Art. 23 D. K. O. Het ambt der ouderlingen II.

Is de regeertaak der ouderlingen dus van ander karakter dan die der Overheid, ook de omvang van regeergebied is onderscheiden. De overheid regeert over heel het burgerlijk leven, over heel het terrein van den Staat. De ouderlingen hebben hun regeermacht niet verder uit te strekken dan over het terrein der kerk. Maar dan ook over heel dat terrein, dat is, niet alleen over de geestelijke, maar ook over de stoffelijke goederen der gemeente. Wel is het doel der regeering eene geestelijke, maar zoolang wij nog in deze aardsche bedeeling zijn, kan de kerk ook niet buiten het stoffelijke. Zij heeft een plaats noodig om te vergaderen, geld noodig voor allerlei arbeid in het koninkrijk Gods en wanneer haar de stoffelijke middelen ontbreken, komt zij in velerlei moeilijkheden. Zeker, er zijn menschen, die zoo òvergeestelijk zijn, dat zij van dat stoffelijke niet veel willen weten. De ouderlingen moeten geestelijke menschen zijn, die liefst maar niet over de stoffelijke belangen der kerk moeten spreken. Zij halen gaarne geestelijk voedsel uit de kerk, maar het moet niet meer kosten, dan de stuiverspreeken, die in vroeger jaren werden uitgegeven. Ook de Overheid heeft vroeger, tijdens de Republiek der Vereenigde Nederlanden zich dikwijls willen mengen in de regeering der stoffelijke zaken, waardoor vele bot- ????????Kerkeraad. Daarbij, de kerk leunde toen in het stoffelijke te veel op den arm van de Overheid, daar de tractementen der predikanten toen door den staat bekostigd werden. Uit dien finantieelen band van de Kerk aan den Staat kwamen allerlei moeilijkheden voort. De staat, die betaalde, wilde ook zeggenschap hebben in kerkeraadszaken.
Hier kwam nog bij, dat de goederen der Roomsche kerk, welke bij de Reformatie aan de Gereformeerden kwamen, door de Overheid werden beheerd, zoodat de kerkeraden over de stoffelijke goederen weinig hadden te zeggen.
In de negentiende eeuw kwam de Synodale Organisatie van Willem I in werking en werd het beheer der stoffelijke goederen opgedragen aan kerkvoogden en notabelen onder een algemeen college van toezicht, zoodat in de Herv. kerk de kerkeraden alle beheer over het stoffelijk goed missen, en het toestaan van het gebruik van een kerkgebouw b.v., niet bij den kerkeraad, maar bij de kerkvoogdij berust.
Dit werd met de Afscheiding anders. Vrijgemaakt van alle banden, kon de kerk weder haar eigen goed beheeren, toen de vervolgingen ophielden. Zoolang de regeering de kerken der scheiding vervolgde en de rechtspersoonlijkheid werd gemist, moest het kerkegoed wel eens op naam van particulieren gesteld worden, doch na den tijd der vervolging hield de kerkeraad zelf het beheer in handen.
Wel kan de Kerkeraad eene commissie benoemen die namens hem de stoffelijke goederen beheerscht, (wat soms nuttig kan zijn, daar zulk eene commissie soms meer verstand heeft van de stoffelijke zaken dan ouderlingen, die toch in de eerste plaats voor den geestelijken welstand der gemeente hebben te waken), maar zulk eene commissie blijft altijd ondergeschikt aan den Kerkeraad en is ook rekening en verantwoording aan hem schuldig. Toch moet men altijd voorzichtig zijn met zulk eene commissie: haar bevoegdheid en ondergeschiktheid aan den Kerkeraad moet nauwkeurig omschreven worden en steeds moet gewaakt, dat zij nimmer eene macht wordt naast den Kerkeraad. Volgens Gereformeerd Kerkrecht is er toch slechts één bestuur in de kerk en dat is de Kerkeraad. Zulk eene commissie van beheer is dus slechts helpster of dienaresse op stoffelijk gebied, zonder eenige zelfstandige bevoegdheid.
Ten slotte moet nog de vraag overwogen, hoevèr de regeertaak van den ouderling gaat, m.a.w.: of een leeraar (die toch ook ouderling is) of een regeerend ouderling zelfstandige regeermacht mag oefenen, of dat hij dit alleen mag doen in opdracht van den kerkeraad. Hier moet wèl onderscheiden worden. De ouderlingen moeten opzicht hebben over de kudde en haar weiden en regeeren. Waar dit weiden plaats heeft, doet de ouderling herderlijk werk. Hij geeft raad en bestuur, troost en vermaant, en dit mag hij ook doen, zoo hij persoonlijk de gemeente bezoekt. Hij mag dan persoonlijk, zooals het formulier zegt, „ook met raad en troost alle gemeene christenen dienen.” Doch het regeeren is de taak van het ouderlingschap, dus van het college van ouderlingen als raad der kerk. Eén ouderling b.v. mag niet de tucht uitoefenen en van het Avondmaal afhouden, al verneemt hij ook bij het huisbezoek dingen, die tuchtwaardig zijn. Hij mag dan vermanen, desnoods voorloopig weren van het Avondmaal, indien de tijd te kort is om nog voor de Bediening des Avondmaals Kerkeraad te houden, maar tucht uitoefenen en regeertaak verrichten is het werk van het college van ouderlingen gezamenlijk. Hierop doelt het formulier van bevestiging, als het zegt van de ouderlingen : „dat ze met de Dienaren des Woords te samen één college of gezelschap uitmaken, zijnde als een Raad der kerke en vertoonende de geheele gemeente.”
Wel kan eene gemeente in wijken verdeeld worden en kunnen voor iedere wijk twee ouderlingen worden aangewezen voor huis- en krankenbezoek, maar dan wordt van de afgelegde bezoeken verslag uitgebracht op den Kerkeraad en door het ouderlingschap, dus door de ouderlingen gezamenlijk de regeering der gemeente uitgeoefend.

Apeld(oorn), de Br.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen