De moraal der geschiedenis (29).

De evangelisatie heeft een eigen, hoogst belangrijke geschiedenis. Het eerste hoofdstuk werd evenwel eerst geopend in het begin der 19e eeuw. In de 13e eeuw, waarin de kiemen van geestelijk verval zich reeds gezet hadden, liet de Kerk den volksakker braak liggen. De kille adem van het Rationalisme doodde alle geestelijke belangstelling in een werk van zoo groote beteekenis. Maar nauwelijks breekt de 19e eeuw aan, of er wordt een nieuw geluid gehoord. Er komt ontwaking in het dal der dorre doodsbeenderen. Het Reveil was daarvan een der schoonste vruchten. Allerwegen, wordt de honger naar het Woords Gods gewekt. De hand wordt aan den ploeg geslagen, en de zaaiers gaan uit om het evangelie uit te strooien. Het zag er zeer donker uit in de lagere volksklassen, die, teleurgesteld door de Revolutie, toenemende belangstelling gingen toonen voor de hoogere dingen van het leven. De dienende liefde trachtte op allerlei wijze de massa in kennis te brengen met het evangelie van Jezus Christus. Zondagsscholen werden geopend, Christelijke Militaire Tehuizen gesticht. Men bouwde huizen van Barmhartigheid, waar de ellendigen een toevlucht vonden. De namen Heldring en Pierson staan op dit terrein bekend.
Toen eenmaal de evangelisatie was ter hand genomen, werd de activiteit steeds krachtiger. Ik donk hierbij aan den arbeid van Ds. Witteveen te Ermelo. Hij legde den grondslag voor zijn stichtingen, die rijke vrucht hebben gedragen. Zijn opleiding van evangelisten schonk mannen, die zich des evangelies niet schaamden. Niet minder vruchtbaar was de arbeid van den heer I. Esser, bekend als „de straatprediker”. Reeds in Indië gaf hij zijn tijd en krachten aan de evangelisatie onder de Maleische bevolking. En toen hij als resident van Timor optrad, vermeerderde zijn invloed op de inheemsche bevolking, aan wie hij den eenigen Naam bracht, onder den hemel tot zaligheid gegeven. Het meest bekend is zijn optreden in ’s Gravenhage, waar hij een eigen tent als „Indisch Kramer” op de kermis gekocht had. Zijn patent, dat hem op die plaats rechten gaf, vermeldde een kantteekening van hem: „Dit is mijn ridderorde. Als dit stuk door de aanstaande geloofsvervolging niet verloren gaat, mag het mijnen nazaten tot een opwekking zijn, om zich des Heeren Woord niet te schamen, gelijk ik het mij niet geschaamd heb.” Onder veel hoon en spot heeft hij gearbeid. Voor niets deinsde hij terug. Onverschrokken stond hij daar te midden van een joelende menigte om vrede te verkondigen door het bloed des Kruises.
In 1871 werd het Gereformeerde Tractaatgenootschap „Jachin”, en in 1878 dat van „Filippus” opgericht. Het verschafte aan de mannen der evangelisatie een kostbaar arsenaal voor de geestelijke worsteling om de volksziel. In 1876 belegde de Christelijke Gereformeerde Kerk een conferentie voor evangelisatie, gevolgd door een tweetal congressen voor Gereformeerde Evangelisatie, het eerste in 1913 te Amsterdam, het tweede in 1916 te Rotterdam Het werk der evangelisatie word duidelijk omlijnd in het licht der H. Schrift. Dat dit noodig was, zal niemand tegenspreken, als hij denkt aan het optreden van het Leger des Heils met zijn leer van algemeene verzoening. Toch zou ik de laatste willen zijn om te beweren, dat God ook hiervan geen gebruik heeft gemaakt tot de komst van Zijn Koninkrijk. Evenmin sympathiseeren we met den arbeid van Joh. de Heer en toch was ook zijn werk niet zonder vrucht voor de kerstening van ons volk. Zoo is er veel, dat we, gewogen op de weegschalen van onze gereformeerde Belijdenis, niet zonder meer accepteeren B.v. de Tentzending. Toch heb ik meermalen met de grootste vrijmoedigheid in de Tent het evangelie verkondigd.
De evangelisatie heeft haar verschillende methoden, maar die toch aan Schrift en Belijdenis dienen getoetst te worden. De Zondagsschool heeft wel de oudste brieven. Zij was het geliefkoosde middel om door middel van de jeugd met de Ouders in aanraking te komen. Gewoonlijk in achterbuurten geopend, boden de Zondagsscholen een schoone gelegenheid om de kinderziel te winnen voor den Heere. En hoevelen zijn er al geweest, die hun eerste, onvergefelijke indrukken op de Zondagsschool ontvingen. En straks zal het blijken, dat duizenden den Heere door middel van de Zondagsschool vonden. Alleen. . . . men vergeet wel eens te veel, dat de Zondagsschool staat in dienst der evangelisatie. Het zijn toch niet altijd de van God vervreemde kinderen, die men daar ontmoet. Zondagsschool hoeden is voor velen een „hobby”, en ze roepen de eigen kinderen der Gemeente op. Maar dat is de eigenlijke bedoeling niet. Men kan onze kinderen gebruiken als een soort lokeendjes, maar het gaat om de kinderen, die, door hun opvoeding nimmer hoorden van den weg der zaligheid. En dan, vele Ouders gevoelen er ook wel wat voor, omdat ze zoo gaarne een ongestoord koffieuurtje hebben. Let wel, het is geen zonde, want nimmer kunnen onze kinderen te veel hooren van wat tot hun zaligheid van noode is.
Een tweede middel is wel de verspreiding der H. Schrift Bekende Bijbelcolporteurs trokken den boer op, om maar zooveel mogelijk Gods Woord te verspreiden. Hierin ligt ook voor onze Kerk met haar beperkte middelen een aanwijzing, hoe zij het vruchtbaarst kan arbeiden in dienst des Heeren. Er zijn ook in onze Kerk mannen, die uitnemend geschikt zijn voor dit werk. Niet alleen om te verkoopen, maar ook die den Bijbel weten aan te prijzen vanwege zijn eeuwige schatten.
Dan is de tractaatverspreiding een niet te onderschatten middel om te evangeliseeren. Maar het moet met tact geschieden. Dat kan een ieder doen, die gewoon is dagelijks tusschen de wielen te zitten, en die in alle bescheidenheid aan zijn medereizigers een tractaatje overhandigt. Waarom ons te schamen?
We hebben gehad onze evangelisatie-auto, die in korten tijd geheele streken kon bezoeken. De radio zelf, die voor den dienst van het Koninkrijk Gods ook zijn werk heeft verricht! Ten slotte wordt elk middel geheiligd door het gebruik. De liefde is vindingrijk. Ze zoekt elke gelegenheid te benutten tot het schoone doel: ons volk weer terug te voeren tot de kennis en den dienst van Hem, die Zijn Naam in de historie van ons dierbaar Vaderland heeft ingeschreven.
Het is nu zaaitijd. De oogsttijd breekt weldra aan!
Geheel de wereld is in beweging. De moderne mensch meende het gevonden te hebben. Maar het opgaande licht van den heilstaat, hoe betooverend ook, heeft hem diep en wreed teleurgesteld Zoo hoog kan de wetenschap niet klimmen, zulke veroveringen kunnen cultuur en techniek niet maken, dat ze het hart des menschen bevredigen. Dat alleen kan God!!!
J.W. Geels

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen