Zuid-Afrika (1)

Sinds 1963 zijn onze Kerken lid van de Gereformeerde Oecumenische Synode — een misverstand wekkende naam voor een internationaal verband van kerken. Het woord ,,synode" doet immers denken aan een meerdere vergadering, terwijl het woord in de naam G.O.S. moet worden opgevat in zijn oorspronkelijke Griekse betekenis: samenkomst, con-ferentie.
In 1946 werd in Grand Rapids de constituerende vergadering gehouden, belegd door de Geref. Kerken in Nederland, de Christian Reformed Church in Noord-Amerika en de Gereformeerde Kerk in Zuid- Amerika. Men streefde naar een ontmoetingspunt van de kerken der gereformeerde gezindte over de gehele wereld. Daartoe werd als grondslag aanvaard de Heilige Schrift zoals deze wordt verstaan in de gereformeerde belijdenisgeschriften, t.w. de Tweede Helvetische Confessie, de Heidelbergse Catechismus, de Gallische Confessie, de Confessie Belgica, de Westminster Confessie, de Dordtse Leerregels en de 39 Artikelen.
In 1949 kwam de G.O.S. voor het eerst officieel in Amsterdam bijeen, in 1953 in Edinburgh, in 1958 in Potchefstroom en in 1963 in Grand Rapids. In deze laatste bijeenkomst waren onze Kerken voor het eerst als lid aanwezig, vertegenwoordigd door wijlen ds de Waal en schrijver dezes. In 1968 hoopt de G.O.S. haar volgende vijfjaarlijkse bijeenkomst te houden en wel formeel in Amsterdam, materieel in het conferentieoord De Blije Werelt in Lunteren.
Inmiddels is het aantal aangesloten kerken — in hoofdzaak emigranten- en zendingskerken — belangrijk toegenomen en nadert het totale ledental dier kerken de drie miljoen. Voor wat ons land betreft, zijn de Gereformeerde en onze Kerken lid. Het lidmaatschap der Geref. Kerken zal echter volgend jaar op een zware proef worden gesteld, nu deze Kerken toetreding tot de door de G.O.S. in overgrote meerderheid krachtig afgewezen Wereldraad begeren. Het zal dan moeilijk vallen de band met de G.O.S. te handhaven, al zou het zeer te betreuren zijn, wanneer de G.O.S. het zou moeten stellen zonder een invloedrijk lichaam als de Geref. Kerken.
De Synode van Edinburgh 1953 kreeg voor het eerst met het rassenvraagstuk te maken. Besloten werd tot de instelling van een drietal deputaatschappen; een Zuid-Afrikaans, een Engelse en een Nederlands, die elk tot taak kregen de zaak te bestuderen en van de resultaten dier studie verslag te doen.
De drie rapporten dienden ter Synode van Potchefstroom 1958. Zoals te verwachten was week de Zuid-Afrikaanse zienswijze sterk af van de Europese, als gevolg waarvan de Synode besloot de zaak opnieuw aan een breed samengesteld deputaatschap in studie te geven.
Ter Synode van Grand Rapids 1963 bleek, dat dit deputaatschap niet in staat was geweest het gevraagde rapport op te stellen. Ter tafel lag slechts een persoonlijk rapport van de voorzitter van het deputaatschap Prof. J. H. Kromminga, president van Calvin Seminary (de Theologische Hogeschool der Chr. Ref. Church) in Grand Rapids. De Synode kon zich enerzijds niet onttrekken aan het doen van enkele (algemene) uitspraken over dit reeds 10 jaar slepende vraagstuk, maar stelde anderzijds toch prijs op een substantieel rapport waarin de knopen nu maar eens duidelijk moesten worden doorgehakt. Daartoe stelde de Synode een kleine commissie van slechts drie leden in, t.w. een Amerikaan, een Zuid-Afrikaan en een Europeaan. Het Amerikaanse lid was Prof. Kromminga voornoemd (voorzitter), het Zuid-Afrikaanse lid was Prof. F. J. M. Potgieter, hoogleraar aan de Theologische Hogeschool der Nederduitse Gereiformeerde Kerk in Stellenbosch, en het Europese lid was schrijver dezes. Elk dezer leden zag zich een subcommissie toegewezen; van mijn subcommissie maakten deel uit Prof. Dr. J. van den Berg, Geref. hoogleraar aan de Vrije Universiteit, en de heer J. Stewart te Edinburgh, een leraar die lang in Afrika heeft vertoefd en behoort tot de Free Church of Schotland, waarvan ook de voorzitter der Synode van Grand Rapids 1963, Prof. Collins, in onze kerken welbekend, lid is.
De drie subcommissies hebben eerst zelfstandig elk een rapport opgesteld. Nadat deze rapporten waren rondgezonden, bleek, dat het Amerikaanse en Europese standpunt enerzijds en het Zuid-Afrikaanse standpunt anderzijds zodanig grote verschillen vertoonden, dat het niet doenlijk was deze langs de weg van correspondentie te bespreken en wellicht te overbruggen.
Zulks leidde er toe, dat machtiging van het moderamen der Synode werd gevraagd en verkregen om als commissie samen te komen en niet te rusten voordat de materie grondig was besproken en in een rapport vastgelegd. De keuze van de vergaderplaats leverde weinig problemen op: het in geding zijnde vraagstuk speelt met name in Zuid-Afrika en het leek daarom gewenst als commissie in dat land samen te komen en de gelegenheid te hebben persoonlijk van de moeilijke situatie aldaar kennis te nemen. Het besluit werd nog vergemakkelijkt doordat de drie Zuid-Afrikaanse leden-Kerken (de Nederduitse Geref. Kerk, de Geref. Kerk in Suid-Afrika en de Church of England) de reis- en verblijfkosten in Zuid-Afrika voor haar rekening wilden nemen.
En zo vlogen dan Prof. Kromminga en Uw reporter in oktober j.l. naar Johannesburg voor een uitgebreid oriëntatiebezoek, gevolgd door een aantal intensieve besprekingen met Prof. Potgieter. Wij hadden daarbij het voordeel dat ook de secretaris van de G.O.S., Dr. P. G. Schrotenboer ons vergezelde en aan onze commissorale arbeid niet alleen deelnam, maar er ook heel wat schrijfwerk voor verrichtte.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen