Kerk en Staat

Er is in de 3 maanden, dat wij uit hoofde van anderen arbeid deze rubriek niet konden verzorgen, heel weinig veranderd. De Conferentie te Lausanne zal waarschijnlijk een dezer dagen gesloten worden, maar of daarmede de vrede in het verre Oosten verzekerd is, zal de toekomst moeten leeren. Ik geloof niet, dat de Grieken en de Turken het lang met elkander zullen kunnen vinden, en wanneer men het hier in het Westen allerminst vermoedt, men de handen vol met andere aangelegen zal hebben, breekt daar ginds eensklaps de oorlog uit om de hegemonie. Want Griekenland laat nooit zijn aanspraken op Konstantinopel vallen. Het ideaal van een Groot-Griekenland met Konstantinopel als hoofdstad, zal ook in de toekomst zijn uitwerking niet missen en wanneer Griekenland zijn kans schoon ziet, zal het zeker zijn slag slaan, en de Westersche mogendheden plaatsen voor een voldongen feit.
In Italië houdt Mussolini stevig de teugels in handen, en zijn bewind duurt langer en zijn staatsmanswijsheid schijnt toch wel heel wat grooter te zijn dan men hier te lande aanvankelijk onderstelde. Het schijnt dat hij de rotte plekken in het leven van zijn volk durft uit te snijden, en dat is een heele gewaagde operatie, waar in onze dagen de meeste staatslieden voor schijnen terug te deinsen. Men laat het liever maar doorzieken met al de noodlottige gevolgen daaraan verbonden. Wat Mussolini in dien korten tijd van zijn bewind tot stand gebracht heeft, is geweldig en zijn „zwarthemden”zijn nog elk oogenblik bereid hun leven voor hem te geven. Want zijn bewind rust op zijn macht en wanneer zijn „zwarthemden”hem in den steek laten, is het met de heerschappij van Mussolini gedaan. Nu heeft hij hier en daar al met krachtige hand moeten ingrijpen, wat tot nu toe nog de gewenschte uitwerking heeft gehad, maar op den duur zal het toch voor Mussolini heel wat zijn, om zich te handhaven op de plaats, waar niet het vertrouwen van het volk, maar de wapenen der Facisten hem hebben gesteld.
In Bulgarije is het op dit oogenblik weer revolutie. Het oude ministerie, het kabinet Stambulenski, dat op de boerenbevolking steunde, is omvergeworpen en er heeft zich een nieuw kabinet opgeworpen, dat steunt op officieren en reserve-officieren. Hoedanig de toestand thans is, weet niemand, want de grenzen zijn gesloten en berichten worden niet doorgelaten. Maar ik geloof niet, dat het er heel rustig is, ondanks de plechtige verzekering van de nieuwe regeering. Die verzekering is mij, eerlijk gezegd, veel te plechtig en Stambulenski was de afgod van de boeren. Wij zullen dus moeten afwachten, hoe het zich daar ontwikkelt en welk een terugslag deze dingen zullen hebben op de onderlinge verhoudingen en betrekkingen in hei Oosten.
Er is ook nog zoo iets als een Verdrag van Neuilly, dat bij de ontwikkeling van de toestanden in Bulgarije wel eens in gevaar zou kunnen komen. Duitschland heeft dezer dagen zijn derde vergoedingsplan aangeboden, en op het oogenblik is men druk aan het confereeren, wat men daarmee zal doen. Stond het in Frankrijks macht, dan was hei heel spoedig beslist. Er zou niet anders op geantwoord worden dan dit eene: Versailles, m. a. w. Duitschland moet betalen, wat daar is vastgesteld. Maar dat kan Frankrijk op dit oogenblik niet meer dicteeren of beter gezegd: het kan dan wel dicteeren, maar het weet dat het zich zelf daarmede aan de beschaving en verachting van de geheele beschaafde wereld zou overgeven. Het kost Frankrijk al heel wat moeite om zijn eenigen bondgenoot België in deze richting nog mee te krijgen, want in België gaan krachtige stemmen op, die protesteeren tegen het voortzetten van de Roerbezetting. Er komt door het geheele land een krachtige beweging op, waarvoor de regeering de oogen niet zal kunnen sluiten, en die niet anders bedoelt, dan België van Frankrijk los te maken. En dat moet Frankrijk tot lederen prijs trachten te voorkomen, want een scheuring tusschen België en Frankrijk zon voor Frankrijk de noodlottigste gevolgen hebben, want niet alleen, dat Frankrijk dan alleen zou staan in Europa en de bezetting van het Roergebied alleen zou moeten voortzetten; maar België zou stellig weer aansluiting bij Engeland zoeken, iets wat Frankrijk niet zou kunnen dulden. Het kan geen samengaan van België en Engeland dulden in de Europeesche politiek. Daarom is er in den laatsten tijd heel druk heen en weder gereisd tusschen Parijs en Brussel. Poincaré is al een paar maal in Brussel geweest en de ministers Theunis en Jaspar al een paar maal in Parijs, en het schijnt, dat er binnenkort weer een samenkomst zal worden gehouden. Misschien dat Engeland er dan ook weer bij zal zijn, want hei schijnt dat men daar met den dag dieper gaat gevoelen, dat Frankrijk met zijn Roer- politiek niet alleen Duitschland maar ook België en zichzelf vermoordt, zoodat er aanstonds een Europa zal overblijven, waar Engeland geen handel meer mee drijven kan.
Want de houding van de leiders der volken wordt niet meer door hei recht, maar uitsluitend door het belang bepaald. Eischt het belang den ondergang van een volk, dan gaat het onder; eischt het belang echter het tegenovergestelde, dan moet bet ten koste van alles op de been geholpen en gehouden worden. Zie maar naar de Turken en de Polen. Het belang eischt, dat deze beide volken in Europa blijven. Daarom blijven zij ook. Maar van Duitschland heeft men gezegd, dat moet er onder en nu het er bijkans onder is, zijn er die voelen, dat zij dan zelf mee zullen gaan. Daarom nemen zij tegenover Duitschland een andere houding aan dan Frankrijk. Wat zal Engeland doen?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen