De Gereformeerde Wereldbond

Het besluit van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken om toe te treden tot de zogenaamde Hervormde (of Gereformeerde) Wereldbond heeft weer eens de aandacht gevestigd op deze organisatie. Uit de persverslagen kregen wij de indruk dat de synodeleden niet veel inlichtingen hebben ontvangen over het karakter van deze kerkenbond. Wel is bekend dat de Gereformeerde Kerken al een aantal jaren waarnemers plachten te zenden.
We ontmoeten hier een van de internationale kerken-organisaties, die in de vorige eeuw zijn ontstaan. Kerken van dezelfde familie, zoals Baptisten, Methodisten en ook Presbyterianen, sloten zich toen aaneen in wereldverbanden. In de Engels-sprekende landen worden Gereformeerde (of Hervormde) Kerken gewoonlijk aangeduid naar de vorm van kerkinrichting. Vandaar de naam Presbyteriaans.
De officiële naam is Wereldbond van Gereformeerde (Hervormde) Kerken of ook Presbyteriaanse Wereldbond. Achter de eerste naam staat tussen haakjes: het verbond van de Gereformeerde (ook te vertalen ,Hervormde') Kerken in heel de wereld, die de presbyteriaanse kerkorde hebben.
Nu zeggen deze namen tegenwoordig niet zo veel meer, tenminste niet voor het beginsel. Er zijn tal van kerken die Gereformeerd, Hervormd of Presbyteriaans heten en waarin het bijbelsreformatorisch beginsel goeddeels is verdrongen door vrijzinnigheid en neo-orthodoxie. Wat dit betreft zegt de naam niets.
Al zulke kerken zijn in de Wereldbond vertegenwoordigd, en bepalen zijn karakter, en via deze organisatie en haar leiders beïnvloeden ze elkaar.
Evenals b.v. de Lutherse Wereldbond en die van de Baptisten, is de Gereformeerde Wereldbond één van de voorposten van de Wereldraad van Kerken geworden. Het is geen toeval dat het bureau gevestigd is in het gebouw van de Wereldraad in Geneve. In de laatste bijeenkomst, in 1964 in Frankfort gehouden, is ook duidelijk uitgesproken dat men met de Wereldraad nauw wil samenwerken. Men komt in beide organisaties voor een deel dezelfde namen tegen.
Ook de literatuur staat in het teken van de Oecumene. Ik heb hier voor mij liggen het nummer van dec. 1965 van het driemaandelijkse tijdschrift „The Reformed and Presbyterian World" (De Hervormde Presbyteriaanse Wereld). Het eerste artikel handelt over de oecumene. De redacteur vindt de stof voor zijn artikel in de resultaten van het gemeenschappelijk overleg tussen de confessionele wereldorganisaties en de Wereldraad van Kerken. Met kennelijke instemming citeert hij het begin van de daar gedane uitspraak: ,,We geloven dat men in het ,vooroecumenische tijdperk' leeft, als men denkt of handelt alsof de historische confessionele kerkfamilies de enige geestelijke werkelijkheid vertegenwoordigen die ernstig te nemen is. In die zin is de uitspraak van een Luthers theoloog waar, dat de confessionele periode voorbij is.
Aan de andere kant geloven wij dat het voorbarig en daarom ook onwerkelijk is te denken en te handelen alsof de volle oecumenische tijd reeds bereikt is. waarin confessionele verschillen zijn overwonnen en waarin het mogelijk is slechts te denken in termen van een geïntegreerde wereldwijde christelijke gemeenschap".
Dat zijn de bekende oecumenische klanken. De redacteur is het met deze constatering eens en tracht dan enkele lijnen aan te geven waarlangs het oecumenisch ideaal kan worden bereikt. Met geen woord wordt gerept over de onafwijsbare voorwaarden voor de ware eenheid.
Wel laat een eveneens opgenomen referaat van de voorzitter, de Duitse Gereformeerde Dr. W. Niesel, een positiever geluid horen. Hij sprak over ,,ons getuigenis in de oecumenische beweging vandaag". Wij ontkomen echter niet aan de indruk dat dit getuigenis aan kracht inboet juist door in de oecumenische beweging te zijn. Niesel maakt b.v. wel de opmerking dat de Gereformeerde christenen die met andere kerken samenwerken ,,temidden van een tendens om de tegenstellingen te verkleinen om alle katjes grauw te maken", zich niet op een verkeerde manier mogen aanpassen. Maar hij laat daar aan vooraf gaan dat de oecumenische beweging „een groot geschenk is, omdat ze ons helpt de noodzakelijke eenheid van de Kerk van Christus te bereiken". En hij haast zich er op te laten volgen dat zij „ook naar het getuigenis van andere kerken moeten luisteren! Wij zijn verlangend te horen welke schatten zij in de Bijbel hebben gevonden". Dat klinkt natuurlijk wel erg bescheiden, maar het is het bekende oecumenische geluid. De werkelijkheid is echter dat er in vele oecumenische kerken en door vele oecumenische leiders uitspraken worden gedaan die in lijnrechte strijd zijn met de bijbel en waartegen een christen alleen maar met grote kracht getuigen mag, wil hij niet mede schuldig staan. Dit heeft niets te maken met schatten die ze in de bijbel gevonden hebben.
Ook is het niet nodig die uitspraken eerst in een gemeenschappelijk gesprek te vernemen. Ze zijn bekend genoeg. Ze staan zwart op wit. Zij dienen naar het voorbeeld van Christus en de apostelen met kracht te worden weerstaan.
Zulk getuigen kan de oecumene echter niet toelaten: het zou haar stuk breken. Maar daarom is het ook al te naïef gedacht dat het getuigenis enige kracht zal hebben, wanneer men er eenmaal is. Door het feit van toetreding is de kracht reeds gebroken. Het feit dat dezelfde Synode besloot toe te treden tot de Conferentie van Europese Kerken (,,Nyborg"), die alle kerken omspant, en eveneens in nauw contact staat met de Wereldraad van Kerken, maakt temeer duidelijk waarheen de sympathie uitgaat. De Gereformeerde Kerken varen met volle zeilen de Wereldraad tegemoet.
De geluiden die binnen de Gereformeerde Wereldbond zelf worden vernomen en die in hetzelfde blad worden vertolkt, en de koers die wordt gevaren, bewijzen duidelijk dat zelfs daar het ,,getuigenis" geïsoleerd wordt. En wat komt er dan van terecht in het Babylon der Oecumene?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen