Arbeid onder de gevangenen (VII)

Wij hebben dan in onze gedachten een poosje in de gevangenis vertoefd en daar, zij 't dan ook maar met een vluchtigen blik, iets gezien van de geestelijke verzorging, die er aan de veroordeelden wordt ten koste gelegd. Wij gaan nu de gevangenis weer uit, het volle leven is met zijn moeite en strijd. En wis ontmoeten we daar in dat strijdperk des levens? Menschen, die wij ook in de gevangenis ontmoet hebben. Gelukkig, dat het aantal zwaar gestraften niet groot is in vergelijking tot het totaal aantal veroordeelden.
De bevolking der gevangenissen (Leeuwarden er buiten gerekend, waar de langdurigste straffen worden ondergaan, van 1912—1922 ruim 800) is een zeer vlottende. Het is er een geduriglijk komen en gaan. Ja, dat gaan is iets, waar nog heel wat aan vastzit. Menige veroordeelde denkt, bij zijn inkomst in de cel: als mijn straftijd maar om is, dan zal ik 't in de maatschappij anders aanleggen. Hoe dichter hij echter nadert tot het eind van zijn straftijd, hoe meer bij er tegen opziet om in het werkelijke leven terug te keeren.
Vooral als hij alle eergevoel niet heeft uitgeschud, of als hij reeds eerder „getucht” hebbende, de onbarmhartigheid der menschheid ondervonden heeft,
Zoodra de gevangene ontslagen is en de gevangenisdeur achter hem gesloten wordt, staat hij in de groote menschenwereld, zoo goed als alleen. Kan hij dan niet naar zijn familie gaan, naar zijn huisgezin of naar andere betrekkingen? Dat is het juist, wat soms zoo moeilijk is. We kunnen ons niet voorstellen, dat wij ze aantreffen, mannen en vaders, die vrouw en kinderen hebben, maar zij weten niet waar zij zijn. Jongelingen, die ouders hebben, maar of vader en moeder nog leven is een vraag, die ze niet beantwoorden kunnen. De teederste handen zijn verbroken, de familiebetrekking is weg. Daarbij komt, dat de menschen meestal merkbaar gereserveerd zijn tegenover een ontslagen gevangene. De farizeïstiscbe trek is in alle menachenharten aanwezig. En de barmhartigheden der goddeloozen zijn wreed. De ontslagene staat midden onder de menschen als een vreemde, als een eenzame. Nu wordt hij geroepen om den strijd om het bestaan opnieuw te beginnen in een wereld, die jegens den ellendige nameloos wreed is. En dat moet bij nu doen zonder leiding, zonder liefde, zonder huis. Is het wonder, dat zoo iemand dikwerf in de verkeerde handen van vroegere vrienden terechtkomt, en wederom wegen inslaat, die noodwendig tot de gevangenis leiden. Tenslotte verliest hij alle zelfrespect, ziet toch geen kans meer om er bovenop te komen en wordt … recidivist! Hij zegent zelfs de dag, dat de gevangenisdeuren zich weer voor hem ontsluiten en is dankbaar voor het „gratis logies”, dat Veenhuizen hem aanbiedt. Daarom moet de evangelisatiearbeid de ontslagene bij de gevangenisdeur niet loslaten, maar mat hem gaan bet kronkelige en doornige levenspad op. De band des gezins en der familie moet weder aangeknoopt, of zoo gezin en familie van dien aard zijn, dat dit schadelijk is voor den gevangene, dan moet er hem iets voor in de plaats gegeven worden. Men moet hem zijn roeping bijbrengen als burger in de maatschappij, maar tevens alles doen, dat er voor hem een plaats in die maatschappij worde ingeruimd. Inzonderheid zijn het de doorgangshuizen, die zich met dit werk aan ontslagen gevangenen kunnen bemoeien. Soms zelfs zal finantieele ondersteuning niet uit kunnen blijven, al moet men daarmee zeer, zeer voorzichtig zijn. Allicht zegt ge: dat is toch niet het werk der evangelisatie? Wat zal ik zeggen? Kan de evangelisatie zich dan onttrekken aan datgene, wat het maatschappelijk en sociaal welzijn der gevangene beoogt? Zouden wij hier de grenzen tusschen evangelisatie en filanthropie wel precies kunnen aangegeven worden ? Ziet eens, op de studeerkamer gaat het heel makkelijk om beginselen en grenzen aan te geven, maar wie in de praktijk van het zoo gecompliceerde leven staat, komt voor vraagstukken, die met 't woord niet zijn op te lossen, doch alleen met de daad.
Trouwens de harmonie tusschen natuur en genade verbiedt het ons al, om scherpe begrenzingen te maken in de levenspraktijk. Trouwens, wij die in 't werk der uitwendige zending wel door medischen hulpdienst den weg tot het hart van den heiden willen vinden, om hem 't evangelie te brengen, moeten in 't werk der evangelisatie deze methode niet geheel uitschakelen. Dat zou m.i. zeer schadelijk zijn. Ds. Mulder heeft op het Congres voor Gereformeerde Evangelisatie zijn gehoor een sarcastische opmerking van een gevangene weergegeven, die luidde: „Die dominees hebben het altijd over den verloren zoon, maar het gemeste kalf komt nooit!” Handelingen blz. 254.
Het spreekt van zelf, dat sociaal hulpbetoon slechts hulpdienst is en hulpdienst moet blijven van de evangelisatie. Maar zich aan dien hulpdienst geheel te onttrekken, acht ik noch tactvol, noch bijbelsch. Ik ga eindigen. Iets van den arbeid onder da gevangenen heb ik u medegedeeld. Moge deze mededeeling er toe bijdragen om dien arbeid te waardeeren en waar de gelegenheid zich opent, dien aan te vangen. En al was het dan maar, dat er één zwakkeling, één verdoolde, één misdadiger door de evangelisatie van de dwaling zijns wegs mocht bekeerd worden, waarlijk, dat zou ruimschoots vergoeden alle opoffering, allen inspannenden arbeid, die in Gods kracht wordt volbracht. Gedenkt der gevangenen, alsof Gij medegevangenen waart. Hebr. 13 : 3a.

Amersfoort. Salomons.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen