Johann Hinrich Wichern 1808—1958 (IV)

Een belangrijk boek
Op verzoek van het Centraal Comité, dat op de Kirchentag te Wittenberg, 1848, als resultaat van Wicherns beroemde improvisatie werd benoemd, schreef Wichern een boek over de Inwendige Zending of Innere Mission. Het droeg tot titel: Die innere Mission der evangelischen Kirche — Eine Denkschrift an die Deutsche Nation. In dit boek gaf Wichern zijn beschouwingen over de taak en de plaats van de inwendige zending in Kerk en Staat, maar daarenboven presenteerde hij in dit werk een machtig programma van werkzaamheden, gedragen door een organisatie, die het geheel moest omspannen en samensnoeren. „Uitgangspunt bij den opbouw der inwendige zending is bij Wichern deze trias: het Koninkrijk Gods, de Johanneïsche liefde en het algemeen priesterschap der geloovigen."
Het gaat Wichern dus om de bevordering van de komst van het Koninkrijk Gods. Daarop moet heel de arbeid gericht zijn. En de drijfkracht bij dit werk moet zijn de liefde. De liefde Gods moet immers dringen tot naastenliefde. En deze naastenliefde moet er op uit zijn om allen, die van God en Zijn dienst vervreemd zijn, met het Evangelie, de boodschap van Gods liefde voor verlorenen, bekend te maken, terwijl zij voorts allen die lijden moet bijstaan in de zedelijke, maatschappelijke en lichamelijke nood. Volgens Wichern is de noodlijdende christenheid dus het voorwerp der inwendige zending, die verricht moet worden door het gelovige deel der gemeente. Hierin toont Wichern zich een getrouwe leerling van Luther, die het algemeen priesterschap der gelovigen benadrukte. Alleen, Luther keert zich met deze bijbelse leer tegen de Roomse onderscheiding van clerus (geestelijkheid) en leken, terwijl Wichern ze gebruikt om de christenen tot activiteit te prikkelen.
Men kan tot op zekere hoogte dit boek van Wichern de christelijke tegenhanger van het Communistisch Manifest van Marx en Engels noemen. Tegenover het marxistische ideaal van een vrederijk op aarde, gesticht door mensenkracht, stelt Wichern de komst van het Koninkrijk Gods en zijn gerechtigheid. Tegenover de marxistische klassenstrijd predikt Wichern de liefde tot de naaste, als vrucht van de liefde Gods. En tegenover de marxistische leuze: Proletariërs aller landen!, verenigt u!, roept Wichern de belijders van de Christus op om de handen in een te slaan en zich te verenigen tot één machtig reddingsleger, dat, met ontferming bewogen, zich wendt tot de maatschappelijk en geestelijk verlorenen om hen te redden uit de greep van demonische machten.

Tot grote zegen gesteld.
De arbeid van Wichern heeft rijke vruchten gedragen. Hij doorreisde heel Duitsland en stimuleerde overal het werk der inwendige zending en op talloze plaatsen kwamen inrichtingen tot stand, waarin lijdenden werden verpleegd, verwaarloosden werden verzorgd, ontspoorden werden terechtgebracht, enz. enz., terwijl allen in aanraking met het Evangelie kwamen en met daadwerkelijke, christelijke liefde. Wichern was de grote organisator. Hij gaf richtlijnen. Hij bezielde tot nieuwe arbeid en spoorde aan tot volharding. Hij werd een erkende autoriteit op het brede terrein van wat men inwendige zending noemde. En de koning van Pruisen, Friedrich Wilhelm IV, was zo zeer van zijn grote gaven overtuigd, dat hij hem zelfs het toezicht op het gevangeniswezen en het opstellen van plannen tot verbetering hiervan opdroeg.
Niet alle plannen van Wichern ten aanzien van de inwendige zending konden verwerkelijkt worden, maar hij is het toch geweest die de grote stoot heeft gegeven tot het werk der inwendige zending in Duitsland en voor een deel in navolging daarvan ook in andere landen.
Er kan kritiek gemaakt worden op zijn beschouwingen over verschillende dingen, bijv. op zijn kijk op de Staat en zijn taak, op wat de Kerk is, enz., maar we mogen m.i. toch met vrijmoedigheid zeggen, dat hij een uitverkoren instrument is geweest om de Kerk op haar roeping te wijzen en de belijders van 's Heeren Naam wakker te schudden uit een dodelijke rust en hen te activeren tot daadwerkelijk christendom. Zo heeft hij mogen mede-arbeiden aan de komst van het Koninkrijk Gods, dat hij in het geloof verwachtte. Aan tegenwerking, aan moeiten en verdriet ontbrak het hem daarbij niet, maar hij wist van geen versagen. Hij arbeidde rusteloos voort. Hij kon niet anders, want de liefde van Christus drong hem.
De laatste 7 jaren van zijn leven waren jaren van lijden. Herhaaldelijk door een beroerte getroffen moest hij het een na het andere loslaten. In deze leerschool van het lijden werd zijn geloof steeds meer gelouterd en mocht hij steeds meer gaan leven bij en uit de beloften Gods voor arme zondaren. Op 7 april 1881 ging deze grote in Gods Koninkrijk op nagenoeg 73-jarige leeftijd de rust in, die er voor Gods volk overblijft.
Wij willen hem dankbaar blijven gedenken!

A. (Apeldoorn) H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen