De Zondagsschool. (2)

Oorspronkelijk is de zondagsschool een stichting van philanthropischen aard. Raikes, een dagbladredacteur, bezigde de zondagschool voor het aanbrengen van allerlei kennis bij verwaarloosde en onontwikkelds kinderen.
In een der achterbuurten van een fabrieksstad in Amerika richtte hij zulk een zondagsschool op. Daaraan verbond hij een inrichting voor allerlei kinderspelen en vermakelijkheden. Sommige richtingen in ons Vaderland schijnen in navolging der Amerikanen dienzelfden weg op te willen met de zondagsschool.
Dat sobere Evangelie trekt niet meer; er moeten muziekkorpsen, kinderspelen en amusementen bijkomen. Een overwegenden invloed hebben deze richtingen op het terrein van den zondagsschoolarbeid gelukkig nog niet gekregen in ons land. Zelfs het oudere Methodisme wilde dien kant niet uit, en bleef in de zondagsschool handhaven een stichting van louter religieuze strekking.
Wel mag ook onder ons wel de vraag overwogen worden: voor wie is de zondagsschool. Voor het zaad der gemeente, of voor de kinderen der wereld.
Van huis uit als stichting van het Methodisme bedoelde de zondagsschool alleen de kinderen van afgedwaalden en niet godsdienstige ouders.
In den dienst der evangelisatie gebezigd heeft de zondagsschoolarbeid bovengenoemde niet-godsdienstigen op het oog. Wanneer op classicale vergaderingen aan de afgevaardigden der gemeenten gevraagd wordt, of er in de gemeente ook iets gedaan wordt aan inwendige zending, is het eerste antwoord, ja, want wij hebben een zondagsschool. Wanneer men echter informeert, welk soort kinderen die zondagsschool bezoeken, blijkt het, dat in vele gemeenten alleen of voor 't grootste deel de kinderen der gemeente die school bezoeken. Waar dat zoo is, kan de zondagsschoolarbeid m.i. moeilijk onder evangelisatiewerk gerangschikt worden. Naar bedoeling en opzet is de zondagsschool evangelisatiemiddel. En evangelisatiearbeid verricht men niet in de gemeente, maar daar buiten.
Heelemaal in orde is de zaak zoo niet. Reeds de Synode van Dordrecht 1618/19 sprak van een z.g. huiscatechisatie. Naast de kerkelijke en school-catechisatie werd gesteld het gezinsonderricht in de leer des heils. De synode bepaalde in een harer zittingen het volgende: Het ambt der ouderen is, thuis hunne kinderen en ook het gansche huisgezin, in de beginselen der christelijke religie op het vlijtigst naar eens ieders begrip te onderwijzen; ernstiglijk en met vlijt tot de vreeze Gods en oprechte godzaligheid te vermanen, enz...
Wat is er in den loop der eeuwen in de kerk van die z.g. huiscatechisatie terecht gekomen? Niets! Behoudens enkele uitzonderingen, bleken de ouders of ongeschikt, of niet in de gelegenheid te zijn, of afkeerig te zijn.
In 1899 klaagde Ds. Tazelaar van Weesp: Het is zoo droevig en toch zoo waar, dat menig christelijk huisvader, zich met zijn kinderen eigenlijk nooit bemoeit. In verreweg de meeste huisgezinnen wordt geen kwartier in de week opzettelijk aan de kinderen gewijd. En Dr. Wagenaar schreef in 1900 in de Zuider Kerkbode, dat hij niet wist, of de huiselijke godsdienstoefening speciaal met de kinderen wel in één huisgezin geschiedde.
Deze verwaarloozing van de huiscatechisatie vond echter al meer een correctief in de zondagsschool. De ouders begonnen hun kinderen naar de zondagsschool te zenden. Die school bedoelde van huis uit wel iets anders, maar langzamerhand werd haar karakter gewijzigd door den toeloop van leerlingen uit de gemeente zelve. De evangelisatie-idee.. trad op den achtergrond en men kreeg een methode van onderwijs, dat zich meer en meer aanpaste bij de omstandigheden.
Binnen den kring onzer kerk moest de zondagsschool eigenlijk niet noodig zijn, maar dan moeten de ouders aan 't werk. Wat echter moet, gebeurt zoo maar niet, kan wellicht zoo maar niet gebeuren. Daarom hebben we met de werkelijkheid te rekenen. Hier moeten onze beginselen in verband gebracht met de praktijk.
Anders, ja, dan zouden de kinderen der gemeente van de zondagsschool af moeten, of er zouden twee zondagsscholen moeten opgericht. De eene in dienst der evangelisatie voor de kinderen der wereld, enz., de andere voor de kinderen der gemeente. Zooiets zou misschien kunnen in groote gemeenten, maar in onze kerk zou dit niet wel mogelijk zijn, naar ik vermoed.

Amersfoort. SALOMONS.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen