Indrukken en ervaringen (7)

De derde categorie zijn de jongeren en deze zijn in Amerika geboren, zij werden wel opgevoed in een gezin, waar Hollandsch gesproken werd, maar het Amerikaansch is toch hun taal geworden, daar zij opgroeiden in een Amerikaansch milieu. In huis leerden en spraken zij Hollandsch, zij het dan ook gebrekkig, maar op straat en in de school leerden zij Engelsch. Op straat de echte Amerikaansche uitspraak, op school de taalwetten. Toen zij op school kwamen, lieten zij het Hollandsch los en weldra stonden ouders en kinderen als vreemden tegenover elkander, want de taal is niet alleen het groote geestelijke bindmiddel, dat het gezin bijeen houdt, maar zij is ook het geestelijke voertuig, waardoor de ouders en kinderen met elkander in geestelijk contact treden.
Hoe kunnen ouders leiding aan het leven van hun kinderen geven, wanneer zij een taal spreken, die de kinderen niet verstaan? Hoe kunnen kinderen, met hun moeilijkheden, die zij in Amerika even goed hebben als onze kinderen, tot hun ouders komen, wanneer zij die moeten vertolken in een taal, die de ouders niet verstaan? Denk eens één oogenblik in, welke moeilijkheden dat schept in het huiselijk verkeer.
Wanneer jongens met hun vrienden en meisjes met hun vriendinnen zitten te praten, te lachen, of somber voor zich uitzien, en men begrijpt daar als vader en moeder niets van.
Ik heb daar vaders en moeders met tranen in de oogen over hooren spreken. Onze kinderen vervreemden geestelijk van ons, zeide een moeder tegen mij, want ik kan met hen en zij kunnen met mij niet meer praten over die dingen, waar je toch hier in Amerika wel eens heel ernstig met hen over spreken moet. Ik voelde die klacht en begreep die betraande oogen. want het lijkt mij inderdaad iets ontzettends toe.
En die verhouding bestaat helaas in vele gezinnen en is oorzaak, dat de jeugd zijn eigen weg gaat en helaas dikwijls een weg, die de bestaande vervreemding nog grooter maakt.
Ook de Christ. Geref. Kerk staat voor dit probleem. Want zij bestaat in Amerika uit deze drie categoriën. En zal zij deze alle drie behouden en geestelijk kunnen opvoeden, dan moet zij ze ook alle drie bereiken door middel van de taal.
Aanvankelijk gebruikte ook de kerk uit-sluitend de Hollandsche taal, maar spoedig bleek, dat deze niet meer voldoende was en men begon met een Engelschen dienst in te lasschen. Dit bleek uitstekend te voldoen. Ook het Catechetisch onderwijs, moest zich gaan aanpassen, en de tot nu toe gebruikte vraagboekjes, die voor het meerendeel van Hollandsche schrijvers waren, werden in het Engelsch vertaald door Dr. Beets.
Maar de groote doorbraak van het Amerikaansch ook in de kerkelijke kringen, kwam tijdens den wereldoorlog, die ook op het geheele Amerikaansche leven zijn funeste uitwerking niet heeft gemist. Toen zijn onze Hollanders, en vooral de jongere generatie, volslagen overstag gegaan en Amerikanen geworden. Iemand, die deze jaren mee doorleefd had, zeide tegen mij, toen ik hem daarnaar vroeg: „alles stond in het teeken van aanpassen en „aanpassen beteekende „geld verdienen”, „onverschillig, waarmee en waardoor.
De wereldoorlog heeft ons volslagen uit ons „evenwicht geworpen en ’t is de vraag, of „wij het ooit weer terug vinden”. Het is in Amerika precies als in Europa, de wereldoorlog heeft ons een andere jeugd geschonken, die in alles wezenlijk anders is als de vooroorlogsche. Maar vooral geldt dit van Amerika, want toen is het Mam-monisme in dit land op zulk een wijze doorgebroken, dat de kinderen er zelfs mee besmet geworden zijn en het grondprincipe van de jeugd geworden is: „monney making”. Van uit dat principe handelt de jeugd, onverschillig of het onkerkelijke of kerkelijke jeugd is. Die geest beheerscht het opkomend geslacht en is oorzaak, dat de jeugd van 13—17 hier in Amerika dingen doet, waar een Hollandsche jongen van dien leeftijd niet over denkt. Ik heb nog niet gehoord, dat jongens van dien leeftijd al een eigen zaakje hebben, en dit met succes drijven. Dat zoons van predikanten ’s avonds couranten venten en daarmede 2 of soms meer dollars per week verdienen.
Er is eenvoudig geen voorbeeld van, hoe dit principe de jeugd inspireert, en oorzaak is, dat zij eenvoudig bereid is alles te doen, onverschillig, wat het ook zij, als zij er maar enkele dollars mee verdienen kan. En zij wordt daarbij nog krachtig gesteund door de wetenschap, dat een groot deel van Amerika’s groote mannen op het terrein van het zakenleven, aanvankelijk begonnen zijn als courantenjongen. Dat werkt fascineerend op de jeugd en prikkelt tot navolging.
Wilde men dus de jeugd bij de kerk houden, dan moesten alle krachten worden ingespannen, en zoo kwam het als van zelf, dat na den wereldoorlog het Engelsch over de geheele linie het Hollandsch verdrong. Het Engelsch werd aanvaard voor de Zondagschool, die in Amerika van veel grooter beteekenis is dan in Holland voor de Catechisatie en in de kerk werd het Engelsch regel en het Nederlandsch uitzondering.
De Engelsche diensten zijn dan ook de hoofddiensten en hebben een andere lithurgie dan de Nederlandsche, waar de psalmen nog  klinken terwijl in de Engelsche diensten: de Engelsche psalmberijming wordt gebruikt maar daarnaast  en in een band verenigd,deels oorspronkelijk, deels vertaalde liederen van verschillende dichters.
Men gebruikt de Engelsche berijming ook heel anders dan de Hollandsche en alles gaat vlugger.
De Engelsche diensten worden druk bezocht en ik. verbaasde mij er Chicago over, dat er op Zondagavond een avondmaalsviering, zoo veel jongeren ter kerk was, terwijl er toch slechts een klein gedeelte van die honderden aanwezigen aan het avondmaal deel nam
t Staat zoo in Amerika: als we 20 jaar verder zijn, is het Hollands kerken verdwenen en heeft het Amerikaansch—Engelsch de plaats van het Hollandsch ingenomen.
De band met Nederland zal zich dat vanzelfsprekend langzaam maar zeker los maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen