Verslag van de vergadering van de classis Amersfoort op 10 april 1985 te Harderwijk

De praeses, ds. J.W. Schoonderwoerd, opent deze voortgezette vergadering door te laten zingen ps. 119:47 en 83, voor te gaan in gebed en daarna te lezen Joh. 20:19-23, over welk gedeelte wordt gemediteerd.
Het moderamen deelt mee tussentijds een brief beantwoord te hebben van NCRV-teletekst met het verzoek hun verslaggever tot de vergadering toe te laten. In antwoord hierop heeft het moderamen Teletekst gewezen op het besluit van de classis de pers niet toe te laten tot de vergadering.
Na onderzoek van de lastbrieven kan de wettigheid van de vergadering worden vastgesteld; na enkele toevoegingen wordt ook de agenda vastgesteld.
Dan is aan de orde de bespreking van het rapport van de door de classis ingestelde commissie, die gesprekken zou voeren met de Amersfoortse kerkeraad en predikanten. Aangezien de leden van de commissie tegelijk moderamenleden van de classis zijn kunnen zij beter geen leiding geven aan de bespreking van hun rapport. De praeses draagt dan ook de leiding van de bespreking van het rapport over aan de assessor van de eerstvolgende classis ds. J.H. Velema. Deze spreekt woorden van dank aan het adres van de commissieleden, voor het vele werk dat door hen in korte tijd verricht is.
Eerst krijgt de commissie gelegenheid - zo nodig - nog een en ander toe te lichten. Daarna wordt aan de afgevaardigden van Amersfoort de gelegenheid gegeven opmerkingen te maken, nl. of alles goed is weergegeven. Ds. Harder attendeert op bepaalde elementen, die z.i. ontbreken. De voorzitter, ds. Schoonderwoerd gaat hierop in. Het rapport is - uiteraard - geen woordelijk verslag, maar een zakelijk zo getrouw mogelijke weergave van de gevoerde besprekingen. Er is een gesprek gevoerd met dr. Jac.J. Rebel, die daarvoor slechts een uur beschikbaar wilde stellen (14 maart); drie gesprekken met de kerkeraad van Amersfoort (15 maart, 22 maart en 29 maart) en nog een gesprek met ds. T. Harder op 3 april.
Vervolgens wordt dit rapport in bespreking gegeven voor de afgevaardigden. In een eerste ronde kunnen vragen gesteld worden aan de commissie, in een tweede ronde aan de predikanten en afgevaardigde van Amersfoort.
In de eerste ronde vraagt ds. Klomp, of de „kritische kanttekeningen" van ds. W. Kok ook hebben gefunctioneerd in de besprekingen. Dat blijkt niet zo te zijn, omdat Amersfoort daar per se niet over wilde spreken, aldus de voorzitter van de commissie. Wel zijn ze ter kennisname aan de kerkeraad van Amersfoort ter hand gesteld.
Ds. J.H. Velema vraagt aan de commissie of zij ook geprobeerd heeft door te dringen tot de (theologische) achtergrond van het standpunt van de broeders. Tevens verzoekt hij dr. Jac.J. Rebel, die eerder had aangekondigd ook voor deze bespreking maar één uur ter beschikking te willen stellen, dringend toch vooral te blijven tot het eind van de bespreking van het commissierapport. Ds. Rebel stemt hiermee in.
In de tweede ronde worden vragen gesteld aan de predikanten en afgevaardigde van Amersfoort, zoals: blijkt uit de indicaties niet, wat het leven u waard is? Divergeren wij niet in de visie op de Schrift? Voelt u wat de classis beoogt in al die gesprekken? Nl. Zorg voor het ongeboren leven en trouw blijven aan Schrift en belijdenis. Wat zou u als een goede oplossing zien? Wat bedoelt ds. Rebel met, „vooroorlogs theologiseren" - dat wij nu op een andere wijze met Schrift en belijdenis moeten omgaan dan vroeger?
Ds. Harder antwoordt: De kerkeraad van Amersfoort heeft zich (in een discussiestuk, dat aan de commissie ter hand was gesteld) inderdaad niet uitgesproken over indicaties, omdat zij zich anders zou mengen in een medisch beleid. Ik geloof niet dat we verschillen in Schriftbeschouwing. Wat ís het standpunt van de classis eigenlijk?
Wij vragen niet dat u ons standpunt overneemt, maar er ruimte voor biedt binnen Schrift en belijdenis. Ook in deze materie heb je 'rekkelijken' en 'preciezen'." Br. Mol: „Er is niet positief gereageerd op het standpunt van de kerkeraad van Amersfoort. Zonder bewijsvoering wordt het afgewezen. Geef ons aan waar wij fout zitten!"
Ds. Rebel: geeft voorbeeld uit de praktijk van het ziekenhuisbeleid, dat dit beleid restrictief is. „De H. Geest wil ons nu, in nieuwe situaties leiden, om nieuwe wegen te gaan. Met 'vooroorlogs theologiseren' doelde ik op het theologiseren van de Geref. Kerken voor de oorlog. Dat heeft geleid tot uitspraken die schriftuurlijk en confessioneel werden geijkt.
Dan is er het gevaar dat we de H.Geest niet de gelegenheid geven om in de vragen van nu antwoorden te zoeken. De oplossing, die ik zie is: neem het ongegronde besluit van 29 jan. terug."
Op hun antwoorden wordt door verschillende afgevaardigden weer ingegaan. Ds. W. Kok merkt op: „Uw standpunt zou zijn 'neen - tenzij'. Maar dat is niet in overeenstemming met de werkelijkheid van de indicatiestelling. U geeft nu een minimaliserende interpretatie van uw standpunt."
Ds. J.H. Velema merkt op, dat ds. Harder z.i. het „zijn" anders definieert, als het gaat over „zijn tegenover „zijn": nl. dat hij dit definieert als „welzijn". Als Rebel spreekt over de leiding door de H. Geest, wat is daarbij dan de norm?
Na deze twee gespreksronden neemt de praeses weer de leiding van de vergadering over. Na de schorsing voor het gebruiken van een broodmaaltijd worden, alvorens er voorstellen ingediend kunnen worden, enkele andere agendapunten behandeld. Er is een schrijven van de classis Zwolle inzake de classicale herindeling. De wenselijkheid van die classicale herindeling blijft nog volledig openstaan, ook nu de classis Zwolle meldt niet akkoord te zijn gegaan met het voorstel. Later in de vergadering wordt br. P. Vree benoemd tot samenroeper van de classicale commissie inzake de herindeling.
Van de classicale diaconale commissie is wel een verslag, maar er is geen lid van die commissie ter vergadering aanwezig. Enkele vragen zullen schriftelijk aan hen doorgegeven worden. De vergadering gaat akkoord met hun voorstel in plaats van de huidige voorzitter, ds. P.J. Kok, die zich genoodzaakt zag zijn functie neer te leggen, te benoemen ds. W. Kok van Baarn.
Namens de redactie van „Om Slons Wil" doet ds. G. Bilkes verslag.
Het abonnementenbestand (± 1200) gaat niet achteruit, maar abonneewerving blijft wel nodig. Ds. Harder uit waardering voor het vele werk dat ds. G. Bilkes en ds. J. van Amstel verrichtten voor het classisblad en vindt het teleurstellend, dat sommige gemeenten in het geheel ontbreken in „Om Slons Wil". Een tweetal ingekomen stukken worden voorgelezen, en aan een aantal besluiten van de najaarsclassis wordt of is uitvoering gegeven.
Dan ligt ter tafel een instructie van de kerk van Ede, opdat de G.S. aan Deputaten Eenheid Geref. belijders en correspondentie met buitenlandse kerken op zou dragen een gesprek te hebben met de Christian Reformed Church en de Gereja Toraja Mamasa, nu zij het ambt hebben opengesteld voor de vrouw, aan te dringen op herziening van hun besluit en anders onze contacten opnieuw te bezien en nader te regelen. Sommige afgevaardigden achten deze instructie voorbarig en menen dat Deputaten Eenheid zelf wel deze materie zullen aansnijden. Na enige bespreking besluit Ede de instructie terug te nemen en e.e.a. aan Deputaten te schrijven.
Kerkvisitatie is gehouden in Ede. Er zijn zo'n 150 catechisanten - een kwart van de gemeente! De contacten met de Ned. Geref. Kerk zijn afgebroken.
Dan volgen de verslagen naar art. 41 K.O. Van het gemeentelijk wel en wee wordt verslag gedaan.
Bunschoten stelt, dat de voortdurende stijging van de omslag voor kerkelijke kassen een steeds zwaarder drukkende last voor deze gemeente gaat vormen.
Ermelo meldt hierover op de najaarsclassis een instructie te zullen indienen.
Harderwijk: de diensten in Zeewolde voorzien in een behoefte en worden trouw bezocht. Dep. SKIJP en Harderwijk zitten nu, wat Zeewolde betreft op één lijn.
Met de bouw van de nieuwe kerk te Putten kan binnenkort gestart worden. Zij zien hun predikant ds. A. Bijkerk na 6½ jaar node vertrekken.
Veenendaal-Bethel kan melden in het afgelopen jaar met 71 leden gegroeid te zijn; het nieuwe kerkgebouw blijkt vaak al te klein te zijn.
Ingegaan wordt in dit verslag op vragen die eerder ter classis gesteld werden inzake de praktijk rond het H. Avondmaal, de lezing van de wet des Heeren en het kerkgezang in Veenendaal-B. Viermaal per jaar wordt in diensten voorafgaande aan de Avondmaalszondag voorbereiding gehouden op het Avondmaal, dat zes maal per jaar wordt gevierd. Lezing van de tien geboden is regel in de eredienst, soms wordt daarbij of in plaats daarvan een samenvatting gelezen of andere vermanende gedeelten uit het OT en NT. Wat betreft het zingen van gezangen achten de afgevaardigden van Veenendaal dat het kerkverband hun gemeente overvraagt, wanneer zij nu (na vijftien jaar deze praktijk gekend te hebben) het zingen van een gezang weer zouden moeten afschaffen.
Verschillende afgevaardigden van de classis geven uiting van hun bezorgdheid en achten dit standpunt onjuist. Dit is immers een vorm van kerkelijke ongehoorzaamheid. Veenendaal-B. verwacht grote interne moeilijkheden, als zij nu deze gegroeide praktijk zouden moeten terugdraaien.
In het verslag van Veenendaal-Pniël wordt dankbaar melding gemaakt dat de vacature, ontstaan door de emeritering van ds. Den Hartog weer vervuld mocht worden.
Er zijn nog enkele ingekomen stukken, die op behandeling wachten.
Een appèlschrijven van een br. uit Amersfoort tegen het besluit van de raad van Amersfoort om ondanks aandrang van de classis, toch gezangen te blijven zingen in bijzondere diensten. Bij meerderheid van stemmen wordt dit appèlschrijven toegewezen.
Dan wordt (nu er twee gespreksronden zijn geweest inzake het abortusstandpunt van de Amersfoortse predikanten) gelegenheid gegeven voorstellen in te dienen. Twee voorstellen komen ter tafel om tot schorsing over te gaan, te weten van ds. W. Kok te Baarn en van ds. J. van Amstel te Ede. Br. Vree uit Veenendaal-B stelt voor het oordeel en besluit van 29 jan. 1985 in te trekken in afwachting van het besluit van de P.S. van het Oosten. Ds. J.H. Velema dient een voorstel in om uit te spreken dat de predikanten Harder en Rebel schorsingswaardig zijn en dat de kerkeraad van Amersfoort dwaalt, maar gezien het appèl dat Amersfoort reeds heeft aangetekend bij de P.S. van het Oosten, deze uitspraak niet te effectueren. Voordat de voorstellen in bespreking worden gegeven, stelt ds. Velema de prealabele vraag aan de orde, of het kerkrechtelijk gezien juist is tot schorsing over te gaan, terwijl reeds een appèl is aangetekend door de betreffende broeders.
Na bespreking ziet de vergadering in, dat dit inderdaad onjuist zou zijn. De di. W. Kok, J. van Amstel en J.H. Velema zullen overleggen, om hun voorstellen ineen te schuiven.
Zo blijven er tenslotte twee voorstellen over.
Dat van br. Vree wordt eerst in bespreking gegeven. Met vier stemmen voor wordt dit voorstel niet aangenomen.
Het andere voorstel van bovengenoemde predikanten wordt ook breed besproken en hier en daar bijgesteld in de formulering.
Met 22 stemmen voor en drie stemmen tegen (de afgevaardigden van Amersfoort en de diakenen stemmen niet mee) wordt dit voorstel aangenomen.
Het luidt als volgt:
De classis Amersfoort in haar vergadering van 10 april 1985
kennisgenomen hebbend van het rapport van de commissie Amersfoort met betrekking tot de opdracht van de classis en de gesprekken met de kerkeraad en de predikanten van Amersfoort en de bespreking daarvan ter classisvergadering;
constaterend;
1. met grote teleurstelling dat de predikanten en de kerkeraad van Amersfoort resp. bij hun standpunt en hun verklaring blijven;
2. dat er bezwaren zijn gebleven bij kerkeraad en predikanten met betrekking tot het besluit van de classis van 29 januari 1985;
3. dat de kerkeraad van Amersfoort appèl heeft aangetekend bij de P.S. van het Oosten tegen het besluit van de classis;
overwegend:
1. dat het besluit van 29 januari 1985 met grote eenstemmigheid is genomen omdat de classis ervan overtuigd was dat het ingenomen standpunt „abortus provocatus moet geoorloofd kunnen zijn" in gevallen waarbij het lichamelijk leven van de vrouw niet direct op het spel staat in feite betekent dat hier een glijdende schaal wordt gehanteerd en dat geen schriftuurlijke gronden worden aangegeven bij de door betrokkenen genoemde indicaties;
2. dat dit besluit genomen is nadat de classis had geconstateerd dat de beide predikanten van Amersfoort de bijbelse gegevens over leven en dood wel memoreren, maar niet honoreren omdat zij het bijbelse gebod in feite stellen onder het primaat van de menselijke nood;
van oordeel:
1. dat men door volharding bij het ingenomen standpunt in strijd is met Schrift en belijdenis (2 Tim. 3:16, 2 Petrus 1:20, 21, H.C. vr. en antw. 91 en 105; Ned. Gel. Bel. Art. 5 en 7);
2. dat ten gevolge van het sub. 1 gestelde Gods gebod met betrekking tot het leven - geboren of ongeboren en van welke kwaliteit ook - geweld wordt aangedaan, gegeven de Bijbelse noties
- dat ieder mensenleven een schepping van God is (Hand. 17:25) zonder onderscheid te maken tussen geboren en ongeboren leven (Ps. 51:7, Ps. 71:6, Ps. 139:13-16, Jer. 1:5)
- dat God dit leven in Zijn wet beschermt en het wederrechtelijk doden daarvan verbiedt (Gen. 9:6, Ex. 20:13)
- dat het niet tot de bevoegdheid van de mens behoort om van dit leven een waardebepaling te geven (1 Kon. 19:4-8; Job 1:21, 2 Kor. 12:9)
- en dat Gods zorg uitgaat naar het geschonden leven (Ps. 40:18, Ps. 72:4, Lucas 7:22);
voorts van oordeel:
a. dat de opstelling van beide predikanten ten aanzien van het abortusbeleid in een ziekenhuis niet verklaard kan worden vanuit een compromis, waarbij men zich node heeft neergelegd, daar beiden con amore hebben meegewerkt aan dit abortus-beleid, over dit beleid op de classis hun dankbaarheid hebben uitgesproken en tevens verzekerden dat de classis vanuit dit schriftelijk vastgelegde beleid beider standpunt inzake abortus provocatus kon leren kennen;
b. dat dientengevolge het voornoemde beleid samenvalt met het standpunt van beide predikanten;
c. dat de bewering van beide predikanten, dat hun standpunt t.a.v. abortus provocatus neerkomt op „neen, tenzij" en bij elke indicatiestelling uitgaat van „zijn tegenover zijn", niet in overeenstemming is met de werkelijkheid zoals die uit de indicaties zelf naar voren komt;
d. dat het een opdracht van de kerk is Gods zorg voor het geschonden leven te prediken, haar leden op te wekken de nood te lenigen en zich in te zetten voor Christelijke hulpverlening (H.C. vr. en antw. 107 en 111);
e. dat de Christelijke hulpverlening, die recht wil doen aan de Bijbelse notie van de eenheid van lichaam en geest, de nood met passende middelen zoekt te lenigen;
overtuigd:
1. dat ruimte geven aan het gememoreerde standpunt betekent dat niet de Schrift het laatste woord heeft en de belijdenis b.v. met betrekking tot de voorzieningheid (H.C. zondag 10) niet voluit functioneert;
2. dat de classis in de tot dusver gevolgde procedure het volgende voor ogen heeft gestaan:
a. dat de classis te allen tijde het recht heeft, om gewichtige redenen, een nadere verklaring te eisen van het gevoelen van predikanten over enig artikel van de Drie Formulieren (zie ondertekeningsformulier bijlage 36 K.O.);
b. dat het standpunt dat iemand inneemt t.a.v. abortus provocatus te maken heeft met de wijze waarop hij de belijdenis hanteert (zie H.C. vr. en antw. 91 en 105; zie ook vr. en antw. 93, waar wij een goede omschrijving vinden van het Christelijk ethos, zodat wij ons bij de behandeling van de Wet des HEEREN bevinden in het brede veld van de ethiek);
c. dat het in de gerezen kwestie gaat om een kerkelijke zaak „behorend tot de kerken van de meerdere vergadering in het algemeen" (art. 30 K.O.);
d. dat deze kwestie op kerkelijke wijze behandeld dient te worden hetgeen ook inhoudt, dat de beide predikanten volop gelegenheid moeten krijgen hun gevoelens toe te lichten en te onderbouwen;
e. en dat tenslotte grote lankmoedigheid betracht moet worden, teneinde ook de eenheid in onze kerken te bewaren;
spreekt uit:
1. dat de predikanten van Amersfoort schorsenswaardig zijn op grond van het feit dat het door hen verdedigde abortus-standpunt in strijd komt met het Woord van God om niet te doden;
2. dat de kerkeraad van Amersfoort dwaalt door zijn uitspraak dat zijn predikanten met hun standpunt niet zijn gegaan buiten de lijn van Schrift en belijdenis;
besluit:
1. deze uitspraak niet te effectueren, gezien het feit dat de kerkeraad van Amersfoort appèl heeft aangetekend bij de P.S. van het Oosten en de uitspraak van de P.S. af te wachten;
2. intussen met de kerkeraad van Amersfoort in gesprek te blijven via een door de classis aan te wijzen commissie in de hoop dat dit gesprek zal leiden tot verandering van inzicht en herstel van de geschonden verhoudingen.
Ds. Harder geeft uiting aan zijn teleurstelling en droefheid over het besluit van de classis. Ook de praeses spreekt na dit gewichtige moment enkele woorden. Deze beslissing is genomen in besef van onze verantwoordelijkheid tegenover de Heere en is bedoeld tot heil van de betrokkenen.
Als leden van de commissie (zie besluit 2) worden benoemd de di. R. van Beek, J.W. Schoonderwoerd en J.H. Velema en oud. J.W. Overeem (Bunschoten). Ds. Velema zal fungeren als samenroeper en ds. Schoonderwoerd als rapporteur. De door de vorige vergadering ingestelde commissie wordt onder dank ontbonden. Aan degenen, die de classis geschreven hebben, zal vooreerst geantwoord worden dat (nu er nog geen definitief besluit is genomen) men van het huidige besluit van de classis via de kerkelijke pers kan kennisnemen.
Nog enkele zaken moeten geregeld worden.
Als consulent voor Eemdijk wordt ds. J.W. Schoonderwoerd benoemd, als consulent voor Ermelo ds. H.H. Klomp, secundus examinator in de leer van de kerk wordt ds. H.H. Klomp en sec. examinator kerkrecht ds. P.J. Kok.
De kerkvisitaties worden als volgt geregeld: Amersfoort: di. W. Kok en J.H. Velema; Baarn: di. P.J. Kok en H.R.H.A. de Boer; Bennekom: di. C.W. Buijs en H. Korving; Bunschoten: di. J. Oosterbroek en H.H. Klomp; Ede: continuering ds. M. de Boer en oud. R. Kok; Eemdijk: di. G. Bilkes en A. Stehouwer; Ermelo: di. P.J. Kok en J. van Amstel; Harderwijk: di. J. van Amstel en R. van Beek; Nijkerk: di. L.W. Bilkes en J.W. Schoonderwoerd; Nunspeet: di. A. Stehouwer en H. Korving; Putten: di. C.W. Buijs en G. Bilkes; Soest: di. R. van Beek en J.H. Velema; Veenendaal-Bethel: di. L.W. Bilkes en H.R.H.A. de Boer; Veenendaal-Pniël: di. H.H. Klomp en J.W. Schoonderwoerd.
De najaarsclassis wordt vastgesteld op 2 oktober 1985 te Harderwijk om 14.00 uur, Deo Volente. Roepende kerk is dan: Nunspeet.
Nunspeet, Putten en Soest zullen dan ook een diaken afvaardigen.
Moderamen: praeses ds. A. Stehouwer, scriba ds. J.W. Schoonderwoerd, assessor ds. J.H. Velema. Van de rondvraag naar art. 43 maakt niemand gebruik.
Tenslotte spreekt de assessor ds. A. Stehouwer woorden van dank aan de praeses voor de goede leiding die hij in deze moeilijke vergadering mocht geven, aan de scriba voor het vele werk dat hij heeft verricht en aan de koster voor de goede verzorging. Hij leest enkele verzen uit Joh. 15, en gaat voor in dankgebed, waarbij ook de leden, de raad en de predikanten van Amersfoort aan de Heere worden opgedragen.
Daarna sluit de praeses - omstreeks 21.30 uur - de vergadering provisorisch.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen