De onsterfelijkheid der ziel

Het is algemeen bekend geworden, dat in de kringen der Gereformeerde kerken thans de polemiek de gemoederen verdeelt en .—. verteert. Echter krijgt deze polemische situatie al scherper kanten, nu men elkander van afwijking in de Gereformeerde belijdenis beschuldigt. Een zeer critiek punt is hier de kwestie over de onsterfelijkheid der ziel. Prof Hepp heeft een brochure in het licht gegeven, die heel wat stof opjaagt. Jonge menschen komen ter catechisatie, en vragen hun domine: „is de ziel nu onsterfelijk ja dan neen?”. Het was voor eenige dagen, dat mij een achtenswaardig ambtsdrager ontmoette, die ook sprak over den diepen val van de Gereformeerde Kerken en van het „puurste heidendom” in die kerken.
Nu zij men hier toch niet al te voorbarig in zijn oordeel. Niemand zal mij kunnen verdenken, dat ik het zoo roerend eens ben met „de Gereformeerde kerken”. Voor sommigen is het wel eens tot vervelens toe geweest, dat ik telkens scherp de verschillen stelde tusschen de Chr. Ger. Kerk en de Geref. Kerken. Maar wanneer men nu al dadelijk spreekt van „het puurste heidendom” dan lijkt mij dit toch wat al te onbekookt.
Wij moeten niet vergeten, dat wij eeuwen lang in de zielkunde ons hebben beholpen met materiaal uit de school van het — heidendom (Aristoteles) en dat zelfs onze Gereformeerde Vaderen in hun strijd tegen het volutarisme een richting in de psychologie huldigden, die grensde aan het intellectualisme. Wij hebben, wetenschappelijk, eeuwen aan een geteerd, op wat traditie ons heeft nagelaten. In de laatste jaren is men dieper in het probleem der ziel ingedrongen, en men heeft zich afgevraagd, waaraan de persoonlijkheid des menschen wordt ontleend? Wordt die ontleend aan een levensprinciep (ziel) òf wordt die ontleend aan een geestesprinciep (geest)? Is dit levensprinciep niet iets, als bij de dieren, waarvan wij lezen „de ziel van 't dier is in het bloed? Is het niet veeleer zoo, dat de geest des menschen de diepe persoonlijkheid is en eeuwig blijft, waarom wij lezen: Gods Geest getuigt met onzen geest, dat wij kinderen Gods zijn.
Ik neem geen directe beslissing in dit veel zins moeilijke probleem. Ik behoor nog altijd tot hen, die geen trichotomisme (de mensch bestaat uit drie deelen, geest, ziel en lichaam), maar een dichotomisme (de mensch bestaat uit twee deelen ziel en lichaam), voorstaan en zeggen, dat de menschelijke ziel in haar beginsel geestelijk is, en daarin tevens de persoonlijkheid des menschen kernt. Maar dit moeten wij wel in het oog houden, dat zij. die de ziel als levensprinciep stellen, geen trichotomisten willen zijn, en evenmin traducianisten, maar aannemen, dat God de menschelijke persoonlijkheid schept, en daarom als creatianisten willen beschouwd worden.
Ik kan hierop niet verder ingaan. Al moeilijker wordt het, zoodra het substansbegrip wordt gesteld. Maar wel wil ik waarschuwen, dat men niet al te spoedig komt tot de conclusie, die wij hier en daar al gehoord hebben: Hoe vreeselijk toch, in die Gereformeerde Kerken. Het wordt daar puur heidendom, puur materialisme, ze loochenen de onsterfelijkheid; dood is dood.
De wijsheid wacht en hoort.

A. (Apeldoorn) S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen