Liturgie

Nu volgt het oogenblik van de doopsbediening. Gevraagd is: welke orde moet of kan nu gevolgd worden. Wanneer wij er van uitgaan, dat de bediening des Woords voorafging, dan zijn de kinderen in de consistoriekamer gebleven. Na het beantwoorden der vragen kan de dienaar een Psalm laten zingen, b.v. Ps. 81 : 4. Onder het zingen van dit vers verlaat de dienaar den kansel of het platvorm. En ntusschen worden de kinderen binnengebracht. Er is werkelijk veel voor te zeggen, dat de ouders zelf hun kindertjes halen, onder leiding van een ouderling. In elk geval moeten de kinderen nu aanwezig zijn.
Het lijkt ons niet noodzakelijk, dat de namen der kinderen, met geslachtsnamen, bekend gemaakt worden vóór het doopen. Indien een kerkeraad dit zou besluiten, dan zouden die namen voorgelezen moeten worden eer de dienaar den kansel verlaat. Het noemen van de geslachtsnamen bij het doopen lijkt ons ook niet geboden.
Als de kinderen binnengebracht zijn, doopt de liturg. Hij gebruikt gewoon water uit een doopvont of doopbekken. Onderdompeling heeft bij ons niet plaats; ook niet in het doopvont, als bij de Grieken. Het verschil van klimaat, het opkomen van den kinderdoop, het tegenwoordig zijn van de gemeente e.d., zijn oorzaken, waarom de kerk tot de besprenging overging. Misschien reeds op den Pinksterdag, toen er 3000 gedoopt moesten worden.
Zijn de namen nog niet afgelezen, dan moet de liturg den naam van het kind bij het doopen noemen.
Moet de liturg éénmaal of driemaal besprengen? Dr. Kuyper Sr. pleitte voor éénmaal. (Onze Eeredienst, 403). De synode van 1574 besloot: De broeders gevoelen dat het raatsaamste en beste ware, dat de Kerken ééne besprenging in den Doop gebruikten ; doch hebben besloten, dat de maniere van driemaal besprengen gedragen zal worden in de Kerke daarse in is, ter tijdt toe dat men de andere maniere beter invoeren kan. (art. 65). Een enkele kerk, b.v. de Spaansche, schreef éénmaal besprengen voor; bij sommigen Ger. Kerken in Engeland, Hongarije, Geneve, geschiedt de besprenging éénmaal. Met driemaal besprengen is zeer oud; dit driemaal besprengen wordt in verband gebracht met de Drieeenheid Gods; het éénmaal besprengen met het ééne wezen Gods. (vgl. Dr. Bouwman Ger. Kerkrecht, II 316). De beteekenis van den Doop verandert er niet door. Wij gevoelen het meest voor driemaal besprengen.
Bij den Doop moet de liturg de formule uit Gods Woord gebruiken, n.l. uit Matth. 28 : 19. „Het gebruik om het woord „Godts” in te voegen, bleef als oudste gewoonte” tot in de 18e eeuw bestaan. (Olthuis 212: hij citeert Ens). Het amen staat niet in Matth. 28 : 19; eisch der Schrift is dit amen dus niet. Er is niets tegen dit amen te gebruiken; de Kerk zegt amen op des Heeren Woord. Wij besluiten onze preeken met amen; in ons Avondmaalsformulier komt het ook voor.
Er is ook niets tegen een gepast Psalmvers te laten zingen door de gemeente. Dit kan staande geschieden. Er zijn schoone verzen: Ps. 111 : 5; 115 : 7 ; 105 : 5 ; 103 : 9 e.a. De liturg moet niet altijd hetzelfde vers laten zingen.
Als de dienaar de doopsformule uitspreekt, zegt hij: Ik doop u in den Naam des Vaders, des Zoons en des Heiligen Geestes, Amen. Aan het slot van Jezus' woord, in Matth. 28 : 20, staat het amen wel. Bilderdijk ergerde zich er aan, als het „trotsche ik” voorop stond. Gezegd zou kunnen worden: U doop ik enz., maar het is o.i. geheel onnoodig dit te doen; de dienaar spreekt in den Naam des Heeren; de Heere der gemeente doopt eigenlijk, en daarom moet niet het ik als vooropschuiven van den dienaar gezien worden.
Wanneer een Psalmvers toegezongen wordt, moeten de ouders niet met hun rug naar de gemeente staan, maar met hun aangezicht gekeerd tot de gemeente.
Na de heilige handeling van den Doop, beklimt de dienaar den kansel weer en beëindigt het formulier. Wanneer met de doopsbediening de dienst is afgeloopen, kan het dankgebed na den dienst aansluiten aan het dankgebed na de doopsbediening.
De orde is dus niet juist, wanneer de doopsbediening plaats heeft vóór de preek. En die orde wordt nog meer gestoord, wanneer men zonder bidden den dienst aanvangt. Immers vaak geschiedt, bij een doopsbediening, het eerste gedeelte van den dienst aldus: Na het votum, den zegen, het zingen en de Schriftlezing, wordt direct begonnen met het lezen van het doopsformulier. Aan het dankgebed na den Doop sluit men het „groote gebed” aan. Wanneer men de doopsbediening voor de bediening van het Woord laat gaan, dan moet in elk geval toch eerst gebeden worden. Wij raden aan dan deze orde te volgen: Votum, zegen, zingen. Schriftlezing, gebed. Dan voorlezen van den tekst, het uitspreken van de inleiding en het geven van het thema en de deelen. Daarna kan de doopsbediening plaats hebben. Wij adviseeren dit, indien niet, of zoolang niet de doopsbediening geschiedt na de bediening van het Woord, dus zoolang de juiste orde niet gevolgd wordt.
Vroeger hadden de doopsmalen plaats. Droeve herinneringen zijn er aan verbonden. Het is een voorrecht, dat die zijn afgeschaft. Men zie over die doopsmalen, en pillegiften (giften bij den Doop), Olthuis. Doopspractijk, 220, v.v.). De Kerk wake tegen alle invloeden van de wereld. Het heilige veroordeele ook den rok, die van het vleesch besmet is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen