Kerk en Staat (II)

Wat wij inzake de uitspraken van de Lambeth-conferentie verwacht hadden is niet uitgebleven. Deze uitspraken hebben inderdaad bij een deel van het Engelsche volk protest uitgelokt.
In „The Christian World”, het orgaan van de nonformistische groepen in Engeland komt ernstige ontstemdheid tot uiting over de houding van de Lambeth-conferentie t.o.v. de vrije kerken in Engeland. De bisschoppen keeren hun gezichten naar het Oosten, zij zien welwillend naar de orthodoxe kerk en naar de Oud-Katholieke en handelen over de actie voor het herstel van gemeenschap met deze in dte naaste toekomst. Maar wanneer de bisschoppen hun relaties met de vrije kerken gaan bespreken, dan zijn zij tot hun spijt niet in staat om toe te stemmen tot de wederkeerige concessies, welke medechristenen in andere gemeenschappen gaarne zouden wenschen.
Weer eens opnieuw heeten de vrije kerken „gemeenschappen”, niet kerken. Het schijnt, aldus gaat het blad voort, alsof de bissohoppen ernstig berouw hebben over hun eenheidsoproep van 1920 en op dit oogenblik slechts een eenheid van een bepaalde soort bedoelen.
Dat zijn wel iheel harde waarheden, maar niet zonder reden uitgesproken, ’t Schijnt, dat men in onzen tijd naar een hereeniging zoekt van die deelen van Christus’ kerk, die het verst van de centrale waarheden van het Christendom zijn afgeweken om zich dan als de eene heilige algemeene Christelijke kerk aan te dienen.
Wij hebben dezer dagen op de Synode van de Geref. Kerken iets dergelijks gezien. Daar werd met groote kracht gepleit voor handhaving van ihet verband met de Belgische Zendingskerk, terwijl volgens het persverslag Ds. Miedema opmerkte, dat men bij erkenning dezer Kerk als Geref. Kerk, evengoed met de Ned. Herv. Kerk in correspondentie kan treden. Ook Ds. Scheele maande tot groote voorzichtigheid. Zelfs Ned. Herv. predikanten meenden, dat de Belg. Zendingskerk eer met de Synode van ’s-Gravenhage in correspondentie moest treden. Ook Prof. Hepp, die 10 jaar in Antwerpen stond en de Belgische toestanden zeer goed kent, deed een ernstige waarschuwing hooren. Hij vreesde, dat de Confessio Belgica niet tegen dwaalleer en dwaalleeraars beschermd werd. Velen, die met deze belijdenis hun instemming betuigen, doen dat alleen „in geest en hoofdzaak”. Schriftkritiek is er. De ethische richting en zelfs de modernen zijn er in groot aantal te vinden. Spreker kende er slechts één Geref. predikant en die was nog opgeleid in de school van Ds. Kersten. Naast dezen kon Dr. Keizer er nog één noemen, wat Ds. Miedema een bewijs noemde, dat het niet. in orde is.
’t Slot van de besprekingen was echter, dat de gemeenschap niet verbroken, maar voorloopig gehandhaafd werd. Voor ons is dat onbegrijpelijk. Wij zijn Gereformeerd of wij zijn. het niet. En als wij dat zijn, dan ook alleen correspondentie met (wat uit den Gereformeerden wortel leeft en de Geref. Belijdenis wil handhaven. Al zouden wij dan ten slotte als kerk alleen in de wereld staan. Wij zijn voor niets ter wereld zoo beducht als voor het dulden van een valsche kerk. Want waar men dan allereerst correspondentie mee zoeken moest, laat men links liggen om verband op te nemen met datgene wat ons innerlijk wezen vreemd is.
Maar niet alleen hebben de vrije kerken van Engeland geprotesteerd tegen de besluiten der conferentie, ook onder de Anglo-Katholieken, dat zijn zij, die op een vereeniging met de Roomsche kerk aansturen, heerscht er ernstige ontevredenheid en wel over de goedkeuring door de vergadering der bisschoppen van een voorstel tot kunstmatige geboortebeperking, zoo hiertoe goede redenen waren aan te voeren. Dit besluit, dat ernstig: verschil met de Roomsch-Katholieke kerk schept, vindt zoowel onder de Anglo-Katholieken als onder de Roomsche bladen scherpe afkeuring. Zoo zegt de „Daily Express”: „De resoluties door de Lambeth-conferenties aangenomen, zijn een veelzeggend commentaar op de hedendaagsche Anglicaansche kerk. De bisschoppen, die vergaderd hebben, zijn ernstige en oprechte mannen, maar hun werkzaamheden zijn uitgeloopen op niets meer dan een halfslachtige poging om den wijden stroom van het moderne leven bij te houden. Geboortevoorkoming wordt goedgekeurd onder het mom van piëteit. Echtscheiding wordt veroordeeld en opgeschort. Zoo volgen de resoluties het kronkelpad van compromis, totdat er ternauwernood een enkel punt in het moreele wetboek is dat niet kan worden uitgelegd in overeenstemming met den individueelen wensch”. Geen wonder dan ook dat de Engelsche correspondent van de „Msb.” schrijft: „Het is zeer twijfelachtig, of er nog veel redenen voor een Katholiek bestaan, het Anglicanisme ernstiger op te nemen dan de eerste de beste secte. Wij willen hiermee niet zeggen, dat de Anglicaansche kerk het niet goed meent. De eerste de besle secte meent het óók goed. Maar wat tot in de vorige eeuw aan de Anglicaansche kerk een bijzondere positie verleende was, dat zij haar aanspraken op katholiciteit steunde met een streven naar katholiciteit. Zij was niet katholiek. Maar zij was óók niet protestant, al miste zij van het een zoowel als van het ander de meest essentieele karaktertrekken. Na de thans .geëindigde Lambeth- conferentie kunnen wij van de Anglicaansche kerk niet langer getuigen, dat zij leidster is van de nationale moraal”.
Ook dat zijn heel scherpe veroordeelingen, maar niet onverdiend. Wij begrijpen zeer goed, dat de bisschoppen voor een buitengewoon moeilijk vraagstuk: zaten. Maar de vraag is toch niet, wat de praktijk eischt? De praktijk eischt in onize dagen zooveel, dat wanneer wij daar aan toegeven moeten, wij de wet Gods niet langer meer in de kerk konden lezen, omdat zij dan een bespotting worden zou.
Daarom is de kerk in onzen tijd geroepen om tegenover datgene wat de praktijk op godsdienstig, zedelijk en sociaal gebied vordert, te prediken en te handhaven wat de Heilige Schrift eischt. Zoo alleen zal de kerk kunnen wezen, wat zij naar haar innerlijk zijn moet: „pilaar en vastigheid der waarheid”.
De Anglicaansche kerk heeft concessies gedaan aan de praktijk, die in strijd zijn met de Heilige Schrift en daardoor, zonder dit te bedoelen, de ontheiliging van het huwelijk bevorderd. Zij heeft velen, die ten opzichte van de leer nog in twijfel verkeerden van dien twijfel op een verkeerde wijze verlost en kerkelijk gesanctioneerd wat de Heilige Schrift veroordeelt. Niet gevaarlijker dan op dit gebied kerkelijke uitspraken te doen, die de toch al wankele moraal nog meer zouden kunnen verzwakken. Het oordeel dat de correspondent van „de Maasbode” geveld heeft is hard, maar waar.

d. H. (Den Haag) J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen