Kerk en Staat

De spanning, waarover wij in ons vorig artikel schreven, heeft zich gelukkig niet herhaald. Wij hebben een rustige week gehad en rondom ons, is het ook tamelijk rustig gebleven. Alleen op het water hebben zich ontzettende dingen afgespeeld. Wij denken hier allereerst aan den ondergang van den Simon Bolivar, die een geweldige beroering in ons volk veroorzaakte. Wij hebben eenige jaren geleden een bezoek aan dat schip gebracht in verband met een predikant, die door den toenmaligen minister van Defensie naar West-Indië gezonden werd, om daar een onderzoek in te stellen naar de, geestelijke verzorging van de Land- en Zeemacht, die zich daar bevond, een opdracht, die hij uitstekend vervuld heeft. Gevolg daarvan is geweest, dat er in Emma-stad een nieuwe Ned. Herv. Gemeente gesticht is geworden en Ds. Van Lindonk als predikant bij die gemeente werd beroepen en met de geestelijke verzorging van de Land- en Zeemacht aldaar belast werd.
Het was bij de uitvaart van den predikant, die dat onderzoek ging instellen, dat ik den Simon Bolivar heb gezien en nog levendig herinner ik mij met welk een verbazing ik de salon Eerste klas van dat schip beschouwde. Ik had al heel veel gezien op dit gebied, maar deze salon overtrof alles. En nu moest ik lezen, dat de Simon Bolivar gebroken op den bodem van het Engelsche kanaal lag en dat tientallen van passagiers hun dood in de golven hadden gevonden, terwijl niemand van hen bij het aan boord gaan daarop gerekend had. En hoeveel schepen zijn nadien niet op de zelfde wijze ondergegaan?
De oorlog op zee, zooals die thans gevoerd wordt, eischt veel meer slachtoffers dan die op het land en wanneer dit op. dezelfde wijze moet blijven doorgaan, zal het gevolg daarvan zijn, dat zich geen schip meer op de zee waagt met al de gevolgen, die daarvan èn voor de oorlogvoerenden èn voor de neutralen daaraan verbonden zullen zijn. Wij gaan daar geen beschrijving van geven, want ieder weet, hoeveel er van buitenaf bij ons moet ingevoerd worden, willen wij niet in 't ongerede geraken met onze voedselvoorziening. En men zegge nu niet, dat Duitschland daarvan alleen de schuld draagt. Onze Regeering heeft in deze aangelegenheid ook in krachtige taal tot de Engelsche Regeering gesproken, die het met het Volkenrecht ook niet zoo nauw neemt.
In den oorlog, die Duitschland en Engeland tegen elkander op de zee voeren, worden de neutrale staten helaas ook het kind van de rekening, omdat iedere staat allereerst voor zichzelven strijd en zich daarbij bitter weinig om de neutralen bekommert. Wij zijn nog niet vergeten, wat Engeland ons in den oorlog van 1914/18 heeft aangedaan. Trots het feit, dat wij onze strikte neutraliteit tot den laatsten dag toe onverzwakt gehandhaafd hebben. In Duitschland heeft men nu ook den verwachten aanslag op Hitler gepleegd. Van verschillende zijden kon men in den laatsten tijd vernemen, dat er binnenkort in Duitschland wel iets zou gebeuren en dat gebeuren zou betrekking hebben op den persoon van Hitler. Waar de oorsprong van deze geruchten gezocht moet worden, kon niemand aangeven. Feit is echter, dat er inderdaad een aanslag op Hitler is voorbereid en uitgevoerd, maar wij willen eerlijk bekennen, dat, toen wij de bestrijding van dezen aanslag gelezen hadden, onmiddellijk de gedachte bij ons oprees, dat deze aanslag, toch voor de ingewijden niet uit de lucht gevallen was. 't Was een aanslag die ons heel sterk deed denken aan den brand van het Rijksdag gebouw in Berlijn. Er is toen ook iemand voor gevonden, die voor dezen brand verantwoordelijk gesteld werd en die daarvoor met den dood gestraft is. Wij vreezen, dat er ook voor den aanslag in München een man zal worden gevonden, dien dezen zal worden toegerekend en waarschijnlijk de straf daarvoor niet ontloopen zal. Zeer pijnlijke dingen zijn dat. Want in naam der gerechtigheid kunnen dan gruwelijke ongerechtigheden bedreven worden. Dat deze aanslag op Hitler inderdaad gefingeerd is, wordt thans bevestigd door den man, die voor den dader ervan gehouden wordt, dat is Otto Strasser. Deze bevindt zich thans niet meer in Duitschland. Zijn broeder, George Strasser, werd in 1934 vermoord en nu legt men verband tusschen het vermoorden van zijn broeder George en den aanslag op Hitler en wijst hem als den dader aan. Hiertegen heeft Otto van uit Zwitserland geprotesteerd en tegenover een medewerker van het Fransche agentschap Havas verklaard, dat “de aanslag te München is georganiseerd door Himmler zelf. Ik heb daarvan zoo juist de formeele bevestiging ontvangen van een lid der partij, dat mij zeer genegen is, aldus Strasser.
Himmler had Hess gezegd, aldus Strasser, dat hij een aanslag noodig had om een „haat-offensief” te ontketenen tegen Engeland en om een voorwendsel te hebben tot optreden tegen tegenstanders in het binnenland,
Hess stemde toe, op voorwaarde dat geen slachtoffers zouden vallen. Maar Himmler hield aan een tenslotte kwam men overeen, dat enkele onbeteekenende personen als slachtoffers zouden vallen, omdat anders niemand zou gelooven aan een werkelijken aanslag.
Op 8 November des middags te vijf uur kregen de ziekenhuizen te München bevel zich gereed te houden. De bom werd vermoedelijk geplaatst na het vertrek van Hitler uit de zaal van de Bürger-bräukeller.
Onmiddellijk na de ontploffing werd order gegeven te spreken over een aanslag, georganiseerd door de British Intelligence Service.
Reeds voor de naam van den zoogenaamden „dader” bekend was, heeft de Duitsche regeering aan de Zwitsersche de uitlevering van Strasser gevraagd, onder beschuldiging betrokken te zijn bij den aanslag.
Wjj gelooven echter voor alsnog niet, dat Zwitserland dezen man uitleveren zal en dat Eiser, de man, die naar men beweerd, het apparaat zou hebben geplaatst en gereguleerd, er het leven voor zal inboeten, Dat Engeland hierin de hand zou gehad hebben, wijzen wij onvoorwaardelijk af.
Het schijnt ook, dat het Duitsche volk deze voorstelling van zaken niet gelooft, maar den dader zoekt in Duitschland zelf Toch is voor ons daarmeede de zaak nog niet opgehelderd. De vraag blijft onbeantwoord, waarop het juist in dit verband aankomt: hoe kan iemand een dergelijk toestel plaatsen in een gebouw, waarin Hitler eens per jaar een toespraak komt houden tot zijn getrouwen, die met hem den strijd in Duitschland begonnen zijn. Wanneer wij de beschrijving lezen van het apparaat, dat daarvoor moest geplaatst worden, dan heeft deze man daar weken voor noodig gehad. Hoe kan een man zich daarvoor den toegang tot dit gebouw verschaffen en dit apparaat zoodanig opstellen, dat, wanneer Hitler ditmaal geheel in strijd met zijn gewoonte, niet een half uur vroeger was weggegaan, onverbiddelijk den dood zou gevonden hebben? Wij zeggen niet, dat Hitler van dezen aanslag geweten heeft, maar zijn omgeving kan er kennis van gedragen hebben en den avond zoo ingedeeld hebben, dat hij tijdig uit de zaal was. Dat Engeland hierin de hand zou gehad heb-ben is onaanvaardbaar. Maar wij wachten rustig, op wat er verder geschiedt.
Aan het Westfront gebeurd heel weinig. Waar het op wacht, weet niemand. Hitler heeft weer langen tijd met zijn militaire adviseurs geconfereerd, maar wat er besproken en besloten is, werd niet bekend gemaakt. In Duitschland weet men van Hitler,s militaire plannen niets. Het volk weet daar bitter weinig, van hetgeen er in werkelijkheid gebeurd. Daar deelt men alleen maar mede, wat de vijanden van Duitschland verliezen, maar niet, wat men zelf verliest. Maar wij zijn geen vijand van Duitschland en toch zie hier het laatste bericht, van hetgeen wij door de Duitschers verliezen.
Uit Londen: Aan de Noordwestkust van Engeland is gisteravond een open sloep aangekomen, waarin zich bevonden vijf leden van de bemanning van het Nederlandsche motortankschip „Sliedrecht”.
Het waren de eerste stuurman Brons en de matrozen De Jong, Van der Knoop, Driessen en Storm.
Zij deelden mede, dat hun schip zeven en een halven dag geleden door een Duitschen duikboot was getorpedeerd. Hoewel de gezagvoerder, kapitein Boer, den Duitschen commandant er op had gewezen, dat de „Sliedrecht” een neutraal schip was met lading, bestemd voor een neutrale haven, had de commandant van de duikboot verklaard niettemin het schip in den grond te moeten boren.
Voorts had hij geweigerd de bemanning aan boord te nemen, aangezien hij, naar zijn verklaring, daartoe geen ruimte had, zelfs niet als men spoedig een ander schip zou ontmoeten, dat de Nederlandsche bemanning kon overnemen. Allen waren daarna in open boten gegaan, die elkaar spoedig uit het gezicht verloren. Omtrent het lot van de overige sloepen wisten de vijf geredden dan ook niets.
De „Sliedrecht” is een motortankschip met een bemanning van 31 koppen aan boord.
Het schip, dat gebouwd is in 19324, is eigendom van de N.V. Phs. van Omme-ren,s Scheepvaartbedrijf te Rotterdam en het meet 51.33 ton. Wanneer men zulke berichten leest, Jaait er iets in ons op, dat niet goed en (och verklaarbaar is. Maar het is niet goed. Wij moeten ook bidden voor hen, die dit ons aandoen. Dat is niet gemakkelijk. En wij moeten ook bidden voor allen, die door deze rampen getroffen worden. Onze prediking moet in dat teeken staan en wij moeten geen oogenblik vergeten de gevaren, die ons te land en te water bedreigen.

d.H. (Den Haag) J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen