Geschiedenis.

Van bevriende zijde werd ons toegezonden de Amsterdamsche Kerkbode van Zondag 5 December 1926. Dit blad is het orgaan der „Gereformeerde Kerk” van Amsterdam. Daarin werd onze aandacht gevestigd op een stuk, getiteld: 1 December. In dat stuk wordt de Amsterdamsche gemeente gewezen op het feit, dat de doleantie veertig jaar geleden in Amsterdam tot stand kwam, door het optreden van een doleerenden kerkeraad aldaar. Dat feit wordt aldus voorgesteld:
„Toen brak de periode aan, die in 1886 de botsing te zien gaf tusschen hen, die de Belijdenis vasthielden en teruggrepen naar de aloude kerkenorde, en de anderen, die voor 1816 op de bres stonden.”
De botsing van 1886! staat er. Wat heeft er toen plaats gehad? Er werden tachtig kerkeraadsleden geschorst. Waarom? Om het vasthouden aan de Belijdenis en teruggrijpen naar de aloude kerkenorde? De geschiedenis leert wat anders. Wel had de kerkeraad der Herv. gem. geweigerd attesten af te geven aan leerlingen der moderne predikanten, maar hierom werden zij 4 Januari 1186 niet geschorst. De kerkeraad had op 14 December 1885 besloten het reglement voor de commissie van beheer der kerkelijke goederen te wijzigen. Een nieuw artikel werd aan dit reglement bijgevoegd om de goederen der Herv. gemeente te Amsterdam, zoo de kerkeraad geschorst mocht worden, te verzekeren aan den geschorsten kerkeraad. De kerkvoogdij kreeg hier dus de instructie om, indien het om de attesten-kwestie tot schorsing kwam, de goederen der gemeente en de kergebouwen te geven in handen van de geschorsten. Zoover kwam het niet om de attesten-kwestie, want enkele dagen vóór die kwestie ten einde liep, had de schorsing plaats om de verandering in het reglement. Daarom werden zij geschorst. Doch dit is niet het ergste in de scheeve voorstelling der Amst. kerkbode. Verder lezen wij daar:
„Toen traden vele Gereformeerde Kerken uit het verband van het Hervormde Kerkgenootschap en voegden zich weer in het verband sinds de Reformatie der zestiende eeuw bestaande.”
Ook hier leert de historie weer wat anders. In 1834 was de Afscheiding begonnen. Hoewel hevig vervolgd, verlieten eenige predikanten en gemeenten de Herv. Kerk om terug te keeren tot de Gereformeerde belijdenis en het verband, sinds de Reformatie der zestiende eeuw bestaande, n.l. tot de oude Geref. leer en kerkorde.
Gingen nu die uit de Herv. kerk uitgetreden kerken nu ook terug tot de kerk, die de Geref. leer en kerkorde sedert 1834 had aanvaard? Welneen, zij stichtten tegenkerken, n.l. tegenover de kerken, die reeds vijftig jaar lang teruggekeerd waren „in het verband sinds de reformatie der zestiende eeuw bestaande.” En hierbij bleef het niet. Die reeds vijftig jaar geleden door der Heere uitgeleide kerken werden veroordeeld als seperatisten, eene kerk zelfs krank in den levenswortel. Hare leden werden zelfs als minderwaardigen voorgesteld, terwijl de doleerenden geheeten werden „de dieper ingeleide kinderen Gods”. En toen in 1888 de Chr. Ger. Synode van Assen als eisch van vereeniging stelde, dat de mannen van 1886 geen gemeenten meer zouden organiseeren daar, waar reeds eene Christ. Geref. gemeente was, werd onder meerdere, ook die eisch afgewezen
Uit dit stukje historie, dat onze ouden wel weten, maar voor het jonger geslacht wel, noodig is opnieuw te herinneren, blijkt wel hoe de historieschrijver in de Amsterd, Kerkbode eene scheeve voorstelling geeft van de feiten uit dien tijd. Had hij dat juister willen doen, dan had hij moeten schrijven: Toen traden velen uit het Hervormde kerkgenootschap, onder de leus: Wij scheiden ons niet af van de Herv. Kerk en zij stichtten overal Kerken, ook tegenover Kerken, die zich reeds een halve eeuw geleden, gevoegd hadden in het verband, sinds de Reformatie der zestiende eeuw bestaande.

d. B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen