De Kerken handhaven het verband tussen Belijdenis-doen en Avondmaal (I)

Reeds in het vorige kwam uit, dat er verband bestaat tussen het afleggen van belijdenis des geloofs (of zoals men vroeger ook dikwijls zei: belijdenis der gereformeerde religie, wat nog duidelijker laat uitkomen, dat het maar geen soort examen is waarin men blijk geeft een zekere mate van „verstandelijke" kennis te bezitten) en het H. Avondmaal. En dat niet alleen in deze zin, dat de kerk slechts hen tot het Avondmaal toelaat, die belijdenis des geloofs hebben afgelegd maar zeer bepaald ook in deze zin, dat men door het afleggen van belijdenis toegang vraagt tot de Dis des Heeren. Zo hebben de kerken der Reformatie in ons land het altijd verstaan. Door het afleggen van belijdenis des geloofs nam men in feite de verplichting op zich om Avondmaal te vieren. Aangezien we hier met een belangrijke zaak te maken hebben willen we enkele stemmen uit de historie laten horen.
De synode van Dordrecht, 1574, de eerste van meer dan provinciale betekenis op noord-nederlandse bodem gehouden, sprak uit: „Het is der Dienaren ende Consistorien (= kerkeraden) amt vlijtich acht te nemen wie de lidtmaten der Ghemeijnte sijn, of voormaels gheweest hebben. Item ofse telcken Nachtmale communiceeren (= aan het Avondmaal deel nemen), soo niet hun int bisonder aen te spreecken of door andere bequamen laten aenspreecken, of daer achterdencken is in leer of leven, Soot niet helpt voor de Consistorie ontbieden ende vermanen, de verachters waerschouwen ende dreijghen met Godts gherichte, ende soo dit alles niet en helpt, met de Classe beraetslaghen. Doch dat men niet lichtveerdelicken tot der Excommunicatie en come. Acta, art. 73. De nationale synode van Dordrecht, 1578, bepaalde: Voor het Avontmael sullen de Dienaers ende Ouderlinghen de lidtmaten der Kercke besoecken, voornemelick de swackste, ende de ghene diet meest van doene hebben, Op datse, soo vele in hen is, met leeren vermanen troosten ende opgheresen swaricheden neder te legghen de Ghemeynte tot dese hooghweerdighe handelinghe recht bereyde. Acta, cap. IV, art. XV.
Geheel in deze lijn der vaderen beweegt zich de uitspraak van de eerste generale synode der Afgescheiden kerken, in 1836 te Amsterdam gehouden. Deze synode, die van zo grote betekenis is, sprak uit: De lidmaten der gemeente Jesu Christi sullen ernstig vermaand en opgewekt worden, om zich te wachten voor verachting van het bondzegel des H. Avondmaals, het zij door de verwaarloozing van de onderzoeking der H. Schriften en het opwassen daardoor in de kennisse der zaligmakende waarheden, waardoor de lidmaten belet worden om het ligchaam des Heeren Jesu Christi wel te onderscheiden, hetzij door het verzuimen van het H. Avondmaal door verkeerde toepassing der vermaning: De mensch beproeve zich zelven en ete alzoo van dit brood en drinke van dezen drinkbeker; zullende de Opzieners en Herders naarstige wacht houden over de wegblijvers van het H. Sacrament, dezelve opzoekende in hunne woningen en onderzoekende naar de redenen van het wegblijven, opdat, zoo er eenig gemoedsbezwaar mogt aanwezig zijn, dit bezwaar naar den Woorde Gods uit den weg geruimd worde, en de bekommerden opgewekt, om tot Christus te komen, en niet alleen te betuigen, dat zij midden in den dood liggen, maar ook te erkennen en te betuigen, dat Christus Zijn bloed voor Zijne gemeente vergoten heeft, en niet alleen de verzekerden en verzegelden, maar en vooral de bekommerden en verlegenen met de teekenen en zegelen Zijns verbonds wil troosten, opdat alzoo ook dit H. Sacrament tot het regte einde in de gemeente bediend moge worden. De ergerlijken in leer of leven zullen gecensureerd en, even als zij die geene lidmaten zijn, van de tafel des Heeren geweerd worden, Acta, art. 61.

Alzo sprak de synode van 1836.

Het is buiten kijf, dat deze synodale uitspraak invloed ten goede heeft geoefend in de Afgescheiden kerken, maar het is zeer te betreuren, dat in sommige streken van ons land allerlei doperse, en dat wil in dit verband dan zeggen, allerlei individualistische en subjectivistische invloeden de kracht van de wijze synodale woorden hebben gebroken, zo zelfs, dat hier en daar het tegendeel ontstond van wat de synode bedoelde: men ging hen, die wel aangingen aan het Avondmaal opzoeken, om bij hen een onderzoek in te stellen, of hun toetreden wel gerechtvaardigd was, althans in de ogen van de ambtsdragers. En hen, die niet aan het Avondmaal deelnamen, ging men juist niet opzoeken en vermanen of onderwijzen en opwekken, zoals de synode gezegd had. Deze praktijken leidden meer dan eens tot spanningen in het kerkelijke leven, ook reeds in de vorige eeuw. In een volgend artikel willen we daar iets van zeggen.

A.(Apeldoorn), H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen