en het kenmerkend-gereformeerde van harte gelooven en helder prediken om hun gevoelen aangaande de toekomst des Heeren als onrechtzinnig en onbijbelsch veroordeelen en bemoeielijken.
Hier liet de Synode dus ruimte van blik en gevoelen, zoodat ik dus wel een heel andere kijk op de Profetiën kan hebben dan deze of gene broeder en wij toch samen goede Christelijk-Gereformeer-den kunnen zijn.
Zoo zijn er altijd geweest, die meer naar de Supra- dan naar de Infra-lapsarische voorstelling heen neigden, of die Jezus niet als Middelaar, maar liever als Hoofd van 't genadeverbond aanmerkten, die 't verbond der Verlossing of Raad des Vredes niet aanvaarden, maar liever een eeuwig genadeverbond stelden, die over de verhouding van belijdenis des geloofs en Heilig Avondmaal verschillend dachten, die den doop der Roomsche kerk als onheilig beschouwden, enz.
Maar niemand heeft er ooit aan gedacht om in deze private gedachten een afwijking van de Geref. belijdenis te zien.
Doch geheel anders wordt de zaak in kwestie, wanneer zij raakt de kardinale hoofdwaarheden, die het hart en de longen der kerk zijn. Dan is men niet klaar met de nuchtere opmerking, dat de kerk altijd verscheidenheid van opvatting heeft toegelaten. Dat leert ons de historie der kerk wel anders.

A. (Amsterdam) S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen