Art. 29 D.K.O. Kerkelijke samenkomsten (III)

Haast de vier kerkelijke samenkomsten in onze kerkorde genoemd, zou men ook nog van een vijfde samenkomst kunnen spreken, welke echter de kerkorde niet kent.
Zij is dan ook van extra-ordinairen aard en heeft niet op geregelde tijden, maar in bijzondere omstandigheden alleen plaats. Wij bedoelen de vergadering van den kerkeraad met de leden der gemeente, ten onrechte gemeentevergadering genoemd. Want het is geen vergadering van gemeenteleden alleen, dat zou independentisch zijn, maar eene vergadering van den kerkeraad met de gemeenteleden, staande onder leiding van den kerkeraad, of nog zuiverder uitgedrukt, eene openbare kerkeraadsvergadering in tegenwoordigheid van de leden der gemeente.
Zulke vergaderingen kan de kerkeraad beleggen om in bijzondere omstandigheden het oordeel der gemeente te vernemen, om daarna als kerkeraad handelend op te treden. Beslissingen door stemming van de gemeenteleden mogen in zulke vergaderingen niet genomen worden. Dat zou independentisch zijn en de leiding en het bestuur der gemeente van uit de handen des kerkeraads in die der gemeenteleden leggen. Ook hier moeten alle dingen eerlijk en met orde geschieden.
De kerkeraad kan in sommige gevallen, vooral bij finantieele aangelegenheden het noodig oordeelen het gevoelen der gemeente te weten. Hij roept dan de leden der gemeente, waarbij do vrouwelijke leden niet uitgesloten zijn, op, om hen mede te deelen, wat hij in 't belang der gemeente acht of waarover bij het oordeel der leden wil hooren. Daar het hier niet gaat over 't regeeren der gemeente, maar over zaken, waarover de kerkeraad gaarne het gevoelen der gemeente verneemt, mogen de zusters hier ook hun stem uitbrengen.
Door dat meestemmen der vrouwen, wordt aan de vrouwelijke leden geen regeermacht gegeven, maar eenvoudig door den kerkeraad beluisterd, wat in het hart leeft der zusters, die toch ook medeleven met de stoffelijke belangen der gemeente.
Wat nu bij meerderheid van stemmen als het meest gewenscht wordt geoordeeld, is nu nog geen besluit, dat uitgevoerd moet worden. Ware dat zoo, dan zou de gemeente regeeren. Neen, de kerkeraad, die nu het oordeel der meerderheid in de gemeente kent, beslist daarna als kerkeraad, hoe hij handelen zal. Natuurlijk legt het oordeel der gemeente wel gewicht in de schaal en een kerkeraad, die verstandig is, zal met de uitspraak der gemeente rekening houden, doch hij oordeelt toch en stemt toch als kerkeraad, over de beslissing, die genomen moet worden.
Dit is de zuivere lijn van het Gereformeerd Kerkrecht, welke loopt tusschen de twee afwijkende lijnen n.l. der Roomschen en Independenten.
De Roomsche kerk kent aan hare leden niet de minste bevoegdheid toe in zake de belangen der kerk. De geestelijken zijn de regeerders, de leeken worden geregeerd en hebben zich slechts te onderwerpen. De geestelijkheid heeft alles, de leeken hebben niets te zeggen. Bij de Independenten is het juist omgekeerd, Daar regeeren de leden der gemeente, komen in ledenvergadering bijeen en nemen besluiten, welke de kerkeraad eenvoudig heeft uit te voeren. Stemmingen van de gemeenteleden dragen bij hen een beslissend karakter, terwijl, zooals wij hierboven reeds zeiden, de stemmingen in gemeentevergaderingen bij ons slechts een adviseerend karakter hebben.
Ook mag in eene vergadering van den kerkeraad met de leden der gemeente niet ieder lid in bespreking brengen, wat hij wil. Alleen de zaken door den kerkeraad aan de orde gesteld, mogen besproken worden. De kerkeraad moet de leiding hebben en houden en ook de notulen van zulk eene vergadering moeten door den kerkeraad en niet door de leden vastgesteld worden.
Deze zoogenaamde gemeentevergaderingen kunnen noodig zijn in enkele omstandigheden. Regel echter moeten zij niet worden. Onze kerkorde kent ze niet, Daarom is het ook verkeerd ze op bepaalde tijden bv. eens of tweemaal per jaar te houden. Da kerkeraad roept alleen de gemeenteleden saam, wanneer hij oordeelt, dat het noodig is, alvorens een besluit over zekere zaak te nomen, het gevoelen der gemeente te kennen.
Als zesde kerkelijke samenkomst zouden wij nog kunnen noemen: het algemeen of oecomenisch concilie, dat is eene vergadering van alle kerken in alle landen. Zulke conciliën werden gehouden in den tijd, toen de christelijke kerk nog één was. Na de scheuring der kerk in eene Oostersche en Westereche in 1054 kon van algemeene conciliën geen sprake meer zijn. Wel wilde men in den eersten tijd der Hervorming nog een Gereformeerd concilie of eene oecomenische Synode van alle Gereformeerde kerken, doch door de splitsing der Gereformeerde kerk in lands-kerken en door politieke omstandigheden kwam het er niet toe. Zelfs de Synode van Dordt was geen oecomenische Synode in den eigenlijken zin des woords. Wel waren de buitenlandsche kerken er vertegenwoordigd, doch hare afgevaardigden waren niet door de buitenlandsche kerken maar door de Regeeringen gezonden, en daarenboven ontbraken de afgevaardigden der Fransche en Schotsche Gereformeerde kerken door politieke omstandigheden. Ook de groote Synode van Westminster in 1648 was nog geen cecomenische.
Thans, waar de Gereformeerde kerken van Nederlandschen en de presbyteriaansche kerken van Engelschen en Schotschen oorsprong zoo verbrokkeld zijn is aan eene oecomenische Synode heel niet meer te denken. De breedste vergadering zal dus wel blijven de generale Synode, terwijl dan, in particuliere Synode en Classis een minder getal gemeenten saamkomen en in iedere plaatselijke gemeente de kerkeraad vergadert, overeenkomstig Art. 29 D. K. O. „Vierderlei kerkelijke samenkomsten zullen onderhouden worden.”

Apeld. De Br.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen