Toelichting op de Kerkorde (CLXXIII)

Thans willen we enkele opmerkingen m.aken over de taak van de kerkeraad, die in het algemeen omschreven kan worden als omvattende alle zaken van leer en kerkregering, van opzicht en tucht over de gemeente. Het is niet de bedoeling om op de verschillende onderdelen van deze kerkeraadstaak in te gaan, doch slechts om iets te zeggen in verband met de taakverdeling tussen de z.g.n. „smalle" en „brede" kerkeraad. Over de terminologie „smalle" en „brede" kerkeraad spreken we niet. Voor enkele jaren is daarover o.a. geschreven door dr. H. B. Visser in het Gereformeerd Weekblad, 8e jaargang no. 2, 11 Juli 1952.
Wat behoort tot het werk van de „smalle" en wat tot dat van de „brede" kerkeraad? Allerlei vragen, die in verband met deze zaak kunnen worden gesteld, laten we rusten — we willen alleen wijzen op wat naar de vigerende Kerkorde en gewoonte tot ieders taak behoort.
Allereerst dan het werk van de „smalle" kerkeraad, die bestaat uit de dienaar des Woords en de ouderlingen. Deze heeft te regelen de dienst des Woords gn der Sacramenten. Verder behoort tot zijn competentie de regeling van het huisbezoek en van de catechisatiën, benevens de toelating tot de openbare belijdenis des geloofs en het gebruik der heilige Sacramenten. En tenslotte behoort tot de taak van de „smalle" kerkeraad de behandeling van de tuchtgevallen en van alle stukken, het kerkelijk leven rakende en niet vallende onder de bevoegdheid van de „brede" kerkeraad, alsmede de afvaardiging naar de classis.
Ten aanzien van de taak van de „brede" kerkeraad kan het volgende worden gezegd. Zij omvat naar de artikelen 4, 5, 22 en 24 van de Kerkorde het opmaken van de dubbele getallen voor de verkiezing van predikanten, ouderlingen en diakenen, benevens de beoordeling van ingebrachte bezwaren en het verlenen van ontheffing. Overeenkomstig de artikelen 5 en 10 van de Kerkorde is ook aan de „brede" kerkeraad opgedragen het opstellen, beoordelen en approberen van de attesten van predikanten, die in-komen of vertrekken. Hierbij kan voorts genoemd worden de voorlopige beoordeling van een emeritaatsaanvrage door een predikant, volgens artikel 13, al wordt dit niet nadrukkelijk in dit artikel voorgeschreven. Verder zij hier herinnerd aan het deelnemen aan de kerkvisitatie, volgens artikel 44, en aan de censura morum, volgens artikel 81. Met name moet hier ook genoemd worden het vaststellen van een algemene regeling van armverzorging, het adviseren van de diakenen en de goedkeuring van de diaconale administratie volgens artikelen 25 en 26 van de Kerkorde. Tenslotte behoort tot de taak van de „brede" kerkeraad het beheer van de kerkelijke inkomsten en goederen, het kopen en verkopen, het voeren van processen, de benoeming en instruering van commissies van beheer of administratie enz., alsook de behandeling van ingekomen stukken van algemene aard, zoals de aanvragen om collecten enz. Prof. dr. H. Bouwman, Geref. Kerkrecht II, 118, schrijft: „Natuurlijk kunnen hiervoor slechts algemeene regelen gegeven worden. In een bepaald geval moet de kerkeraad, met inachtneming van de hoofdbeginselen, den meest practischen weg volgen. Immers om practische redenen worden onderscheidene zaken, b.v. het financiëele beheer, op den breeden kerkeraad behandeld. Maar dit wil niet zeg. gen, dat de kerkeraad alle geestelijke zaken, waaraan ook een financiëele kant is, in tegenwoordigheid der diakenen moet behandelen, want aan bijna alle kerkelijke zaken zit ook een financiëele kant, b.v. aan de trouw van de opzieners in het huisbezoek, aan de censuur der gemeenteleden. Om practische reden, om te meer invloed aan de gemeente te geven, oordeelen ook de diakenen mede over de beroeping, de salarieering, enz, van een predikant. Maar wanneer gehandeld wordt over het aantal van predikanten of ouderlingen rust de verantwoordelijkheid in het bijzonder bij den gewonen kerkeraad, omdat aan deze de zorg voor de bediening des Woords en de geestelijke bearbeiding der gemeente is toevertrouwd." Dieper op deze kwestie ingaan, doen we tha,ns niet, omdat we dan het vraagstuk van de plaats van de diakenen in de kerkeraad principieel zouden moeten bespreken, en dat zouden we immers, naar de lezer zich zal herinneren, niet doen, wijl de laatstgehouden generale synode aan de hoogleraren der Theol. School heeft opgedragen hierover aan de volgende synode te rapporteren, en wij niet op deze zaak mogen vooruitlopen.
Tenslotte zij nog iets gezegd over een combinatie van twee of meer kerken, In vroeger eeuwen kwam zulk een combinatie dikwijls voor en ook in onze tijd gebeurt het nog wel, dat twee kerken een combinatie aangaan. Zulk een combinatie kan van zeer verschillend karakter zijn. Allerlei regelingen betreffende de kerkelijke goederen of het beroepingswerk en het ambtswerk van de predikant werden en worden getroffen. Dikwijls kwamen uit zulke combinaties moeilijkheden voort, zodat er op de kerkelijke vergaderingen over moest worden gehandeld.. Terecht schrijft Bouwman, a.s. blz. 112: „Toch is in vele gevallen eene combinatie noodig uit gebrek aan predikanten, uit geldelijken nood of uit vermindering van het aantal leden. Voor het aangaan der combinatie kan men niet voor alle gevallen een bepaald schema volgen, maar moet ge rekend worden met den plaatselijken toestand der gemeente. Immers juist opdat de gemeente een eigen bediening des Woords en der sacramenten zou hebben, en het onderwijs der jeugd en het huisbezoek naar behooren zou geschieden, is de combinatie aangegaan. De combinatie is altoos een noodmaatregel. Zoodra gecombineerde gemeenten in staat zijn voor een eigen predikant te zorgen, behooren zij geheel zelfstandig een eigen dienst des Woords in te richten. Daarom is ook noodig, dat de samenwerkende kerken niet in perpetuum zich met elkander verbinden. De classis heeft toe te zien, dat de samenwerkende kerken weder zelfstandig kunnen optreden, zoodra de predikant, dien zij samen hebben beroepen, is vertrokken, of ook, wanneer de gecombineerde gemeenten met onderling goedvinden, en eveneens met bewilliging van den predikant, een betere oplossing kunnen vinden.
Natuurlijk kan het contract steeds weer worden vernieuwd. Doch beslist noodig is, dat het aangaan en de ontbinding van een contract door de classis moet worden goedgekeurd, opdat onaangenaamheden en moeilijkheden zooveel mogelijk worden voorkomen." Prof. dr. F. L. Rutgers schrijft geheel in dezelfde geest, zie zijn Kerkelijke Adviezen, I, blz. 286 v.v. De opmerking van Bouwman (ook Rutgers is van dezelfde mening), dat het contract tussen twee samenwerkende kerken door de classis moet worden goedgekeurd, willen we onderstrepen. Over het algemeen weten de kerkeraden van vacante gemeenten niet welke „voetangels en klemmen" er liggen bij het aangaan van een combinatie. Het is dwaasheid hier niet gebruik te willen maken van de hulp van het kerkverband. Men kan hierdoor alleen maar eigen zaak, of beter gezegd, de zaak van de Koning der Kerk schaden!

A. (Apeldoorn) H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen