Grand Rapids (1)

De bijeenkomst in Grand Rapids diende zich niet geheel ten rechte aan als de vijfde Gereformeerde Oecumenische Synode. Wat men als de eerste Synode aanduidt, was echter slechts een — eveneens in Grand Rapids gehouden — voorbereidende bijeenkomst. In 1946 kwamen immers afgevaardigden van de Geref. Kerken in Nederland, van de Chr. Ref. Churches in Noord-Amerika en van de Geref. Kerken in Suid-Afrika bijeen om een platform op te richten, waar alle kerken van gereformeerd belijden waar ook ter wereld elkaar regelmatig zouden kunnen ontmoeten.
Men besloot dit platform de minder geslaagde naam ,,Synode" te geven — een woord dat oorspronkelijk weliswaar niet anders betekent dan samenkomst, maar dat in het kerkelijk spraakgebruik de betekenis heeft gekregen van een met gezag bekleed lichaam, dat in de kerk het laatste (menselijke) woord spreekt. In deze laatste zin kan men niet van een Gereformeerde Oecumenische ,,Synode" spreken. Zij heeft immers geen gezag over de kerken, doch slechts een adviserende functie. Zij wenst een gemeenschappelijk optreden van de gereformeerde belijders te bevorderen en van het gereformeerd geloof getuigenis te geven in een wereld, die in duisternis verkeert.
Daarom is zij wel iets meer dan een convent of een conferentie, maar geen synode in de ons bekende zin van het woord. Overigens is een beter woord nog niet gevonden en zal het ook niet meevallen de thans ingeburgerde term te vervangen door een andere.
Deze G.O.S. heeft een duidelijk omschreven basis: de Heilige Schrift zoals deze wordt beleden in de onderscheidene gereformeerde confessies. In haar statuten spreekt zij onomwonden uit, dat zij de Heilige Schrift beschouwt als het onfeilbare Woord van de Drieënige God, dat volstrekt gezag heeft in alle zaken van geloof en leven, en dat zij in de gereformeerde belijdenisgeschriften de waarheid van de Bijbel op de juiste wijze geopenbaard ziet. Hier is geen enkele sprake van tweeslachigheid of van interpretatieproblemen: het gaat de G.O.S. om de zuivere gereformeerde waarheid.
De werkelijk eerste (doch als tweede aangeduide) G.O.S. kwam in 1949 in Amsterdam bijeen. Onze Kerken zonden toen waarnemers, evenals naar de volgende Synode, die van Edinburgh 1953. Ter daaropvolgende Synode — die van Potchefstroom 1958 — waren onze Kerken in het geheel niet aanwezig, omdat terzelfdertijd het I.C.C.C.-congres in Zuid-Amerika werd gehouden. Nu onze Kerken echter het verblijdende besluit namen officieel aan de G.O.S. deel te nemen, konden haar vertegenwoordigers thans als volwaardige afgevaardigden aanwezig zijn.
En reeds terstond bleek, hoezeer de in de G.O.S. vertegenwoordigde gereformeerde christenheid deze daad van waarlijk oecumenische betekenis waardeerde en hoezeer zij er zich over verblijdde, dat onze Kerken zich niet langer afzijdig hebben gehouden en metterdaad hebben laten blijken te willen medewerken aan het gemeenschappelijke getuigenis van alle gereformeerde belijders waar ook ter wereld.

Bij de G.O.S. zijn thans aangesloten 22 kerken van gereformeerd belijden. De grootste is Die Nederlandse Gereformeerde Kerk van Suid-Afrika met bijna 1.200.000 leden. Dan volgen de Geref. Kerken in Nederland met bijna 800.000 leden, de Chr. Ref. Church van Noord-Amerika met 250.000 leden, de Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika (De „Doppers") met bijna 95.000 leden, onze Kerken met ruim 65.000 leden, de Associate Reformed Presbyterian Church van Noord-Amerika met ruim 27.000 leden, de Free Church of Scotland (waarmee onze Kerken goede contacten onderhouden) met 24.000 leden, de Church of England in South Africa met 21.000 leden en de Orthodox Presbyterian Church (de kerk van de ook onder ons zo bekende wijlen Prof. Stonehouse) met 12.000 leden.
Verder zijn nog aangesloten een aantal kerken met minder dan 10.000 leden, t.w. twee Geref. zendingskerken uit de Soedan, de Dutch Reformed of Ceylon (de oudste der aangesloten kerken; zij dateert van 1642), de Geref. Kerk van Japan, de Reformed Churches of Australia and New Zealand, waarmee onze Kerken in correspondentie staan, de Irish Evangelical Church, de Reformed Presbyterian Church of Ireland, de Evangelical Presbyterian Church van Noord-Amerika, een tweetal uit de Schotse kerken stammende Reformed Presbyterian Churches uit Noord-Amerika, de Geref. Kerken van Argentinië en de Igreja Evangelica Reformada van Brazilië, waarmee onze Synode van 1962 correspondentie heeft aangegaan. Tezamen tellen deze Kerken, alle aangesloten bij de G.O.S., ruim 2½ miljoen leden.
Indien men bovendien bedenkt, dat nog enkele andere kerken van gereformeerd belijden uit Noord-Amerika, Mexico, Frankrijk en Korea door waarnemers waren vertegenwoordigd, dan zal men verstaan, dat in Grand Rapids een internationale representatie van het gereformeerde Christendom wordt geboden van een tevoren nimmer gekende omvang en van een niet geringe betekenis tegenover b.v. de Wereldraad.

Grand Rapids is, zoals gezegd, het gereformeerde Mekka in Amerika. Een stad, gesticht in het begin van de vorige eeuw als Indiaanse handelspost en thans uitgegroeid tot 200.000 inwoners, waarvan een derde van Nederlandse en een derde van Poolse origine; gelegen aan de Grand River (aan welks stroomversnellingen het zijn naam onleende) in het breed golvende land van Michigan dat de wijkplaats werd voor Van Raalte en de zijnen; tellende liefst 44 Chr. Ref. Churches; residentie van het bekende Calvin College, een der beste opleidingsscholen van Noord-Amerika (te vergelijken met een kruising van gymnasium, h.b.s. en kweekschool) en van het Calvin Seminary, de theologische school der Chr. Ref. Churches; stad met brede lanen, die — met name rond het royaal opgezette gebouwencomplex van Calvin College — herinneren aan het luxueuze Wassenaar; tot in wijde omgeving de sporen vertonend van de toegewijde offerzin der Chr. Ref. Churches, tot uiting komende in hypermoderne hospitalen, scholen en een in aanbouw zijnd nieuw gebouwencomplex voor Calvin Seminary van een zodanige rijkdom en schoonheid, dat iedere supporter van Apeldoorn bij het zien ervan moeite krijgt met het negende gebod.
Grand Rapids — centrum van het gebied, waar ruim een eeuw geleden gereformeerde belijders uit Nederland een toevluchtsoord vonden, er hun primitieve kerkjes bouwden, er ontberingen leden en in hun plaatsnamen de herinneringen aan het moederland levendig hielden: Graafschap, Noordeloos, Overisel, Zeeland, Vriesland, Drenthe, Harderwick, Zutphen en het tot een stad van enige omvang uitgegroeide Holland.
Het zijn thans alle typisch Amerikaanse plaatsen en gehuchten, waar men — zoals in Holland — met klompen, tulpen, kwasi-Volendamse klederdrachten en windmolentjes toeristen tracht te trekken. Maar wie het verleden wil laten spreken, moet naar de kerkhoven gaan. Daar liggen ze: niet slechts Van Raalte, maar tal van voortrekkers met echt Nederlandse namen. Wat zijn veel kinderen jong gestorven door de ontberingen! En wat ontroerend zijn de langzaam verblekende Nederlandse opschriften op de grafzerken, lange gedichten soms, een andere keer een korte weeklacht: lieve mamma, nu bij Jezus. In dat Grand Rapids, op die historische grond kwam op woensdag 7 augustus in de aula van het Calvin College de G.O.S. bijeen met een vijftigtal afgevaardigden: ingetogen, sobere Schotten en Ieren en fleurig uitgedoste negers, sportieve Amerikanen in open shirts en bedachtzaamcritische Nederlanders die de kat eens uit de boom keken alvorens het colbertje werd uitgetrokken en een offer aan een temperatuur van 80° F werd gebracht,
ledere kerk mag twee stemhebbende afgevaardigden sturen; heeft zij meer dan 100.000 leden, dan heeft zij recht op drie; heeft zij meer dan 300.000 leden, dan mag zij vier afgevaardigden zenden.
Landsgewijs had men de gedelegeerden gegroepeerd. Zo zaten rond de Nederlandse tafel in broederlijke eendracht de vier afgevaardigden van de Geref. Kerken (Prof. Mr. A. Borst uit Amsterdam, Prof. Dr. H.N. Ridderbos uit Kampen, ds P. van Strien uit Delft en ds E.G. van Teylingen uit Amsterdam) en de twee van onze Kerken (Schrijver dezes en ds J. de Waal uit Klundert).
De samenwerking was hartelijk en vriendschappelijk. Temeer viel het te betreuren, dat aan deze tafel niet waren gezeten de vertegenwoordigers van de Geref. Gemeenten en van de vrijgemaakte Geref. Kerken, die wel waren uitgenodigd, maar wier plaats in de rijen der gereformeerde belijders tot nu toe leeg is gebleven.

Na een bidstond in de vooravond, geleid door de pastor der roepende Calvin Church, ds Cl. Boomsma, werd de eerste morgen een moderamen gekozen. De onder ons zo goed bekende, sympathieke Prof. Collins van de Free Church of Scotland, die vorig jaar onze Synode heeft toegesproken, werd opnieuw voorzitter.
De herinnering aan het optreden van deze bescheiden, innemende figuur, die de Synode van Edinburgh 1953 in dezelfde functie diende, bezorgde hem deze reprise. De twee nog jeugdige scriba's, beiden gepromoveerd bij Prof. Berkouwer, kwamen uit de Chr. Ref. Church: Dr. F.H. Klooster, hoogleraar aan Calvin Seminary, zag zich met het scribaat I belast, Dr. P.G. Schrotenboer, predikant in St. Catherines, Ont., met het scribaat II. Prof. John Murray van de Orthodox Presbyterian Church werd tot assessor I gekozen en Prof. Ridderbos uit Kampen tot assessor II.
Een zestal commissies zag vervolgens het levenslicht. Ds De Waal kwam terecht in de commissie inzake zending en evangelisatie, schrijver dezes in de conmissie inzake christelijke sociale en politieke organisatie.
Er is reeds die eerste week hard gewerkt. De commissies vroegen het leeuwendeel van de tijd en voerden soms zware discussies. Nederlanders zijn gesteld op uitgewogen formuleringen en het Engels als voertaal vereiste van hen een dubbele waakzaamheid.
Als eerste resultaat van de Synode kan worden vermeld het besluit steun te verlenen aan de International Reformed Agency for Migrition (I.R.A.M.), een organisatie daags voor de Synode op initiatief van de heer T. Cnossen (Chr. Emigratie Centrale) opgericht door de afgevaardigden van de emigratiekerken en beogende een nauwere samenwerking tussen de onderscheidene emigratie-instanties van de bij de G.O.S. aangesloten kerken.
Een tweede hoogst belangrijk besluit betrof de verbetering van de functionering der Synode. Algemeen was men van oordeel, dat de G.O.S. een levende zaak moet worden voor de leden der aangesloten kerken en dat zij in het hedendaagse oecumenische beweeg een grootse taak heeft te vervullen. Niet slechts voor de Geref. Kerken — thans nog weifelende tussen I.C.C.C. en Wereldraad — is dat van betekenis. Ook onze Kerken kunnen hier de zuiver gereformeerde oecumene beleven. Om de G.O.S. blijvend te laten functioneren werd een permanent secretariaat van voorshands geringe omvang ingesteld. Voorts werden betere regelen getroffen voor het werk der door de Synode ingestelde commissies, welker arbeid blijkens de ervaring van de afgelopen vijf jaren te moeizaam verloopt. Zo wil men proberen van de G.O.S. een kracht van betekenis te maken, opdat voortdurend de hand aan de pols van het gereformeerde leven kan worden gehouden en een nauwere samenwerking tussen de gereformeerde belijders over de ganse aardbol kan worden bewerkstelligd.
Tenslotte mag niet onvermeld blijven, dat bij de aanvang van de Synode een uitgebreid telegram van president Kennedy werd ontvangen, waarin de waarde van het gereformeerd belijden voor de zaak van vrijheid en gerechtigheid werd beklemtoond. Het is verheugend, dat Grand Rapids de belangstelling zelfs van ,,de machthebbers dezer wereld" geniet.
Onze Kerken kunnen er trots op zijn, dat zij zich mogen scharen in de falanx van de strijders voor de gereformeerde waarheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen