Oost en West

Wij herinneren ons de jaren, toen wij alom hoorden van het „gele gevaar”, en de ontwaking van het verre Oosten in de brandende belangstelling stond. Nog altijd blijft het Oostersch probleem bestaan, en zal, bij voortdurende intellectualiseering en ontwaking der Oostersche volken, on-getwijfeld het Westen al meer geroepen worden zijn houding te bepalen en zich rekenschap te geven van zijn positie.
Echter komt in dezen tijd een andere ver-houding op, die het vraagstuk Oost-West een gansch ander karakter geeft. Tot hiertoe keken wij in de verte, en zagen naar millioenen Japanners en Chineezen en zooveel volken er meer wonen op dat halfrond. Thans worden wij genoopt om te letten, op hetgeen in onze onmiddellijke nabijheid procesmatig aan het groeien is.
In Duitschland voltrekt zich een geestesproces, dat het karakter Oost-West gansch anders oriënteert, en dat, in zooverre het christendom nog Oud Testamentisch contact zoekt, het conflict al scherper stelt.
Een Christendom, dat als de oude Joden nog vasthoudt aan een „Aussengott” een God, die buiten en boven ons bestaat, is naar zijn wezen Oostersch en niet Noordsch, Mandel, die minder wordt genoemd, en minder bekend is dan Rosen-berg, maar die als theoloog-philosoof zeker een zoo groote positie inneemt in het Duitsche denken als Rosenberg, wordt niet moede om er aan te herinneren, dat er in het christendom is een „Verjudung der Religion”, welke verjoodsching hij den vloek van het Christendom noemt.
Het woord van den Apostel: „de zaligheid is uit de Joden” is een te schoone kroon voor een volk, dat niet anders waard is dan met geeselen en schorpioenen gekastijd te worden. Het Christendom heeft zich ter kwader ure van het Oosten uit teveel laten infecteeren, en daarom moet nu het Westen ontwaken en dat Westen is het „Germanendom”, dat, koste wat het koste, al meer zichzelf moet worden, en elke relatie met Oostersche apsiratiën heeft te verbreken. Het Oosten is sentimenteel, is vrouwelijk, is receptief, maar productief is het nog nimmer ge-weest, en „kracht” menschen moet ge in die Oostersche droomwereld der bespie-gelingen niet zoeken. Daar is geen activiteit bij den Oosterling, daar is alleen passiviteit, daar is geen moedig strijden, daar is alleen een lijdelijk dulden. En deze psyche, deze lijdelijkheid, deze zwakheid, schuilt nu in het bloed, dat de waarde van een volk bepaalt, en dat bij den Oosterling tal van bacillen vertoont, die heel het ras ontadelen.
Nu is het wel waar, dat ook in Duitschland onder deze Germaansche beweging nog tweeërlei strooming is op te merken. Er zijn er, die zoeken naar een compromis, en er worden er geteld, die radicaal — denk aan Ludendorf --- willen breken, met al wat in het christendom aan Jood of Oosten herinnert.
Maar hoe ook, beide richtingen hebben den strijd aangebonden tegen de absoluutheid van het Christendom, en beide dwepen met het Noordsche ras, waarvoor niet allereerst en allermeest de Bijbel het eerste en het hoogste woord heeft te spreken, maar de aard van het volk zelf, en deze aard van het volk moet zijn het geloof in God, maar dan niet een God, die is, maar die wordt in de volksziel. Het gaat hier niet meer om metaphysische, om hoogere, om eeuwige factoren, maar het gaat om het heden, om de daad, om het volk, en wie dat verstaat, begrijpt dan ook, dat het gaat om God. Uit dit alles wordt wel duidelijk, dat wij hier een proces hebben niet, zooals het eerste blad van den Bijbel ons leert: „en God schiep den mensch naar Zijn beeld”, maar dat de „mythe” der 20ste eeuw wordt: „dat God naar het beeld van den mensch geschapen wordt, en het volk zijn God oproept uit de diepte van zijn eigen voorstellingen. Dit geloof aan God van het Duitschland der 20ste eeuw is het geloof aan zich zelf. Het is hier alles zelfverheerlijking, zelf-aanbidding.
Hitler en Rosenberg en tal van Duitsche leiders mogen nog over God spreken, het is ten slotte niet dan een ideologische God, het is de menschgod.
Zou het ook kunnen zijn, dat wij staan aan het begin van het proces, waarvan Johannes in de Openbaring spreekt, dat de afval der volken komen moet?
Zouden wij hier ook kunnen aantreffen een fundeering voor de kerk van satan, die straks gebouwd zal worden, en waarin het beest (de staatsmacht) en de valsche profeet {de kerkmacht) de troon zullen bouwen voor den vorst der hel?
Als God in den mensch bewust wordt staat op de krachtmensch van Nietzsche, die in waanzin sterft.
Als God door den mensch verheerlijkt wordt buigt de tollenaar neder, die heen-gaat om te overwinnen, wat hij gaat af, gerechtvaardigd naar zijn huis.

A.(Apeldoorn)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen