Boekbespreking

Concreet — Themanr. over Drugs, Ab.prijs ƒ 3,50 per half jaar. Giro 2108494 t.n.v. Adm. Concreet, Hoogkerk, postbus 285, Groningen.
Een aktueel onderwerp wordt in dit jongerenorgaan aan de orde gesteld. Concreet dient zich aan als een reformatorisch jongerenorgaan, waarin op positieve wijze allerlei aktuele ontwikkelingen op politiek en maatschappelijk terrein behandeld worden, waarvan vaak slechts één zijde belicht wordt. Voor jongeren en ouderen, die veel met moderne jongeren te maken hebben, is kennisname van dit thema-nr. zeer wenselijk. Er wordt goede voorlichting in gegeven. Aanbevolen. Fijn dat dergelijke lectuur ook verschijnt.

J.H.V.

F.F. Venema, Wat is een Christen nodig te geloven? Uitg. „De Vuurbaak" te Groningen, 287 blz. geb.
In dit boek geeft ds. Venema volgens de aankondiging van de uitgever een beknopte uiteenzetting van de leer van de gereformeerde kerken. Het is een gereformeerde geloofsleer. Het houdt het midden tussen een studieboek en een leesboek over de gereformeerde geloofsleer.
Er is veel te waarderen in dit werk. Het kenmerkt zich door helderheid en overzichtelijkheid. Als het aanbevolen wordt met de woorden: „Achter de doorzichtige formuleringen en de eenvoudige schrijftrant blijkt zo een respectabele deskundigheid en belezenheid schuil te gaan", is dat niet te veel gezegd.
De schrijver is (emeritus-) predikant van een Geref. Kerk (vrijgemaakt). Hij geeft de gereformeerde leer weer, zoals deze door vele vrijgemaakten wordt verstaan.
Hij meent, dat de gevallen mens niet meer Gods beeld is, wijdt een heel hoofdstuk aan de bestrijding van de gemene gratie theorie, heeft er moeite mee. dat de belijdenis aanleiding geeft tot de opvatting dat alle gelovigen tot de kerk behoren en zegt in het hoofdstuk over de kerkelijke vergaderingen, dat de kerkeraden de besluiten van de meerdere vergaderingen moeten ratificeren.
Soms is het een kwestie van terminologie. Er is volgens ds. Venema in het verbond een afval van heiligen. Maar dat betekent, dat niet alle bondelingen behouden worden.
De schrijver wijst de leer van een verbond met de uitverkorenen en van tweeërlei belofte en tweeërlei doop met sterke argumenten af. Terecht.
Maar bij zijn eigen uiteenzettingen kan men zich afvragen, of het niet meermalen over het geloof gaat, waar de reformatie over het werk van de Heilige Geest zou spreken. Zo zegt hij, dat Christus en Zijn heil door de band van het geloof aan de sacramenten verbonden zijn, maar Calvijn zegt: God bewerkt door de verborgen [kracht van Zijn Geest, dat de uitverkorenen ontvangen wat de sacramenten aanbieden.
Er is een duidelijk onderscheid tussen wat de belijdenis zegt over hen die het levend geloof in Christus of het zeker vertrouwen des harten, de vrede der consciëntie, de betrachting van de kinderlijke gehoorzaamheid, de roem in God door Christus nog niet krachtig in zich gevoelen en wel de middelen der genade gebruiken, en wat ds. Venema schrijft over christenen die zeggen: Ik weet niet of het wel voor mij is. In de Dordtse Leerregels staat (Hoofdstuk I, 16): Zij moeten niet mismoedig worden, maar in het waarnemen der middelen vlijtig voortgaan, naar de tijd van overvloediger genade vurig verlangen en die eerbiedig en ootmoedig verwachten. In dit boek lezen wij echter (blz. 166): Er zijn christenen die zeggen: Ik geloof wel, dat God om Christus' wil de zonden vergeeft en het eeuwige leven schenkt. Maar ik weet niet of dat wel voor mij is, of ik wel deel heb aan de vergeving van zonden. Ik weet niet of Jezus wel mijn Zaligmaker is. „Maar zo'n redenering is toch eigenlijk dwaasheid. Als wat in de Bijbel staat geldt voor een ander, dan geldt dat ook voor mij. De HERE spreekt in zijn Woord niet maar wat in de ruimte, maar Hij spreekt ons daarin persoonlijk aan. Wie waarlijk gelooft, wat de HERE zegt in zijn Woord, die is er ook zeker van. dat hij deel heeft aan Christus en al zijn heil. De oorzaak van de genoemde redenering zal wel hierin liggen, dat men wil uitgaan van verborgen dingen en niet van het geopenbaarde Woord van God".
Juist omdat de schrijver zich aansluit bij Schrift en belijdenis, valt het verschil in beschouwing en benadering op.
Op stellige toon poneert ds. Venema zijn mening over de zaken die in discussie Zijn. Daar is veel voor te zeggen. Maar soms zou men hem in de rede willen vallen, omdat er nog wel meer aspecten ter sprake dienen te komen.
De hoofdlijn van het boek is; Wij moeten maar eenvoudig geloven, wat de Schrift ons leert (blz. 175).
Om het schriftuurlijk gehalte en de verdienstelijke presentatie ben ik dan ook blij met de verschijning van dit boek, al heb ik enige bezwaren genoemd.
Gaarne ter lezing en bestudering aanbevolen!

Van Genderen

Dr. G. Ubbink, De soberheidsmaatschappij. Een uitdaging voor de christelijke politiek. Kok, Kampen 1971. 100 blz. Prijs ƒ 7,90.
Dit boek geeft meer dan de titel doet verwachten. Het probeert een aantal verschijnselen uit onze samenleving te doorlichten. De schrijver gaat vooral in op de problemen rond het gezag, de democratie en democratisering, de revolutie, de opinievorming en het generatieconflict. Hij doet dat op een nuchtere, kritische manier. Hij laat zien, dat veel gebruikte leuzen vaak heel iets anders in zich dragen dan velen vermoeden.
Met name de revolutionaire geest en het gebrek aan handhaving van het gezag worden doorlicht. De schrijver ziet steeds weer de figuur van een dictator opdoemen als resultaat van deze ontwikkeling, tenzij... de gevaren nog bezworen worden. Om dat te bereiken heeft hij dit boek geschreven.
Het betoog komt erop neer dat we in deze welvaartstijd van ons geld geen goed gebruik weten te maken. We besteden het op een verkeerde manier. Daarom pleit de schrijver voor een versoberingsmaatschappij. Hij meent dat het de opdracht van de christelijke politiek is om zich hiervoor in te zetten. Hij geeft een aantal konkrete mogelijkheden om de versobering via wettelijke maatregelen door te voeren. Hij wil daarbij voorkomen dat de persoonlijke vrijheid verloren gaat.
Men zou dit boek beter kunnen noemen: kanttekeningen van een psycholoog bij een aantal verschijnselen uit onze welvaartssamenleving. Dan is er meer verband tussen de verschillende hoofdstukken dan de lezer nu kan opmerken. De verkeerd gebruikte welvaart is immers de rode draad die door het hele betoog heenloopt.
Ik ben blij met dit boek. Het is waard gelezen te worden. Het ontmaskert veel leuzen van onze tijd als instrumenten van mensen die op macht uit zijn.
Toch heeft het boek mij niet geheel bevredigd. Dat hangt er wellicht mee samen, dat de auteur zijn analyse wat in het algemene heeft gehouden. De samenhang tussen de verschijnselen uit onze tijd en het verlies van het leven naar Gods Woord komt niet duidelijk uit. Het ligt wel op de achtergrond, maar komt niet naar voren.
Zo ontbreekt ook de positieve verbinding tussen de voorgestelde versobering en het Koninkrijk van God. Gaat christelijke politiek erin op dat zij de verhoudingen in de samenleving verbetert? Hier liggen onderwerpen die dieper doordacht en behandeld dienen te worden. Toch ben ik blij met deze aanzet tot kritisch denken over een maatschappij die de mond vol heeft van kritiek, maar echte kritiek niet verdragen kan. Daarom zal het boek bij velen wel niet goed vallen.

W.H. Velema

Dr. C. Smits, De Afscheiding van 1834. Eerste deel Gorinchem en „Beneden-Gelderland". Gorinchem (en omgeving). Vuren, Herwijnen, Haaften, Tricht, Brakel, Poederoyen, Aalst, Nederhemert-Well, Hoenza-Driel, Zuilichem, Nieuwaal, Gameren. Uitgave van Drukkerij-Uitgeverij De Nijverheid, Oudkarspel — februari 1971. Prijs geb. ƒ 34,— plus b.t.w.
De schrijver, die Vrijgemaakt Gereformeerd is, richtte na het volbrengen van zijn studie in de wis- en natuurkunde zijn belangstelling op wijsbegeerte, theologie en kerkgeschiedenis, zoals de flap zegt. Er verschenen verschillende publikaties van hem op het gebied van de evolutieleer, van de theologie van Karl Barth enz. Hier hebben wij dan nu een studie op kerkhistorisch terrein voor ons, die op een jarenlang archiefonderzoek berust. Het is dan ook een zeer belangwekkend werk geworden. Wie de geschiedenis van de Afscheiding in finesses wil bestuderen zal hier niet aan voorbij kunnen gaan. Vooral ook voor de kennis van een figuur als ds. H.P. Scholte is dit werk van belang alsmede voor de kennis van de figuur van de bekende ds. H.H. Middel. Vele gedeelten van dit van diepgaande studie getuigende werk zijn zeer boeiend om te lezen. Wij hopen van harte dat de schrijver zijn voornemen vervuld mag zien, dat hij aan het slot van zijn Woord Vooraf uitspreekt: „Tenslotte: dit werk zal Deo Volente worden gevolgd door één of meerdere studies betreffende de Afscheiding in andere delen van ons land". De correctie moet met meer preciesheid geschieden! Zo vinden we bijv. naast de goede spelling van de naam Gunning, ook het foutieve Gunnink. tot zelfs in het register toe. Overigens is het boek heel mooi in een blauwe band met goud-opdruk uitgegeven.

A.[Apeldoorn] H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen