Opzienbarende vondsten in Noord-Syrië

Reeds hebben verschillende bladen geattendeerd op het omvangrijke kleitablettenarchief, dat aan het licht gekomen is bij de opgravingen in het Noord-Syrische Tell Mardich, een ruïneheuvel enz. 70 km ten Zuidoosten van Aleppo. Sinds 1964 wordt in deze teil gegraven door een groep Italiaanse archeologen van de Universiteit van Rome. In 1975 ontdekte men een archief met bijna 15.000 tabletten. De tabletten stammen uit 2400-2250 v. Chr. Sommige gaan terug tot 2600 v. Chr., vele eeuwen ouder dan de aartsvader Abraham. Dit is de vierde kapitale ontdekking in onze eeuw uit het Nabij-Oosten. De eerste was de ontdekking van het rijk der Hethieten, de tweede die van de Kanaänietische stad Oegarit, de derde de vondst van de rollen bij de Dode Zee en nu de vierde, de ontdekking van de oude stad Ebla. Dr. M. Stol schrijft er over in „Trouw", waaruit we het volgende overnemen.

Het bleek, dat de Italianen Ebla ontdekt hadden, een stad, die we al kenden uit de spijkerschriftteksten van zuidelijk Mesooptamië, maar dat toch een onbekende grootheid was gebleven. Vanuit dit zuiden hebben de koningen van Akkad, Sargon en Naram-Sin, veldtochten tegen Ebla ondernomen, die eindigden met de verwoesting van Ebla door Naram-Sin (2250 v. Chr.). Daarna betekende Ebla niet zoveel meer.

Wat was het imperium van Ebla geweest? Daarover lichten de nieuwe ontdekkingen ons nu in. Het blijkt, dat de geschiedenis van Voor- Azië zo tussen 2500 en 2200 v. Chr. opnieuw geschreven moet worden. Het rijk van Akkad was toen niet oppermachtig, zoals men meende, maar vond tegenover zich Ebla. Uit de archieven blijkt, dat Ebla's invloedssfeer reikte over heel Palestina, tot de Sinaï toe; verder over Klein-Azië en Cyprus. In het oosten werd een stad als Mari (aan de Eufraat, dicht bij de grens met Irak) onderworpen. De koningen van Ebla onderhielden vriendschappelijke betrekkingen met Assur en meer oostelijk gelegen staten; zo is er een verdrag tussen Ebrum, koning van Ebla, en de koning van Assur gevonden.

De geschiedenis van Syrië en Palestina in die tijd was tot nog toe een haast witte bladzijde in de wereldgeschiedenis en kan nu geschreven worden.
Er zijn ook kleitabletten bij, die ons inlichten over de godsdienst van de bewoners van Ebla. Vijfhonderd goden zijn nu bekend uit die teksten; hun namen herinneren soms aan de heidense goden uit het Oude Testament. Het hoogst staat de god Dagan; daarop volgen Rasap (uit later tijd bekend als Resef), Sipisj, de zonnegod, en Asjtar, een mannelijke godheid. Er is ook een god Kamisj, wiens naam aan de Moabietische Kamos herinnert. Een aantal kleitabletten is beschreven met mythen en religieuze gezangen. Ze gaan over goden, die inheems waren in Mesopotamië; in het algemeen was de invloed van Mesopotamië op Ebla groot. Of deze teksten ook specifiek „Kanaänitische" mythen bevatten, is niet bekend gemaakt. In elk geval wijst niets erop, dat de goden in die tijd astronauten waren.

De onbekende taal
We kunnen de tabletten lezen, want ze zijn geschreven in het redelijk bekende spijkerschrift. Tachtig procent is in het Sumerisch gesteld, een oude taal uit zuidelijk Irak. Twintig procent is geschreven in de inheemse taal van Ebla. Er zijn woordenboeken Sumerisch-Eblaietisch gevonden. De reconstructie van de taal van Ebla wordt wel bemoeilijkt, omdat het spijkerschrift zo veelduidig is. Het eerste woordje dat de ontcijferaar kon lezen, was iktub, „hij schreef", waaruit bleek, dat we met een West-semietische taal te doen hebben. Deze taal van Ebla is een verre voorloper van het Phoenische en Hebreeuws. Totnogtoe was het Oegaritisch (1350 v. Chr.) de oudst bekende West-semietische taal, dus deze ontdekking is weer een hele stap terug in de taalgeschiedenis en daarmee een even grote stap vooruit in de taalwetenschap.

Betekenis voor het Oude Testament
Wat is de betekenis van deze vondsten voor de studie van het Oude Testament? Laten we eerst vaststellen dat deze nieuwe teksten dateren uit een tijd. die niet minder dan duizend jaar vóór de intocht van de kinderen Israëls in het land Kanaän ligt. Ook toen was duizend jaar niet gelijk één dag. Maar de continuïteit in de maatschappelijke en godsdienstige tradities was groot in die dagen, dus de nieuwe informatie uit deze teksten zal wel verhelderend zijn.
De taalkundige bij de opgraving, Pettinato, heeft een erg open oog voor deze mogelijkheden. Zo suggereert hij, dat de machtigste koning van Ebla, die Ebrum heette, dezelfde kan zijn als de stamvader Heber uit Genesis 10: 21. Hij vindt verder in de teksten een groot aantal geografische namen, die we ook uit het Oude Testament kennen - bijvoorbeeld Salem, de stad van Melchizedek. Volgens de laatste berichten heeft Pettinato een „Ur" gevonden, dat dichtbij Haran lag. Ook hier moet men wat oppassen vanwege de veelduidigheid van het spijkerschrift.
De wereld is in dit alles nog geheel afhankelijk van de onthullingen van Pettinato. Deze energieke geleerde wil de teksten nu snel publiceren en dan kunnen de anderen zich ook een zelfstandig oordeel vormen. Een en ander zal ongetwijfeld uitgroeien tot een nieuwe tak van wetenschap.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen