Vraag en Antwoord

De leesdienst.
Enkele brieven heb ik liggen over de leesdienst. Met enkele opmerkingen hoop ik ze te kunnen beantwoorden.
Wanneer de gemeente samenkomt is de leesdienst altijd hulpdienst. Ideaal blijft de prediking door een dienaar des Woords.
De gemeente dient er dan ook naar te staan dat dit ideaal zoveel mogelijk bereikt worde. Gelukkig wordt de situatie langzamerhand zo dat steeds meer voorziening in de dienst des Woords, ook voor vacante gemeenten, mogelijk wordt. De kerkeraad mag dus niet van de gedachte uitgaan dat het ook wel met leesdienst kan wanneer de gemeente samenkomt.
In de 16e eeuw werd bij ontstentenis van een dienaar des Woords nog geen preek voorgelezen. Men las eenvoudig enkele gedeelten uit Gods Woord. Zo werd de gemeente gesticht. Reeds op het einde van deze eeuw blijkt hierin verandering te zijn gekomen. Een kerkelijke vergadering te Arnhem in 1593 stond tenminste toe dat ook preken van Bullinger gelezen werden in vacante kerken.
Ook later is herhaaldelijk aan de orde geweest wat in de leesdiensten gelezen zou worden. En terecht is er telkens op gewezen dat men niet maar allerlei stemmen aan het woord kan doen komen in de leesdiensten in vacante kerken.
De keuze van de preken is ook maar niet een aangelegenheid van degene die leest alleen. Hier dient de kerkeraad van te weten en mee in te stemmen. De leesdienst is geen gelegenheid om particuliere voorkeur voor een lezer bot te vieren.
Terecht heeft een kerkelijke vergadering er op gewezen dat er bij de kerkvisitatie in vacante kerken naar geïnformeerd dient te worden wat er gelezen wordt.
Het kan zelfs goed zijn bij het lezen, b.v. na de dienst, mede te delen van welke dienaar des Woords een preek gelezen werd.
Dan weet de gemeente het ook.
Evenmin als wij in de gewone diensten zonder meer elke prediker op de kansel toelaten als hij niet bij de eigen kerken in de dienst des Woords staat, evenmin doen wij dit in een leesdienst.
Naast de vraag wat er gelezen dient te worden komt de vraag aan de orde wie er moet lezen. Moet dit beslist door een ouderling gedaan worden?
Moeilijk valt te bewijzen dat het preeklezen beslist behoort tot de taak die door de ouderlingen alleen verricht mag worden.
Wel zal het voorkeur verdienen dat een der broeders ouderlingen deze taak vervult. Maar hiermede is niet gezegd dat het door niemand anders mag geschieden.
Het is nu eenmaal feit dat niet alle mensen voor alle dingen gaven hebben. Het zou mogelijk zijn in een kleine kerkeraad b.v. dat de brs. ouderlingen de gave missen om met stichting een preek te kunnen voorlezen. Er is dan niets tegen dat iemand anders, zelfs al is hij geen kerkeraadslid, de preek leest. De Synode van de Dolerende kerken, in 1887, gaf er dan de voorkeur aan dat de gebeden wel door een ouderling zouden gedaan worden.
Hoofdzaak is hier niet de ambtelijke positie van de preeklezer maar de vraag kan hij het met stichting doen. Heeft hij er de stem, de kracht, de kwaliteiten voor, die in een goed lezer vereist worden.
Het zal dan ook over het algemeen niet verstandig zijn alle ouderlingen zonder meer op hun beurt te laten voorgaan in de leesdienst.
Een dienst goed te leiden en een preek voor te lezen zó, dat het Woord inderdaad spreekt, is nu eenmaal niet aan ieder gegeven.
Men behoeft er zich niet voor te schamen wanneer men deze gave niet heeft en geen enkele ouderling is er minder om. Men kan een goed ziekentrooster zijn, een flink en degelijk huisbezoeker maar de gave missen om in het openbaar voor te gaan. Het is geen achteruitzetting wanneer dan bepaalde ouderlingen wel en andere niet voorgaan in de leesdienst.
Al is leesdienst hulpdienst, het behoeft er daarom niet stuntelig en gebrekkig te zijn. Ook daar heeft men naar de beste vorm te staan.
Iemand wiens ontwikkeling niet dat peil heeft dat hij duidelijk en met nadruk goed Hollands een preek kan lezen moet niet voorgaan in de leesdienst.
En als iemand niet die juiste kijk op zichzelf heeft, zodat hij meent dat hij het wel met stichting kan doen, dient er in de kring van de kerkeraad broederlijk over gesproken te worden.
Broeders, die de gave tot het voorgaan missen moeten bedenken dat de leesdienst geen onderonsje maar een publieke samenkomst der gemeente is, waarvoor andere eisen gelden dan voor een samenkomst in huiselijke kring.
De gemeente en die buiten haar staan moeten de indruk krijgen dat ook in de leesdienst er naar gestreefd wordt de gemeente op de best mogelijke wijze het Woord Gods te doen horen.
Uiteraard vordert dat van de „lezer" zelf dat hij zich ook op zijn taak voorbereide. Men kan een preek niet goed aan anderen voorlezen als men eerst niet zelf de boodschap, die deze brengen wil, in zich opgenomen heeft.
Aan de andere kant wachte men zich voor het mooi willen maken. Dan is het niet echt en ontsticht het de gemeente.
Wie zichzelf wil laten horen staat het Woord Gods in de weg.
Het is daarom geen gemakkelijke taak de gemeente met stichting voor te gaan in de leesdienst.
W. Kremer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen