Lees je bijbel, bid elke dag . . .

Op verzoek van de redactie wil ik graag enkele gedachten aan u voorleggen over de omgang met de bijbel. In het gezin en in ons persoonlijk leven.
Kleuters leren het op school, en ze gebaren erbij, hoog boven hun hoofd: Lees je bijbel, bid elke dag, als je groeien wilt! Maar leren ze het ook thuis, in de praktijk? Of is dat te hoog gegrepen? Hoe is de praktijk van ons bijbelgebruik?

Frequentie van bijbellezen
Vroeger werd er in onze gezinnen driemaal op een dag uit de bijbel gelezen. Aan tafel, na de maaltijd. Dat kan vandaag, met wisselende school- en werktijden, niet meer. Eén gezamenlijke maaltijd per dag mèt bijbellezen en gebed is al veel . . . Zo gezien is vergeleken met 40 jaar geleden het bijbellezen in de gezinnen met 2/3 teruggelopen. Is daar 2/3 persóónlijk bijbellezen voor in de plaats gekomen? Een Chinees spreekwoord zegt: „Wie overdag de weg naar de bron niet meermalen gaat, zal hem bij nacht niet kunnen vinden . . ."
Zoals onze Heiland steeds weer de stilte, de afzondering zocht om zijn Vader te kunnen ontmoeten (Matt. 14:13,23; Marcus 1:35; 6:47; Lucas 5:16; 6:12; 9:18,28; 11:1), zó zullen wij de stilte moeten zóeken, in ons persoonlijk leven en in onze gezinnen, om Gods vertrouwelijke omgang te ervaren (Ps. 25).

Tijdstip van bijbellezen
Het kiezen van een vast tijdstip voor persoonlijk bijbellezen en gebed „stille tijd") is van groot belang! Daniël bad driemaal op een dag - óók in moeilijke omstandigheden . . . (Dan. 6:11). Wie de omgang met God in de binnenkamer niet tot een vast onderdeel van zijn dagprogramma maakt, zal merken dat er al spoedig een slijtageproces in werking treedt. Iemand heeft eens gezegd: „Christenen willen vaak nog wel discipelen zijn, maar ze kennen soms weinig discipline . . ." Zo gezien is bijbellezen ook een kwestie van levensstijl! En van prioriteiten stellen.
Bijbellezen, stille tijd houden aan het begin van een nieuwe dag, heft die dag uit boven het gewone, geeft er glans aan, geeft ook nieuwe kracht. Kunnen we het opbrengen, de wekker een kwartier eerder te zetten?. . .
We zullen elkaar echter niet op een bepaalde tijd vast moeten zetten. Voor een moeder van schoolgaande kinderen kan 's ochtends om 10.00 uur het tijdstip aangebroken zijn dat ze een kwartiertje met God en zichzelf alleen kan zijn. Voor anderen 's avonds voor het slapen gaan. Als het maar gebeurt!
Wat het bijbellezen voor of na de gezamenlijke maaltijd betreft: als dat gebeurt, is het zaak, af te spreken dat dan ook ieder van de gezinsleden daarbij aanwezig is.

Vormen van bijbellezen in het gezin aan tafel
* Voorlezen door vader of moeder. Een goede zaak - maar: verdient het geen aanbeveling het gewoon om de beurt te doen: vader, moeder, èn de kinderen, als ze zover zijn dat ze kunnen lezen? Dat geldt ook van het tafelgebed! En zouden niet alle gezinsleden een eigen bijbel voor zich moeten hebben, om mee te kunnen lezen?
* Lezen „op vervolg van de bladwijzer af". Dit geeft, als het door de jaren heen volgehouden wordt, in elk geval een stuk parate bijbelkennis! Voordeel is ook, dat men niet gaat leven bij en lezen uit een „kleine bijbel": alleen de Psalmen, de evangeliën en iets uit de brieven. Een nadeel is dat de toelichting ontbreekt. Begrijpt men ook wat men leest?
* Lezen aan de hand van een kalenderblad of dagboek. Een voordeel is, dat dan het te lezen bijbelgedeelte enigszins wordt toegelicht, zij het dan wel in heel kort bestek. Een nadeel is dat men vaak van hot naar her door de bijbel heen gaat en er geen vaste lijn in de te lezen gedeelten zit. Ook dan gaat men leven bij een kleine bijbel: sommige gedeelten komen nooit aan de beurt. De praktijk wordt ook vaak dat alléén de overdenking van het kalenderblad of uit het dagboek gelezen wordt en niet het daarbij aangegeven bijbelgedeelte!
Wil men lezen aan de hand van een dagboek, dan kan bijv. de uitgave „Gaandeweg Hem tegemoet" van ds. A.F. Troost (Boekencentrum, Den Haag) worden aanbevolen: in dit dagboek komen alle bijbelboeken aan de beurt!
Een goede leidraad - maar wat dieper spittend en daardoor wellicht minder geschikt om aan tafel te lezen - is de driedelige serie „Van Genesis tot Openbaring - waar de laatste geheimen opengaan" van ds. M.J.C. Visser (Kok, Kampen). In dit dagboek wordt de bijbel op de voet gevolgd.
Waardevol zijn ook verschillende uitgaven van de Internationale Christelijke Bijbelbond te Culemborg: div. bijbelroosters en overdenkingen voor het gezin, voor persoonlijk bijbelgebruik, voor kinderen en voor jongeren.
* Lezen van een kinderbijbel met de kinderen. Een goede zaak. Maar een nadeel kan zijn dat de kinderen nooit de taal van de bijbel zèlf leren verstaan, als daar aan tafel nooit uit wordt gelezen. Zou het niet beter zijn, 's avonds voor het slapen gaan de (kleine) kinderen nog wat uit de kinderbijbel voor te lezen, en aan tafel de „gewone" bijbel te lezen? De keuze van een kleuter-, kinder- en jongerenbijbel is overigens erg belangrijk! Welke bijbel kiezen we? Wellicht kan een deskundige daar in De Wekker eens een advies over geven!
* Lezen van de bijbel vraagt om antwoord in het gebed! In het gebed voor de maaltijd kan worden gevraagd om Gods zegen óók over de opening van zijn Woord; in het dankgebed kan worden aangesloten bij het gelezen gedeelte. Dit verdiept ook de gezamenlijke gebeden in niet geringe mate, en het behoedt voor sleur.
Het zou wel eens kunnen zijn dat in gezinnen waar vader en moeder geen priester(es) in hun gezin zijn, waar „zacht gebeden" wordt, de bijbellezing ook niet of veel minder tot haar recht komt!

Persoonlijk bijbellezen aan tafel
Wie altijd alleen aan tafel zit, zal te kampen hebben met de moeilijkheid, dat bij „zacht" bidden en lezen, de gedachten zomaar af kunnen dwalen. Een goede gewoonte is daarom, zacht-hardop te lezen en te bidden. Dat is ook in overeenstemming met de joodse uitleg van Psalm 1:2, over het overpeinzen van Gods wet: overpeinzen wordt door hen gelezen als „murmelend lezen, murmelend overdenken"! De Ethiopische minister van financiën las óók hardop: Hand. 8:26-40! En de joodse rabbijnen schreven voor, dat men niet zacht, maar hardop studeren moest . . .

Persoonlijk bijbellezen tijdens stille tijd
Zeker het persoonlijk bijbellezen op een gekozen vast tijdstip, zal het karakter van het „overdenken" moeten hebben. Een bekend zendingsarts, dr. J.G. Schreuder, later lid van de Tweede Kamer, vertelde eens dat hij 's avonds de bijbel las aan de hand van de Korte Verklaring. Zo vallen ook te noemen de „Bijbel met kanttekeningen" (zowel de kanttekeningen op de Statenvertaling, als de bij Bosch en Keuning in 8 delen verschenen uitgave van de nieuwe vertaling met verklarende kanttekeningen), en de onlangs verschenen uitgave „Tekst voor tekst" (Boekencentrum).
Belangrijk is, de tekstverwijzingen na te gaan! Goed is het ook, méér dan één vertaling naast elkaar te gebruiken. De uitgave „Het Oude en Nieuwe Testament in zes Nederlandse vertalingen" (vier delen, uitg. Boekencentrum) kan daarbij uitstekende diensten bewijzen. En wat kan het verhelderend en verfrissend werken om een gedeelte eens in een andere taal te lezen! De Friezen onder ons en degenen die de Friese taal machtig zijn, zullen ongetwijfeld ook de vertaling van dr. Wumkes en de nieuwe Friese vertaling kennen: het Boek van Heit in de taal van mem!
Zeer ter lezing aanbevolen: het prachtige, praktische boekje van dr. W.H. Gispen: „Over bijbelgebruik" (Kok, Kampen). Ook: G.R. Visser: „Hulp bij bijbellezen" (Filippus, Arnhem).
Bijbellezen is in méér dan één opzicht niet goedkoop! Ook hier geldt: waar leggen wij de prioriteiten? Waar sparen we éérder voor: voor een videorecorder of voor een aantal goede boeken bij de bijbel?
Goed is het, nauwkeurig te lezen: wat staat er precies, en wáár staat het? Zien we de grote lijn van de heilsgeschiedenis lopen, van Genesis tot Openbaring, en in welke relatie staat het gelezen bijbelgedeelte tot die lijn?
Vragen die men zichzelf kan stellen bij het bijbellezen en overdenken, zijn bijv.:
- Wat vind ik het fijnste vers in dit gedeelte en waarom spreekt het me aan?
- Wordt er in dit gedeelte ook iets over de Here Jezus gezegd, waardoor ik Hem beter leer kennen?
- Staat er in dit gedeelte een belofte?
- Staat er in dit gedeelte een waarschuwing?
- Staat er in dit gedeelte iets dat belangrijk kan zijn voor mijn gebed?
Men zou deze vragen op kunnen schrijven of uittikken, een stukje plakplastic erom doen en in de bijbel bewaren!

Andere mogelijkheden
* Is het niet mogelijk, als gezin één avond per week de tv uit te laten en samen een uurtje aan bijbelstudie te doen? Zak chips erbij, frisdrank, samen rond de tafel met ieder een bijbel, plus voor gezamenlijk gebruik bijv. enkele van de boven genoemde boeken, en mogelijk een concordantie . . .
Dit invoeren in een gezin met opgroeiende kinderen zal niet zo eenvoudig zijn. „Ze zullen me áán zien komen!", zei een moeder tegen mij . . . Het zal in elk geval openheid en gesprek vragen. De vraag naar het waaróm verdient een duidelijk antwoord van de ouders! Hoe denken die over dit voorstel? Vindt men het zelf nuttig/nodig? Waarom niet of wel?
Voor jonge gezinnen ligt hier een prachtige mogelijkheid: er als pasgetrouwde mensen meteen mee beginnen maakt dat de kinderen er later als vanzelf mee opgroeien - zoals ze vroeger opgroeiden bij de gewoonte van driemaal per dag aan tafel lezen. Kleine kinderen groeien op bij de Ster-reclame: je bent pas wat als je wat hèbt. Het is in onze tijd noodzakelijker dan ooit, ze van jongsaf op te laten groeien in een andere sfeer: het gaat niet om wat je hèbt, maar om wie je bènt. En dat kan alleen bij een open bijbel!
Mogelijk kan zo'n avond gezinsbijbelstudie ook dienen als voorbereiding op de bijbelstudie van man, vrouw, zoon of dochter op de mannen-, vrouwen- of jeugdverenigingen: men verdiept zich samen alvast in het gedeelte dat daar besproken zal worden.
* Is het niet mogelijk, in alle gezinnen van de gemeente een zelfde bijbelrooster te volgen dan wel dagboek te gebruiken bij de bijbellezing aan tafel? (Bijvoorbeeld het reeds genoemde „Gaandeweg hem tegemoet" van ds. Troost). Na verloop van enkele maanden zou dan een bijeenkomst gehouden kunnen worden waarop ervaringen kunnen worden uitgewisseld: hoe heeft men het ervaren, zijn er gesprekken over geweest aan tafel (of daarna: onder de afwas!), zijn er vragen naar voren gekomen en zo ja: welke? (Die vragen en/of opmerkingen zouden thuis na de bijbellezing gezamenlijk kunnen worden genoteerd, en een week voor de bedoelde bijeenkomst ingediend, zodat ze daar besproken kunnen worden). Ten overvloede: wat hierboven als mogelijkheden werd genoemd, zijn slechts ideeën! Ter keuze en op bruikbaarheid te toetsen.

Ten slotte
De bijbel is een boek om te gebruiken! Om woorden in te onderstrepen, om aantekeningen in te maken. Juist daarom is het zo belangrijk dat ieder gezinslid een eigen bijbel heeft. Een bijbel die, als het goed is, steeds meer het stempel gaat dragen van de eigen, persoonlijke omgang met God. Of beter, naar de woorden van psalm 25: van Gods vertrouwelijke omgang met degene die Hem vreest en daarom eerbiedig luistert naar zijn Woord.
Daarom mag het ook wat uitvoering betreft best een dúre bijbel zijn, één die het ook bij intensief gebruik lang uithoudt. Maar kostbaarder dan welke dure uitvoering met goud op snee dan ook, is de inhoud. Want begeerlijker dan goud, blijft dit ons laatste behoud: het Woord van onze Koning!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen