Indrukken en ervaringen (5)

Om halftien was ik in het Zeemans aangekomen en om halfelf begaf ik geheel alleen op weg naar New York ga het liefst alleen, dan behoef ik me niet  te haasten en niet te praten. Er is niets zoo vermoeiend dan bestendig te praten en daarbij zich telkens te moeten aanpassen aan en te regelen naar hem, die ons vergezelt. Wanneer ik alleen ben kan ik ook het best de dingen opnemen en in mijn herinneringen vatten .
Ik nam de Terryboot en om elf uur was ik reeds aan den overkant en begon de verkenningen in New York.
‘t Was warm dien morgen, en daar ik de lijn Manhattan genomen had, stond ik vrij snel midden in een van de aller drukste gedeelten van deze stad, dat gedeelte, dat die geweldige steenen gevaarten heeft.
Ik kan met geen mogelijkheid een aanwijzing geven, hoe het met mij was, toen ik  in Broad Way stond, de hoofdstraat van deze stad, die men stellig met recht één van de drukste straten der wereld noemt. 
Ik heb de drukste straten van Parijs, Berlijn en Kopenhagen bezocht maar Broad Way spant van die allen de kroon, omdat het inderdaad een weg is, maar die tevens een lengte van meer dan 4 uur gaans is, zonder dat er zich een bocht in bevindt. Zooiets kan men zich in Holland niet voorstellen evenmin in Londen.
En dan dat geweldige verkeer op en neer.
Ik heb getracht het aantal voertuigen vast te stellen, dat er in 5 minuten in een richtinq mij passeerde, maar het was onmogelijk Het ging alles zoo snel en soms  4 rijen tegelijk.
En boven Broad Way liep elke 5 minuten een electrische trein, en onder Broad Way eveneens, zoodat er elk uur duizenden mensen in beide richtingen werden vervoerd of zich zelf vervoerden met de ontelbare autocars. Want Amerika is het land van de auto’s. De auto is nog populairder dan bij ons de fiets. Want gelijk men bij ons per fiets naar zijn werk gaat, zoo gaat men in Amerika per auto naar zijn werk, onverschillig of dat een fabrieksarbeider of een kantoorbediende is;en man of een vrouw is. Zelfs de werklooze heeft daar zijn auto nog gelijk zij bij ons hun fiets hebben.
Men kan generaal gesproken zeggen, dat men in Amerika niet loopt, omdat ieder zijn car heeft of anders van de straatcar of tram gebruik maakt. Zoo gaat men ook naar de kerk en het was een vreemd gezicht voor een Holïandschen Dominee ., toen hij in Grand-Rapids preeken moest, dat hij zonder overdrijving wel een 150 auto s voor de kerk zag staan en zelf ook per auto aankwam.
De auto is er ook veel goedkooper dan in Holland.
Ik reed met iemand in een heel aardige auto, een oud model, maar toch een degelijke wagen die met gemak de 80 K.M. nog haalde en vast op den weg lag. en hij vroeg mij, hoeveel ik dacht, dat hij voor dat karretje gegeven had. Wel, zeide ik, 50 Dollar. ,.Precies” zeide hij, maar ik verbaas mij er over, hoe u dat zoo weten kan. Och, zeide ik, ik heb eens naar de prijzen van deze ‘wagentjes gevraagd en toen bleek mij, dat dit zoo ongeveer de prijs was.
Er is dan ook in Amerika geen predikant of hij heeft een fijne wagen. Ik heb tijdens de Synode pracht wagentjes zien rijden.. Want men kan ze zoo gemakkelijk bekomen. Men koopt hier zonder te betalen, d.w.z. men betaalt zijn car op maan-delijksche termijnen en als de kooper door omstandigheden deze termijn niet meer voldoen kan, neemt de leverancier de car terug en het rijk betaalt hem de overige termijnen, zoodat hij geen schade heeft. ieder zal nu gemakkelijk kunnen begrijpen, waarom de auto in dat land zoo populair is.
Nu zijn de afstanden hier ook geweldig. Steden als New York en Chicago zijn met geen mogelijkheid te beloopen.
Zelfs Grand-Rapids, een stad van ongeveer 150.000 inwoners, is van een zoodanige uitgestrektheid, dat zij onmogelijk meer te voet kan worden doorkruist. Dat zou zoo geweldig veel tijdverlies geven, dat niemand dit voor zijn rekening zou willen nemen, omdat er niets zoo duur is als de tijd. In dit land is Time money en „money making” is het grondbeginsel van het Amerikaansche volk. Vandaar, dat men begint met zijn tijd te woekeren.
Daarom staat het geheele maatschappelijke leven in het teeken van hurry, d.i. ,zich haasten”, en dat is de voornaamste oorzaak, dat ieder een auto heeft.
Men ziet hier niet, wat men in Holland ziet, dat twee menschen op straat rustig met elkander staan te praten. Hoogstens houdt men elkander even aan, maar al heel spoedig is het „good bye” en dan gaat het weer verder.
Dat maakt, dat er hoegenaamd geen .gemoedelijkheid” meer in het Amerikaansche leven is. Ook de „huiselijkheid” begint er hoe langer hoe meer te ontbreken. Want als vader van de fabriek of het kantoor tehuis komt, wil moeder met de kinderen gaarne nog eens een tochtje maken en zoo krioelen des avonds de wegen van die auto’s, waar vader met zijn gezin of de verloofden of jongelui met elkander nog een autotochtje gaan maken.
In de laatste jaren gebeurt dat ook vaak op Zondagavond, wat niet bevorderlijk is voor het kerkbezoek.
Het Amerikaansche volk begint hoe langer hoe meer „out of door” d.i. buiten’s buis te leven, wat niet bevorderlijk is voor bet familieleven.
Ik geloof niet te overdrijven, als ik zeg, dat het huiselijk leven in Amerika in een groote crisis verkeert; dat de jonge menschen veel met de „car” op weg gaan; ‘s avonds vaak heel laat tehuis komen, zoodat vader en moeder heel weinig controle meer over de kinderen hebben. Daarbij komt nog iets: dat is. dat de Hollandsche taal verdwijnt, met al de gevolgen, die daaraan voor onze stamgenooten verbonden zijn. Daarover in een volgend artikel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen