Avondmaalsbediening een kerkelijke zaak

Thans zijn wij gekomen tot het artikel 63 van de Kerkorde. Dit artikel luidt: De bediening van het Avondmaal mag alleen plaats hebben onder toezicht van ouderlingen, volgens kerkelijke orde en in een openlijke samenkomst der gemeente. Het Avondmaal des Heeren zal minstens eens per drie maanden, na gehouden voorbereiding, worden gevierd.
In dit artikel worden enkele zeer belangrijke zaken genoemd, die we nu in het kort willen bespreken. Allereerst wijst de Kerkorde hier op het kerkelijk karakter van de Avondmaalsbediening: zij mag alleen geschieden in een samenkomst der gemeente onder toezicht van ouderlingen.
Dit is geheel en al in overeenstemming met onze Nederlandse Geloofsbelijdenis, die o.m. in art. 35 zegt, dat het Avondmaal is voor hen, die in Christus' huisgezin, dat is Zijn Kerk, ingelijfd zijn. Calvijn had dit reeds met bijna dezelfde woorden gezegd in zijn Institutie, IV, 17, 1. Daarom bepaalde reeds de synode van Dordrecht, 1574: Men sal gheen Auohtmael des Heeren wtreijcken daer gheen forme van Ghemeijnte en is, dat is, daer niet eenighe Ouderlinghen ende Diaconen en sijn, die soo wel op de aenneminghe ende regeeringghe der ghenen die toeghelaten worden, acht hebben, als de Dienaren des Woords, ghelijk. bouen verhaelt is, art. 68. De daaropvolgende synode van Dordrecht, 1578, sprak zich, zij het met andere woorden, in dezelfde zin uit: Ghelyckerwys het Auontmael des Heeren in die plaetsen niet behoort bedient te worden daer noch gheen Kerckelicke ordeninghe ghestelt en is, enz., art 73, Cap.IV, XXI. De Middelburgse synode van 1581 bepaalde ten aanzien van het Avondmaal: doch ter plaetse daer noch gheen kerckelicke ordene is, sal men eerst Ouderlingen ende Diaconen stellen, art. 45. Ook de synode van Den Haag in 1586 sprak hetzelfde uit: doch ter plaetsen daer noch gheen kerkelijke ordre en is, sal men eerst Ouderlinghen ende dyakenen stellen bij provisie, art. 56. De Dordtse synode van 1618/19 nam dit letterlijk in haar Kerkorde over als art. 63. Bij de herziening van onze Kerkorde in 1947 is hetzelfde beginsel nu aldus geformuleerd: De bediening van het Avondmaal mag alleen plaats hebben onder toezicht van ouderlingen, volgens kerkelijke orde en in een openlijke samenkomst der gemeente.
De Kerk heeft, zoals onze Heidelbergse Catechismus zo prachtig uiteenzet in zondag 30 tot het Avondmaal des Heeren toe te laten degenen, die zichzelven vanwege hun zonden mishagen, en nochtans vertrouwen, dat deze hun om Christus' wil vergeven zijn, en dat ook de overblijvende zwakheid met Zijn lijden en sterven bedekt is, begerende ook hoe langer hoe meer hun geloof te sterken en hun leven te verbeteren, maar zij heeft van de Dis des Heeren af te houden, die zich met hun belijdenis en leven als ongelovige en goddeloze mensen aanstellen, omdat anders het Verbond Gods ontheiligd en Zijn toorn over de ganse gemeente verwekt wordt. Op grond van deze heilige roeping der kerk mag het Avondmaal slechts bediend worden als er kerkelijk toezicht is op de belijdenis en wandel van hen, die aan de viering van het sacrament wensen deel te nemen, en dit kerkelijk toezicht functioneert door middel van ouderlingen. In het Formulier van bevestiging der ouderlingen wordt deze taak duidelijk en schoon beschreven.
In verband hiermede staat, zoals ieder duidelijk zal zijn, dat het Avondmaal alleen bediend mag worden in een samenkomst der gemeente, d.w.z. als geïnstitueerde gemeente op gezag en onder toezicht van de kerkeraad samen komt tot de bediening van Woord en sacrament. Hieruit volgt dus, dat de viering van het Avondmaal niet kan en mag plaats vinden in de kring van een conferentie of in een gezelschap van vromen, enz. Deze zaak is wel eens aan de orde geweest op de zendingsvelden, zoals bijv. blijkt uit een advies, door prof. dr. F.L. Rutgers in 1904 gegeven, in welk advies hij het aloude gereformeerde standpunt duidelijk weergeeft en verdedigt, Kerkel. Adv. II, 186 v.v.
Ik vermoed zo, dat men tegenwoordig vrijwel overal van de oude regel is afgeweken — het ligt geheel en al in de lijn van het oecumenisme. Prof. Martin Monsma schreef er ook reeds over in De Wachter van 26 febr. 1957: „Bij ons in de States, en zeker ook in Canada, komt het meermalen voor dat men bij gelegenheid van conferenties ook een avondmaalsdienst instelt. Men is tezamen met medegelovigen, men houdt een christelijke samenkomst, en om dan de eenheid der saamgekomenen in Christus uit te drukken, viert men dan ook tezamen avondmaal. Zulke samenkomsten vertegenwoordigen in de regel allerlei kerken en gezindten. En men vraagt vooral ook niet of allen, die zullen deelnemen, wel inderdaad Christgelovigen in de bijbelse, orthodoxe zin van het woord zijn. En ook gaat zulk een avondmaalsviering niet van enige kerk of gemeente uit. Van een kerkelijke avondmaalsviering, of kerkelijk toezicht is in deze gevallen geen sprake. Nu is het onze stellige overtuiging als gereformeerden, dat de sacramenten kerkelijke instellingen zijn, instellingen welke van Christus wege bij de geïnstitueerde kerk behoren. De bediening van doop en avondmaal zijn geen privaatzaken welke een welmenend gelovige maar naar eigen wil en inzicht mag gaan bedienen. Ook mogen verenigde gelovigen, dat wil zeggen, gelovigen die gezamenlijk tot een christelijke vereniging behoren, maar niet besluiten de sacramenten te gaan bedienen. Een vereniging mist tot zulk een bediening de goddelijke opdracht." Met deze woorden van onze collega van het Calvin Seminary te Grand-Rapids zijn we het hartelijk eens. Ook wij dienen hier op onze hoede te zijn.

A.(Apeldoorn), H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen