Over de Charismatische beweging (1)

Omschrijving
Wat is nu eigenlijk de Charismatische beweging?
De naam is duidelijk afgeleid van het griekse woord „charisma" d.i. gave, zoals het gebruikt wordt bv. in Romeinen 12 en 1 Korinthe 12.
De Charismatische beweging zal dus een beweging zijn, die veel nadruk legt op de gaven van de Heilige Geest; dat zijn in de praktijk inzonderheid de gaven van de tongentaal en de genezing.
Wie het klimaat een beetje kent, weet dat er vele aanrakingsvlakken zijn tussen de Charismatische beweging en de Pinksterbeweging. Toch zou het onjuist zijn ze te identificeren.
De Charismatische beweging is te karakteriseren als een vernieuwde, een soort neo-Pinksterbeweging.
Het onderscheid ligt in het feit dat de Charismatische beweging niet tegenover de bestaan-' de kerken staat, zoals dat met de Pinksterbeweging wel het geval is.
Iemand, die door de Pinksterbeweging gegrepen werd en wordt, kan niet meer in de kerk blijven.
Maar de Charismatische beweging opereert daarentegen in de bestaande kerken. Reden waarom de mensen van de Pinksterbeweging de aanhangers van de Charismatische beweging niet vertrouwen en zich daarvan ook duidelijk distantiëren.
Onlangs verscheen bv. een boekje van J.E. v.d. Brink „Charismatische beweging waarheen?", waarin door deze voorganger van een volle-evangelie-gemeente scherp van leer wordt getrokken tegen de Charismatische beweging.
Een citaat m.b.t. tot de leiders van deze beweging: „Wanneer ze bij elkander zijn, spreken ze wel allen in tongen, maar hun fundament is een samenbundeling van alle mogelijke dwalingen, dus één grote Babylonische spraakverwarring, waarover men meestal maar zwijgt.
Zij willen door middel van de Charismatische gaven de kloven overbruggen die hen scheiden van andere denominaties. Een goede brug moet echter altijd rusten op hechte pijlers en kan niet gebouwd worden op een verpulverd fundament" (48).
Gezien deze scherpe opstelling behoeft het anderzijds geen verbazing te wekken dat er in kerkelijke kringen veel verwarring ontstaat.
De Gereformeerde Gezindte moge berucht zijn buiten haar grenzen vanwege het „tien keer gereformeerd", maar de Pinksterbeweging in de ruime zin van het woord is evenmin een eenheid en is voor gereformeerd-kerkelijke mensen ook zeer moeilijk te begrijpen, te volgen en te omschrijven.

In ieder geval is zoveel wel duidelijk dat deze Charismatische beweging vanwege deze houding m.b.t. de kerk, in kerkelijke kringen veel gemakkelijker en spoediger ingang zal vinden dan de oude Pinksterbeweging, die de bestaande kerken tekende als Babel, het rijk van de grote hoer.
Daarom is deze Charismatische beweging ook des te gevaarlijker voor leden van de verschillende kerken. Men kan rustig in zijn eigen kerk, waarin men geboren is of waarvan men lid is, blijven. De praktijk laat dit zien in de samenstelling van de redactie van het blad „Vuur", waarin roomse priesters maar ook remonstrantse, gereformeerde en hervormde predikanten broederlijk samenwerken bezield door de Charismatische geest. Zelfs werd deze week bericht dat er nu een vrijgestelde komt in de persoon van ds. F. Rosingh die remonstrants predikant is.

De boeken
De boeken, die ons confronteren met de Charismatische beweging werpen een heel verschillend licht op deze beweging.
De paperback van Fem Rutke heeft allereerst een verschrikkelijke titel, die bijna godslasterlijk klinkt: Is Jezus nog te redden? De schrijfster heeft dat zelf gevoeld, want de eerste zin van haar boekje is: de naam van dit boekje zal wat provocerend kunnen aandoen. Ze legt dan uit dat ze eigenlijk bedoelt: Is Jezus nog te redden in ons? Is Hij nog in ons hart te krijgen? Hiermee hangt samen de vraag of het christendom zich in onze westeuropese kultuur nog als een werkelijk inspirerende en vooruitstrevende kracht zal kunnen doen gelden."
Maar dan nog is de titel een vergissing. Wij behoeven Jezus niet te redden, ook niet in ons. En als wij Jezus moeten redden, kunnen we die „redding", voor ons en in ons, wel doen afschrijven. Die redding heeft niet de minste waarde en zal geen enkele kracht oefenen!
Feitelijk komt hier even om de hoek gluren dat men wel veel spreekt over de Heilige Geest, maar dat men weinig kijk heeft op de overmacht, het aldoordringende, allesbeheersende en allesvernieuwende werk van de Heilige Geest.
De Charismatische beweging even als trouwens de oude Pinksterbeweging loopt steevast gevaar dat men voor werk van de Heilige Geest uitgeeft wat niet anders is dan werk van eigen geest.
Het is niet toevallig dat juist in de kringen van beide bewegingen het remonstrantisme hoogtij viert. Uitdrukkingen als „je hart openstellen voor Jezus", „ruimte geven aan de Heilige Geest", „Jezus toelaten in je hart", „de beslissing nemen voor Jezus" komen uit deze remonstrantse gedachtengang voort en we zullen bijzonder goed moeten oppassen dat we in gereformeerde kringen en op confessioneel-gereformeerde kansels dit verkeerde spraakgebruik niet bezigen.
Het is niet bijbels; het is niet in overeenstemming met de gereformeerde belijdenis; het sticht verwarring en het misleidt de mensen.
We zijn en blijven persoonlijk verantwoordelijk, maar dat betekent niet dat wij de zaligheid in onze hand hebben en dat Jezus bij onze gratie binnen gelaten wordt. Alsof Hij zelf niet de Eerste en de Sterkste is en Hijzelf door Zijn Geest het hart niet weet te openen en gaat bezetten zoals Hij dat wil.
Het boekje met deze nare titel bevat vier interviews over Pinkstervernieuwing nl. met kardinaal Suenens - deze Belgische kardinaal is een bekend voorstander en promotor van de Charismatische beweging in Europa, spreekt zelf ook in tongen -; prof. Schillebeeckx, Daniël de Lange en Gabriel Smit. Inzonderheid het eerste intervieuw informeert over de doelstellingen van de Charismatische beweging. De schrijfster noemt hem „heraut van de kerkontdooiing".
De overige interviews zijn veel critischer m.b.t. deze beweging.
Om op de hoogte te blijven van wat er omgaat een te lezen boekje.
Het andere boek heeft als ondertitel: „Charismatische verkondiging in Batak-land".
Ik heb dit boek al hoofdschuddend gelezen. Het is zeker vlot en boeiend geschreven, maar het gaat allemaal wel erg vlot. Het druipt van subjectieve belevenissen en uiterst persoonlijke ervaringen en openbaringen, die meer normatief zijn dan het duidelijke Woord van God zelf.
Uit dit boek spreekt een triumfalistisch geloofsleven. De schrijver is blijkbaar altijd op de hoogste top. Men moet geestelijk wel op z'n tenen lopen om dit alles bij te kunnen houden. Zo wordt het geloofsleven in de Bijbel niet getekend. De spanning zoals Paulus die door de Heilige Geest zo klassiek heeft verwoord „Ik ellendig mens, wie zal mij verlossen uit het lichaam dezes doods? Ik dank God door Jezus Christus, onzen Here." is in dit boek niet meer te vinden.
Wonderlijke ervaringen lezen we in dit boek, voor mij onbekend, terwijl ik niet gehoord heb dat dit gebeurd is wat toch wel de moeite van het vermelden waard zou zijn:
„Twee jaren geleden stierf mijn tante, die ook Jezus had aangenomen, want mijn hele familie is door het grote wonder van onze genezing Christen geworden. Ik ging naar de rouwdienst in haar huis, maar werd door de Heilige Geest gedreven haar de handen op te leggen en onmiddellijk keerde het leven tot haar terug. O wat hebben wij de Heer geloofd en geprezen. Vandaag is deze tante gezond en blij in de Heer. Wat een wonderbaar leven met Jezus!" Zo gaat het van het ene wonderbaarlijke feit tot het andere steeds voort „langs de weg".
Een karakteristiek boek voor de Charismatische beweging omdat het alle nadruk legt op de gave van de genezing, die alleen komt als er herstel van de verhouding tot God aan vooraf gaat.
Het laatste boekje wil informeren en leiding geven m.b.t. zowel de Pinksterbeweging als de Charismatische beweging.
Als aanzet om kennis te maken met deze bewegingen en critisch gescherpt te worden kan dit geschrift goede diensten bewijzen.
Maar diepgravend is het niet. Er staan vele citaten in, die wel eens uit het verband gelicht zijn en niet geheel zijn thuis te brengen.
Doch voor de voorlichting als zodanig zijn we dankbaar.
Het is de hoogste tijd dat we weten wat er aan de hand is en de Charismatische beweging niet over ons laten komen. Er schuilt in deze imponerende, schoon sprekende, velen aantrekkende beweging een groot gevaar - veel groter dan velen denken.
Om die reden nog een volgend artikel over dit onderwerp D.V.

J.H.V.

¹ Fem Rutke: „Is Jezus nog te redden?" Uitgave Kok, Kampen.
Karel Hoekendijk: „Langs de weg". Serie Nieuw Leven. Uitgave Kok, Kampen.
„Bewegingen rondom de Heilige Geest": Mivo-kadermap. Uitgave Bond van Jeugdver. der Geref. Gemeenten, Wilhelminaweg 44, Woerden. Prijs ƒ 3,50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen