Op den Uitkijk

Albert Schweitzer!
Deze eminente figuur stond denlaatsten tijd in het centrum der wereldbelangstelling. Pers en radio hebben in breede beschouwingen de algemeene aandacht op zijn persoon en werk gevestigd naar aanleiding van zijn 75en verjaardag. Bij het overzien van dat vruchtbare menschenleven, rijst deze geweldige op velerlei terrein voor ons oog op als een reus, van zijn schouderen en opwaarts hooger dan de kinderen van onzen tijd. Hij was niet alleen filosoof, maar ook theoloog, dokter en toonkunstenaar, schrijver en dichter, maar boven alles . . . zendeling als weinigen.
Zijn onvermoeide arbeid in centraal- Afrika onder de negers, zijn wetenschappelijk werk op het terrein der medicijnen doet ons denken aan David Livingstone, wiens leven verteerd is in dienst der zending in de Congo.
Albert Schweitzer werd op 14 Jan. 1875 te Günsbach in de nabijheid van Munster geboren. Zijn jonge ziel dorstte naar wetenschap. Zoo studeerde hij achtereenvolgens aan de universiteiten te Straatsburg, Parijs en Berlijn. Zijn eerste graad behaalde hij als doctor in de filosophie. Maar hij werd gedreven door de begeerte om als dokter in de geneeskunde zijn leven te stellen in dienst der menschheid. Op 21-jarigen leeftijd gaf hij zich over aan de studie der medische wetenschap. Inmiddels had hij op theologisch gebied ook zijn bul behaald, maar toen hij 30 jaren oud was, gaf hij het pastorale leven prijs om zich geheel aan de zending te kunnen wijden.
Zoo vertrok hij in 1913 met zijn jonge vrouw naar Leopoldville en vandaar naar de Ogowe-rivier in Lambarene om te gaan werken onder de inboorlingen in Afrika. Maar hij mocht niet preeken volgens accoord met de Parijsche zending, die het met zijn theologische beschouwingen niet eens was. Dan maar als dokter! Het preeken kwam toen als vanzelf. Het was een doornige weg, dien hij met zijn vrouw in Lambarene ging. Hij ziet tijdens den eersten wereldoorlog zijn werk onderbroken. Als Duitscher wordt hij geïnterneerd in het concentratiekamp te Bordeaux. Maar niet zoodra heeft hij de vrijheid herkregen, of hij keert terug naar zijn operatiegebied. Maar hij moet geld hebben voor zijn hospitaal, dat hij bezig is te bouwen. Een reis door Europa, waar hij lezingen over zijn werk houdt, brengt hem de begeerde contanten en dan, met een hart vol idealen wordt het stroomgebied van de Owoge weer opgezicht. Hier vindt hij handen vol werk in het bestrijden van de vreeselijke slaapziekte. Omgeven door een staf van doktoren en zusters, die hij heeft weten te bezielen voor zijn arbeid onder de negers, bindt hij met onverwoestbare energie den strijd aan. Van alle kanten komen de ongelukkigen naar Lambarene: kinderen en grijsaards, vrouwen en mannen. Tevens moet de lepra bestreden worden. Nimmer rust. Onvermoeibaar zet hij het werk voort, waaraan geen loon is verbonden, geen eer of iets dergelijks. Belangeloos is zijn werk in den naam van Jezus, dien hij al practizeerende den negers verkondigt. Is er een uur van rust, dan zit hij voor zijn orgel om zijn ziel in aangrijpende toonen uit te zingen. Bekend is hij als een hoogstaand musicus. Zeldzaam begaafd heeft hij naam gemaakt in de wereld der toonkunst. De radio heeft zijn orgelconcerten tot gemeen goed gemaakt. Er gaat een groote rust van zijn persoonlijkheid uit, die allen ondergaan, die met hem in aanraking komen. Een vrucht van de geestelijke harmonie in zijn zieleleven. Zijn leven heeft hij aan Lambarene gegeven. Men heeft hem dan ook wel den „gevangene van Lambarene" genoemd, omdat dit hem als in boeien houdt. Verschillende biografen hebben getracht zijn persoon en arbeid te belichten. Wie iets wil weten van dezen singulieren man leze het boek „Albert Schweitzer, Leven en werk" van Emil Lund, uitg. „In den Toren", te Naarden. Of dat mooie werk van Charles R. Joy en Meivin Arnold: „het Afrika van Albert Schweitzer", uitgegeven door de N.V. Intern. Uitg. Mij. „Het Wereldvenster".
Te midden van zijn geneeskundigen dienst bleef Schweitzer toch nog theoloog. Zijn beschouwingen over Jezus, Paulus, en het geloof getuigen hiervan. Deze studiën werden in de nachtelijke uren bij het walmend licht van een oliepitje uitgewerkt. We gaan zijn theologische beschouwingen in deze rubriek niet toetsen aan onze gereformeerde confessie, want dan was het te voorzien, dat we hem geen 10 konden geven. Laat ons mogen volstaan, dat zijn liefde uitging naar Goethe, dien hij hoogelijk vereerde. Hij staat nu voor ons als man der zending, die de menschheid met zijn gaven en krachten dient. Hij gevoelt zich aangetrokken tot de zwarte kinderen van Cham, onder wie te arbeiden het geheim van zijn leven is. Hij wil opgaan in den dienst van Jezus, en zich offeren aan de komst van het Koninkrijk Gods.
Het is een rijke verkwikking met menschen als Schweitzer kennis te maken al is het uit zijn geschriften. We worden dan voor eenigen tijd uitgeheven boven onzen materialistischen tijd, waarin het alleen gaat om brood en spelen, om sport en genot, waarin de wereld verteerd wordt door angst en vreeze voor wat te komen staat. Lichtende voorbeelden van menschen als deze Elzasser doen bij vernieuwing verstaan dat er nog hoogere waarden zijn voor den mensch, naar den heelde Gods geschapen. Belijdenis is goed, maar beleven van wat we belijden staat hooger. In dezen levensstijl gezien is Albert Schweitzer een zegen voor onzen tijd, een heraut voor den komenden Koning, die zijn troon beklom langs kribbe en kruis en zijn volgelingen oproept tot een treden in Zijn voetsporen, totdat Hij komt!
Apeldoorn
J. W. Geels

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen