Onbegrijpelijk en toch begrijpelijk

Enkele maanden geleden — 24 November — bespraken we in deze rubriek het besluit onzer laatste Synode t.a.v. de Gereformeerde Kerken in Indonesië. We hadden toen tevens gelegenheid te attenderen op een brief, die na sluiting der Synode binnenkwam. Gelijk bekend stond in het betreffende persbericht dat onze Synode besloot niet in correspondentie te treden met deze Kerken omdat zij zich aangesloten hadden bij de Wereldraad van Kerken. In genoemd artikel zetten we uiteen dat dit formeel niet juist was, maar dat de Geref. Kerken van Indonesië toch duidelijk zich bewogen in de richting van de "Wereldraad getuige het feit dat de Synode van Semarang in meerderheid overtuigd was van de wenselijkheid van aansluiting bij de Wereldraad. Reden waarom we meenden dat het besluit onzer Synode toch niet anders geluid zou hebben dan nu het geval is geweest.
Ondanks dit artikel werd toch in het „Gereformeerd Weekblad" van 5 Jan. nog eens weer het betreffende persbericht uit „Kerknieuws" ten beste gegeven onder het hoofd: Onbegrijpelijk. Hieruit moeten we dus concluderen dat de redactie van het Gereformeerd Weekblad geen kennis neemt van hetgeen in „De Wekker" geschreven wordt. Indien dit het geval was geweest zou immers dit berichtje niet zonder meer zijn opgenomen, maar had het Geref. Weekblad ook opgenomen de nadere verklaring van dit onbegrijpelijke besluit, gegeven in het nr. van 24 Nov.
Dit berichtje in het Geref. Weekblad trok de aandacht van een medewerker van het Gereformeerd Gezinsblad (vrijgemaakt), v. d. W.: ds. v. d. Waal van Leerdam? In het nr. van 30 Jan. schreef hij een artikel onder de titel: Begrijpelijk en onbegrijpelijk. Het besluit onzer Synode om niet in correspondentie te treden met de Geref. Kerken in Indonesië vindt de schrijver begrijpelijk. „Voor hem, die de geboden der Schrift kent, is dit begrijpelijk. De Chr. Geref. Synode wilde immers de belijdenis handhaven?"
Toch is voor onze Geneefse reisgenoot een ding zeer onbegrijpelijk. De vraag komt n.l. bij hem op: Waarom heeft de Chr. Geref. Synode wel besloten contact met de z.g.n. Geref. Kerken te zoeken? Immers wat onze Synode opmerkte aan het adres van de Geref. Kerken in Indonesië geldt toch ook voor de Geref. Kerken hier te lande: „dat deze Kerken een positie zoeken in de grote Oecumenische beweging en daardoor dreigen zij meer en meer haar Gereformeerd karakter te verliezen."
Bewijs hiervoor is dan de medewerking van de Geref. Kerken aan de Wereldzendingsraad. „Is hier- niet de schijn van te meten met tweeërlei maat? Waarom zag de Chr. Geref. Synode niet de oecumenische geest in de gebonden kerken, die o.a. door aansluiting bij de Wereldzendingsraad tot uiting is gekomen? Waarom niet tegenover de Nederlandse ingeschakelden evenzeer het been strak gehouden? We spreken nu nog niet eens over de Synodebesluiten t.a.v. verbond, doop, die eveneens reden gaven om voorlopig maar niet aan „vrijen" te denken."
Op verzoek gaan we op dit artikel in en antwoorden we op de gestelde vragen. Gemakshalve vatten we het antwoord in enige punten samen.
1. We wisten zeer wel, dat de Geref. Kerken zich aangesloten hadden bij de Wereldzendingsraad. Dit besluit hebben we nimmer bewonderd en we hopen ook zeer dat onze Kerken er voor bewaard worden zich bij deze Raad aan te sluiten. Gelukkig staan onze Zendingsdeputaten op het standpunt: niet aansluiten! Hoezeer we hét besluit van Zwolle 1946 om zich aan te sluiten ook betreuren, dit neemt niet weg dat we dit besluit ook eerlijk moeten weergeven. De motieven, die de Geref. Synode van Zwolle gedreven hebben, waren niet van practische maar van principiële aard. Zo staat in de Acta art, 210 te lezen sub a „dat in de huidige wereldomstandigheden het voor heel het zendingswerk niet verantwoord zou zijn, indien wij langer buiten de federatie van alle zendingscorporaties, belichaamd in den Nederlandschen en Indischen Zendingsraad bleven staan". Ik stem direct toe: het besluit is verkeerd. Niet de practijk, maar het principe moet beslissen. Maar dat neemt niet weg dat het een groot verschil is of een besluit genomen wordt uit practische overwegingen of dat hier sprake is van een met enthousiasme aansturen op en een met blijdschap arriveren bij de Wereldzendingsraad. En daarvan was in Zwolle '46 geen sprake getuige de condities die men aldaar stelde: geen meewerking aan een eenheid van belijden in strijd met eigen belijdenis; het zendingswerk mag alleen zijn het brengen van het evangelie van Gods genade, waarnaar de samenwerkende federatie heeft te handelen; de Intern. Zendingsraad mag geen boodschappen laten uitgaan waartegen één of meer afgevaardigden overwegende principiële bezwaren hebben.
2. De Geref. Kerken hebben zich t.a.v. aansluiting bij de Wereldraad van Kerken in een totaal andere geest uitgesproken dan de Geref. Kerken in Indonesië. En dat mag eerlijkheidshalve ook niet onvermeld blijven. Zeker, ik zie met droefheid dat er voorstanders van de Wereldraad van Kerken in de Geref. Kerken zijn; ik acht dit een bedenkelijk symptoom van verval. De Gereformeerde Belijdenis wordt hierdoor ondermijnd. Maar de medewerker van het Geref. Gezinsblad weet ook dat de Haagse Synode der Geref. Kerken zich verklaard heeft tegen aansluiting bij de wereldraad met grote meerderheid. Dat is nog heel iets anders dan de wenselijkheid uitspreken zoals te Semarang gebeurd is. Het moge van sommige predikanten en professoren gelden dat zij een positie zoeken in de grote Oecumenische Beweging, waardoor deze personen hun Gereformeerd karakter meer en meer dreigen te verliezen — dit is (nog) niet van toepassing op de Geref. Kerken als zodanig. Nogmaals — we zien de symptomen wel; maar deze symptomen mogen in dit stadium de doorslag niet geven, als de Synode neen gezegd heeft en dat krachtiger dan op de Geref. Oec. Synode te Amsterdam geschied is. Daarom hebben we in dit opzicht op dit moment liever te doen met de Geref. Kerken hier te lande dan met de Geref. Kerken in Indonesië.
3. Het is onze bedoeling niet om met de Geref. Kerken te „vrijen". Ds. v. d. Waal moet toch nog eens het Rapport van Deputaten voor Contact met de Geref. Belijdenis bestuderen alsook de Acta van de Synode van Utrecht 1947. Als dat onze bedoeling geweest was waren de besluiten t.a.v. verbond en doop voor ons een onoverkomelijke barrière geweest. Wij wilden onze profetische roeping ook t.a.v. de Geref. Kerken vervullen. Daarom zochten we contact evenals met de Geref. Kerken (onderh. art. 31). Uit het genoemde rapport blijkt wel dat het contact met laatstgenoemde kerken anders was dan dat met de eerstgenoemde. Vrijgemaakte Deputaten erkenden dit bij de laatste samenspreking.
4. Ten overvloede merken we nog op dat we deze profetische roeping allereerst hebben te vervullen t.a.v. de Kerken in Nederland. Dat ligt in de aard der zaak. De Geref. Kerken Sn Indonesië wilden iets anders. Mede daarom moesten we neen zeggen en zelfs minder dan ze vroegen weigeren.
Ten slotte: de schrijver van het artikel in het Geref. Gezinsblad geeft zelf het juiste woord: ons besluit had misschien de schijn van het meten met twee maten. Meer dan schijn is het toch ook weer niet.
Overigens — een ondeugende vraag — is deze stand van zaken voor de pastor van Leerdam toch zeker geen aanleiding aan zijn Deputaten' te verzoeken toch maar niet meer verder contact op te nemen met de Chr. Geref. Deputaten omdat die ook in contact staan met de Geref. Deputaten? Hopelijk is dat hem zelfs te consequent!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen