De moraal der geschiedenis (32).

Het herderlijk schrijven van de Classis Haarlem, waarin zij de Kerk wijst op de onrustbarende verschijnselen onder de jeugd, betrekt zich in geest en hoofdzaak op het vraagstuk van het gezag. Van welke zijde men de indroeve openbaring beschouwt, welke middelen men meent te moeten aanwenden tot bestrijding van het toenemend kwaad, altijd komt men weer uit op de gezagskwestie. In het negeeren van het gezag, geen terrein buitengesloten, ligt de diepste oorzaak van het ontstellend gevaar, dat velen worden afgevoerd en vervreemd van de kennis en vreeze des Heeren. Het is daarom goed ons te bezinnen omtrent de beteekenis en de waarde van het gezag, dat vooral in dezen ontredderden tijd in het gedrang komt. Natuurlijk moeten we ons hierbij de noodige beperking opleggen, omdat dit vraagstuk een zeer gecompliceerd karakter heeft. Allereerst de vraag: Wat is gezag?
Men kan dit woord inwisselen met „souvereiniteit”, „macht”, of „recht”, het wijst heen naar die bevoegdheid, welke tot gehoorzaamheid dwingt. Hiermede hangt ten nauwste saam de vraag naar den oorsprong van het gezag. Ligt de bron hiervan in God of in den mensch? Het is hét dilemma, dat de antithese ten voete uit leekent. Het Humanisme, waarin het menschelijk denken zich ten volle emancipeert van de openbaring Gods, proclameerde den mensch als den drager van de absolute macht. Naast of boven den mensch slaat geen gezag. Hij is zichzelf in den volstrekten zin des woords. Hij draagt leven en lot in eigen hand. Hij is niemand van zijn daden verantwoording schuldig. De Paradijswaan ontving in deze voorstelling haar wetenschappelijk systeem, en vond in de revolutie haar practische toepassing. Eenmaal den voet op dit pad gezet, is er van terugkeer of stilstand geen sprake. Het gaat in versneld tempo bergafwaarts: het anarchisme, nihilisme, den chaos tegemoet.
Wat afvalt van den hoogen God,
Moet vallen.
Eenzelfde schuld: een zelfde lot
Voor allen,
't Gezin, 't geslacht, het volk, de staat,
De kleinen en de grooten:
Verlaten wordt wat God Verlaat,
Wat God verstoot, verstooten.
Wel hoort men daaglijks stem op stem
Weerklinken:
„Geen nood! Wij redden 't zonder Hem!”
Maar die het zeggen — zinken!
Voor hen, die zich onvoorwaardelijk buigen voor Gods Woord als het richtsnoer van geloof en leven, ligt de oorsprong van het gezag alleen en uitsluitend in God. Hij houdt de hoogste macht! Hij bezit absolute souvereiniteit!, Hij doet alles wat Hem behaagt, en is van Zijn daden geen rekenschap schuldig! Maar nu heeft God van Zijn gezag aan den mensch medegedeeld. De mensch als beelddrager Gods, was door Hem tot Koning uitgeroepen. (Psalm 8). En ook na den zondeval bleef de mensch drager van het gezag. God stelt den eenen mensch over anderen aan. Hij geeft den een het recht om over anderen te gebieden. Maar dit gezag door den mensch geoefend, blijft altijd betrekkelijk, aan wetten gebonden, begrensd. Hij ontvangt gezag voor dien levenskring waarin God hem heeft gesplitst. Allereerst is er het gezag, dat de man over de vrouw houdt; dan dat wat de ouders over hun kinderen oefenen. Maar na den Zondvloed breidt God het menschelijk gezag uit tot de sfeer van de overheid, en van het sociale en kerkelijk leven.
Zoo wordt de normale en gezonde ontwikkeling van het leven in al zijn rijke verscheidenheid beheerscht door het gezag. Wat het fundament en de gebinten voor een huis, de dam en dijk voor een rivier beteekenen, dat is het gezag in de samenleving. Daarom dient er met zoo groote nauwkeurigheid gewaakt voor de handhaving van het gezag tot de eere des Heeren en tot het welzijn van de menschheid.
Dit geldt niet alleen hen, die aan het gezag onderworpen zijn, maar niet minder, ja ik zou zeggen, in de eerste plaats hen, die met gezag bekleed zijn. Beide categoriën zijn Gode verantwoording schuldig.
Als we nu het herderlijke schrijven van de Classis Haarlem met verscherpte-aandacht doorlezen, dan voelen we het aan, dat het met de handhaving en erkenning van het gezag niet geheel in orde is. En dat is het ook niet! Dat juist is de vloek van onzen tijd!
Hoe staat het met het gezag in het gezinsleven? De vraag te stellen is haar te beantwoorden. Reeds in mijn vorig artikel heb ik gezegd, dat de stoot tot waarachtige reformatie over geheel de linie moet uitgaan van het gezin. Hierin toch schuilt de cel, waarin het leven wordt gevormd voor het breede leven. Zonder te generaliseeren, kunnen we ons toch niet onttrekken aan den indruk, dat het gezinsleven niet is wat het wezen moet. De oorzaak hiervan moet gezocht in den grondslag, waarop het gezinsleven wordt opgebouwd. Het zoeken en vinden van twee menschen, die zich aan elkander voor het leven verbinden, is niet altijd in den weg des gebeds. De levenskeuze wordt meermalen beïnvloed door omstandigheden, die vreemd zijn aan de vreeze des Heeren! Hoe weinigen zijn doordrongen van dien ernstigen stap, waardoor over de toekomst en het nageslacht beslist wordt. Het huwelijk is de verbintenis van twee menschen tot één vleesch, maar gelukkig het echtpaar, dat zich ook één weet in liefde tot den Heere. Dat geen hoogere begeerte kent, dan het leven te stellen in den dienst en vreeze des Heeren. Om saam den weg te gaan bij het licht van Gods Woord en met de begeerte vervuld, om de kinderen, die zij krijgen zullen, in de vermaning en vreeze des Heeren op te voeden. Zij leven in het licht der beloften Gods, waaraan zij werden herinnerd op hun huwelijksdag, toen hun werd voorgelezen en toegezegd Psalm 128.
Apeldoorn
J.W. Geels

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen