De onderwezen onderwijzer in het Koninkrijk der hemelen (Onderwijs in het koninkrijk der hemelen I)

Er werd mij gevraagd een bespreking te wijden aan de bundel artikelen van wijlen ds. G. Visee, door C. Lentink en ds. H. Brink bijeengebracht onder de titel: Onderwezen in het Koninkrijk der hemelen ¹). Ik wil eerst iets vertellen over de vervaardiger van deze artikelen, die indertijd verschenen in De Reformatie, Opbouw en Bijbel en Wetenschap. Dat gebeurde tussen 1953 en 1976.
Gerrit Visee werd op 29 april 1908 te Loosduinen geboren, doorliep de Christelijke HBS te Den Haag en legde daarna staatsexamen gymnasium af, omdat hij zich geroepen voelde voor het predikantschap. Na dat staatsexamen studeerde hij aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en deed in 1933 candidaatsexamen theologie. Op 1 oktober van dat jaar verbond hij zich aan de gereformeerde kerk te Nes en Wierum in Friesland. Zijn intredetekst was Nehemia 8: 9: „En zij lazen in het boek, in de wet Gods, duidelijk; en de zin verklarende, zo maakten zij, dat men het verstond in het lezen". Dit woord is de leidraad van heel zijn leven geworden.
In mei 1936 vertrekt hij naar de altreformierte Gemeinde te Emlichheim in „Hitler-Duitsland" en diende deze gemeente in zeer moeilijke jaren. Hij bleef er tot september 1942, toen de kerk van Leerdam hem beriep. Van oktober 1942 tot juni 1946 heeft hij daar gewerkt en maakte er de kerkscheuring van 1944/45 mee. Hij ging mee in de Vrijmaking. In juni 1946 ging hij naar de vrijgemaakte gereformeerde kerk te Kampen, waar hij 25 jaar heeft gestaan. Hier werd hij met het overgrote deel van de gemeente en drie medepredikanten buiten het verband der vrijgemaakte kerken gezet. Op 1 augustus 1971 ontving hij om gezondheidsredenen vervroegd emeritaat, waarna hij nog vijf jaren de vrijgemaakte kerk buiten verband te Haren als hulpprediker heeft mogen dienen.
Hij overleed op 10 juli 1976 in het ziekenhuis te Hardenberg. Toen ik dat jaar van vakantie terugkeerde in de Groninger pastorie, was hij al begraven. Vlak voor de vakantie had ik hem nog opgezocht. We voerden een heel gesprek met elkaar. Hij wist dat het alles goed was. Op de beloften van God en het bloed van Christus rustte zijn leven. Die dag voelde hij zich aardig goed en hij zei: „Weet je, ik heb nog wel tien nieuwe preken in mijn hoofd!" Hij heeft ze echter niet kunnen uitspreken. Het was genoeg geweest.
Maar preken kon hij. Hij sprak met gezag en overtuigend. Zijn indringend woord deed je wat. Ik heb hem verschillende keren op de Groninger kansel mogen horen en werd door zijn prediking gebouwd in het geloof en . . . onderwezen in de kennis van het heil Gods naar de Schriften.
Onze contacten en gesprekken dateerden vanaf 1971, het jaar dat hij naar Haren kwam. Wat kon hij vertellen. Toen hoorde ik al veel over Kampen, waar zijn hart lag en ik had geen vermoeden dat ik later zelf een werkterrein in diezelfde stad zou krijgen. Wat hebben collega A. Rebel en ik veel met Visee doorgepraat in die tijd. Ondanks het verschil in leeftijd werden we vrienden. Wat kon hij ons onderwijzen in de betekenis en werking van het Koninkrijk der hemelen, omdat hij zelf zo diep onderwezen was uit de Schriften van dat Koninkrijk.
Toen hij veertig jaar predikant was en dat herdacht te Haren, heb ik getracht hem te typeren en uit mijn aantekeningen blijkt, dat ik hem heb gekarakteriseerd als allereerst een Schriftgebonden theoloog, vervolgens als een katholiek-reformatorisch theoloog en tenslotte als een midden in de gemeente en in het bruisende leven staande theoloog.
Ds. Visee heeft in de vrijgemaakte kerken, eerst binnen en daarna buiten verband, vele functies toevertrouwd gekregen en ook veel geschreven. Niet alleen artikelen, maar ook boeken. Samen met dr. R.H. Bremmer gaf hij een verklaring van de Heidelbergse Catechismus uit. Zelf publiceerde hij over de eerste hoofdstukken van Genesis. Verder verschenen van zijn hand: Ons aller moeder, en Verstaat Kuitert wat hij leest? En nu liggen er een 354 bladzijden gevuld met artikelen van zijn hand op mijn bureau. Een zeer waardevol boek, van belang voor ieder die onderwezen wil worden in het Koninkrijk der hemelen en voor ieder, die daarin heeft te onderwijzen.
Visee had van zijn God de gave van Schriftopening ontvangen. Prof. C. Veenhof schreef in een In Memoriam over Visee's „grote Schriftkennis, scherp onderscheidingsvermogen en theologisch inzicht". Daarbij paarde zich zijn gave om de zaken, die hij aansneed, helder uiteen te zetten, zodat ieder hem wel moest begrijpen - al heeft Visee ook kennis gemaakt met hen, die hem nu eenmaal niet wilden verstaan. En met onwilligen is het moeilijk om hen te onderwijzen in het Koninkrijk der hemelen.
Omdat de kerken, waarin Visee werkte, preekte en schreef, zo dicht bij de onze staan en omdat hijzelf zich zo nauw aan ons verwant en verbonden wist, dat had het aan hem gelegen, we al lang één waren geweest, is het van belang nader op zijn nu gebundelde artikelen in te gaan.
Het boek is voortreffelijk uitgegeven met een groot en heel duidelijk lettertype, zodat het zelfs voor wat slechtzienden te lezen valt. Het boek leest heel prettig, niet alleen omdat de inhoud zo boeiend is, maar ook wegens de voortreffelijke zetting. We hebben veel waardering voor het werk van deze copiëerinrichting in Kampen. Ik vond maar één foutje in heel het boek n.l. op blz. 136, waarin regel 13 v.o. het woordje „liep" is uitgevallen, maar dat is zo in te vullen.
De volgende keer gaan we nader op de inhoud van deze artikelen in.

Kampen, Brienen

¹) N.a.v. „Onderwezen in het Koninkrijk der hemelen. Keuze uit de persarbeid van de ds. G. Visee", uitgegeven bij Copiëerinrichting van den Berg, Broederweg 6, Kampen, 1979. Omvang: 354 bladzijden. Prijs: ƒ 27,50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen