Wat is bekering? (Bekering 2)

Er is alle reden over deze vrij simpele vraag na te denken.

Eigenlijk moest het onder kerkmensen overbodig zijn. Een middelmatige catechisant mag geacht worden een min of meer duidelijk antwoord op deze vraag bij de hand te hebben. Bovendien zal ieder, die enigszins thuis is in zijn belijdenis en de slechte gewoonte niet heeft om 's zondags bij de catechismuspreek maar verstek te laten gaan, weten, dat er een duidelijk antwoord te vinden is o.m. in Zondag 33 van de Catechismus.
In de praktijk echter blijkt telkens, dat wat men aan dogmatische kennis redelijker wijs mag veronderstellen aanwezig te zijn, maar erg miniem en teleurstellend is. Er is een gebrek aan schriftuurlijk gefundeerd geestelijk leven, omdat er door gemis aan voldoende kennis geen onderscheidingsvermogen is om de leidingen en het onderwijs van de Heilige Geest in het leven te verstaan.
Daarbij komt dat men tegenwoordig vanuit allerlei richting en kring een ander spraakgebruik gaat overnemen, waardoor een zekere mate van spraakverwarring dreigt te ontstaan. Allerlei bewegingen, die zich vrij sterk afzetten tegen de al te dogmatische instelling van de kerk en haar belijden en prediking, menen dezelfde zaken anders te kunnen zeggen. De vraag is dan niet: ben je bekeerd?, maar veeleer: heb je Jezus lief? De eis is niet: je moet je bekeren, maar: je moet je hart aan Jezus geven, je moet de stap doen, je moet komen tot de grote beslissing.
Al kan een dergelijke vraagstelling onder bepaalde omstandigheden goed bedoeld zijn, door eenzijdig op deze vraagstelling, die de activiteit van de mens vraagt, gericht te zijn, ontgaat velen het rijke werk van de Heilige Geest in het groeiproces van het leven dat uit God is.
Het resultaat is dan ook, dat men zich gemakkelijk allerlei grote geestelijke zaken toeëigent, zonder te verstaan waar de wortel ligt, in elk geval moet liggen, willen het vruchten zijn van de Heilige Geest, die God verheerlijken.
Bovendien is het woord „bekering" voor zovelerlei verandering in het leven bruikbaar, dat een goed onderscheiden nodig is om te weten wat we bedoelen.
Zo op de klank af is de betekenis van ons Nederlandse woord „bekering" wel duidelijk.
Het geeft een omkeer, een verandering van richting aan.
Iemand loopt ergens, min of meer zelfverzekerd een bepaalde weg naar een gekozen doel. Maar aan allerlei dingen die hem aan het twijfelen brengen en onzeker maken, of misschien ook plotseling, merkt hij dat hij de verkeerde kant uitgaat. Zo komt hij er nooit! Hij houdt stil, bezint zich en keert zich om en gaat in tegenovergestelde richting terug. Hij is tijdig tot de ontdekking gekomen van de verkeerde richting die hij ging, heeft zich bezonnen en is van richting veranderd, hij heeft zich bekeerd en gaat de weg terug.
Ons leven is geen pas op de plaats! Het is een soms angstig snelle gang naar een uiteindelijk doel. We dromen van de toekomst, we hebben onze idealen, we moeten in ons leven steeds weer kiezen, we gaan een bepaalde richting en zoeken een bepaalde bevrediging in ons leven. Ook al verstaan we niet dat de mens naar God geschapen buiten de verzoende gemeenschap met God, nooit de ware vrede en bevrediging zal smaken.
En wanneer we die gedachte en begeerde bevrediging niet vinden of we ontdekken, dat het zò niet kan, we zò fout gaan en brokken maken voor onszelf of anderen, dan is na dat inzicht verkregen te hebben een omkeer, een andere levensrichting nodig. Nu kan zo'n omkeer in het leven, zo'n verandering die er plaatsvindt allerlei oorzaak hebben en ook zeer verschillende richtingen uitgaan.
Er is in onze samenleving een leger van specialisten dagelijks druk doende om vele ontspoorde, verwarde, onaangepaste levens tot „bekering" te brengen, tot beter inzicht en ander levenspatroon. En dat werk van de maatschappelijk en/of sociaal werker (ster) met bijstand van de geestelijke verzorger, waar nodig reclassering en al dan niet via vele bureaus of zelfstandig te consulteren psychologen en psychiaters, kan veel goeds doen in onze geestelijke en zedelijk ontwrichte wereld.
In veler leven kan gelukkig nog een appèl gedaan worden op het geweten als het nog niet „met een brandijzer is toegeschroeid". Er is in het mensenhart, hoe vaag soms ook nog een algemeen besef van goed en kwaad, van zonde en schuld. Berouw over en inzicht in het verkeerde en de soms tastbare gevolgen in gezondheid, huwelijks- en gezins-ellende, doen in meerdere levens gelukkig nog een bekering ten goede zien, tot levensverbetering, tot een aangepast en deugdzaam bestaan.
Er zijn indrukwekkende bekeringen bekend ook onder de heidenen, die soms verstrekkende gevolgen hebben gehad.
De legende verhalen van Boedda, een als rijke prins geboren Indieër in de 5e eeuw vóór Christus. Gelukkig en rijk getrouwd leefde hij in al de vreugden en genietingen van het leven. Nadenkend over de zin van het leven, was hij uiteindelijk toch niet bevredigd. Toen hij uitrijdend door de stad vol ellende, na elkaar eerst een oude man gebroken in kracht zag, daarna een zich voortslepende zieke, vervolgens een dode en tenslotte een monnik, bracht dit een totale keer in zijn leven.
Alle rijkdom vaarwel zeggend ging hij in strenge ascese (onthouding) leven zoekend naar de zin van het mensenbestaan. Als Boedda (eretitel: „de tot verlichting gekomene") werd hij de grondlegger van een wereldgodsdienst.
Mohammed kreeg op veertienjarige leeftijd een „openbaring" die heel zijn leven veranderde en hem als geroepen profeet van Allah, met realistische schildering van oordeel en paradijs, velen tot zijn fatalistisch geloof deed bekeren.
En wie kent ze niet, mensen in wier leven een keer ten goede kwam?
De aan de drank verslaafde die bekeerd wordt tot de geheel-onthouding.
De vrouw van losse zeden, die tot een geregeld huwelijksleven komt of de vijandige vloeker, die na een ernstige crisis in zijn leven vol goede voornemens een trouw kerkganger wordt.
De tegen de draad van alle gebod en fatsoen in rebellerende jongen, die door een goed meisje tot een degelijke huisvader wordt of de onaangepaste aan de maatschappelijke orde, die zich gewent om in het gareel van geldende normen te lopen.
Bekering van de zonde tot de deugd, van de openlijke afkerigheid van God en Zijn gebod, tot een regelmatige kerkgang en godsdienstige gewoonten, het kan een verandering, een bekering zijn waar velen zich hoopvol over verblijden.
Maar als je nu nooit zo dwars op het leven gestaan hebt en op het voor mensen controleerbare verkeerde pad nooit een voet gezet hebt, altijd misschien alleen krachtens opvoeding of misschien ook met eigen interesse godsdienstig en kerkelijk meegelopen hebt?
Als je van jongs af aan de geboden des Heeren weet en, bewaard voor veel zonden, ingetogen geleefd hebt en meeleeft in alle wel en wee van de kerk, moet je dan ook bekeerd worden?
Als de bekering alleen is een door allerlei psychologische factoren komen tot een deugdzaam leven dat aan de algemeen geldende normen van godsdienst, zede en moraal is aangepast, dan is het voor vele levens die in het spoor der vaderen voortstappen, niet nodig.
Maar dan moeten we wel bedenken dat die bekering zonder meer niet is de bekering van een zondaar tot God.
Tot het besef komen dat we verkeerd doen en onszelf en anderen schade berokkenen en onze bekering van die zondige gewoonten en daden is nog wat anders dan ontdekt te worden aan het schuldig karakter van heel ons zondig bestaan om 's Heeren wil. Zelfs een ontwaakt geweten, dat soms bittere wroeging kent over bepaalde daden en ernstig kan spreken over schuld, gaat nog niet altijd samen met een door de Heilige Geest overtuigd en gebroken hart voor God.

de B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen