Toelichting op de Kerkorde

Volgens het gereformeerd kerkrecht heeft een consulent advies te geven, inzonderheid bij beroepingen. Dit wordt zelfs nadrukkelijk in art. 4 van de Kerkorde voorgeschreven. De consulent kan de aandacht van de kerkeraad op bepaalde personen vestigen, wat natuurlijk met de nodige wijsheid dient te geschieden. Maar zeer bepaaldelijk heeft hij te zorgen, dat alles naar de door de kerken zelf vastgestelde orde plaats vindt; dat bijv. alleen beroepbare personen worden genomineerd en beroepen; dat de beroepsbrief de nodige bepalingen behelst en geen bepalingen bevat, die in strijd zijn met de Schrift, de Belijdenis en de Kerkorde; dat de ondertekening namens de kerkeraad behoorlijk geschiedt, enz. Dat betekent niet, dat de consulent beslist de vergadering, waarin de verkiezing plaats vindt, moet leiden, integendeel, van een verplichting van de kerkeraad om voor de leiding van de vergadering van de kerkeraad met de leden der gemeente de consulent te vragen is geen sprake, zo min als van een recht van de consulent in dezen.
Er bestaat ten dezen geen enkele verplichting en geen enkel recht, maar het is wel zeer wenselijk, dat de vergadering, waarin de verkiezing gehouden wordt, door de consulent wordt gepresideerd, of althans wordt bijgewoond. Wel dient de consulent de beroepsbrief te ondertekenen, zoals de bepaling bij artikel 41 zegt. Deze ondertekening wil zeggen, dat de consulent geen formele bezwaren tegen de beroeping heeft, omdat ze geheel volgens kerkelijke regelen is geschied. De ontvanger van de beroepsbrief heeft dus in de ondertekening door de consulent de waarborg, dat de beroeping conform de Kerkorde plaats vond. Zou een beroeping niet geschieden overeenkomstig de kerkelijke bepalingen, dan heeft de consulent niet alleen het recht maar ook de plicht om de beroeping te stuiten. Dat wil zeggen, dan moet hij weigeren de beroepsbrief te ondertekenen, hij moet trachten de kerkeraad in het rechte kerkelijke spoor te doen wandelen, en gelukt dit niet, dan moet hij mededelen, dat hij de zaak ter kennis van de classis zal brengen en dat tot de uitspraak van de classis het beroep geen voortgang kan vinden maar opgeschort moet worden.
Misschien nog ten overvloede maken we de opmerking dat alleen bij beroepingen in vacante gemeenten, met niet meer dan één predikant, de consulent de beroepsbrief moet tekenen.
In de practijk van het kerkelijk leven is de taak van de consulent breder dan in de kerkelijke bepalingen wordt genoemd. De consulent is meestal de aangewezene om in bijzondere omstandigheden Woord en Sacramenten te bedienen in de gemeente, waarvan hij consulent is, om begrafenissen te leiden, huwelijken te bevestigen, catechisaties te houden, soms huisbezoek te doen, enz. Let wel, het is geen verplichting van de kerkeraad om voor deze werkzaamheden de consulent te vragen; de kerkeraad kan evengoed iemand anders uitnodigen. Wil de kerkeraad dergelijke arbeid aan een andere predikant opdragen, dan is daarvoor volstrekt niet de goedkeuring van de consulent nodig. Maar het is wel gewoonte, dat de consulent zulke werkzaamheden verricht, en deze gewoonte is goed. Het is verstandig om van te voren met elkander in overleg te treden, welke vergoeding de kerkeraad voor het verrichten van deze arbeid zal geven; ook in dezen geldt immers: de arbeider is zijn loon waardig, en het is beter om onaangenaamheden te voorkomen dan te genezen.
Zoals de bepaling bij artikel 41 zegt, worden de consulenten door de classen aangewezen. In Zuid-Afrika kiezen de gemeenten zelf de consulenten, zoals prof. dr. H.H. Kuyper mededeelt in De Heraut, no. 2436, 28 sept. 1924, maar dit geeft aanleiding tot het ontstaan van allerlei misstanden; sommige predikanten, die zeer gezien zijn of die zich met aangename woorden weten in te dringen, hebben veel consulentschappen, waaraan niet geringe financiële voordelen verbonden zijn, en andere predikanten hebben er geen of bijna geen. Het spreekt vanzelf, dat bij de eersten de eigen gemeenten grote schade lijden, want zij zijn veel te veel aan het werk in eigen gemeente onttrokken. De regeling, zoals die altoos in Nederland gegolden heeft, is beter: de classen wijzen de consulenten aan, en zorgen daarbij dat deze extra-arbeid min of meer gelijkelijk onder de predikanten wordt verdeeld. Opgemerkt zij nog, dat een classis, natuurlijk niet tegen de zin van een kerkeraad hun een bepaalde consulent mag opdringen.
Tenslotte wijzen we nog op het besluit door onze synode in 1899 genomen, om namelijk ook consulenten te benoemen voor gemeenten, die leraren bezitten, „opdat die bij ontstentenis harer leeraren kunnen worden geraadpleegd", acta art. 33. Tegen deze uitbreiding is geen bezwaar, mits men altoos bedenke, dat een consulent zeer beslist niet een soort classicale voogd over een gemeente is, of een soort superintendent. Mits goed fungerend is het consulentschap van grote waarde voor de welstand van het kerkelijk leven.

A. (Apeldoorn), H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen