Veelkleurig niet versnipperd - de Evangelische Alliantie wereldwijd (I)

Oude wortels
De evangelische beweging is ouder, maar de Evangelische Alliantie (hierna EA) is op zijn minst terug te voeren tot 1846. In Engeland (in Londen om precies te zijn) vond een oprichtingsvergadering plaats waaraan mensen participeerden die in de strijd tegen de slavernij hun sporen verdiend hadden. Van meet af aan werd de engelse EA gekenmerkt door een grote openheid voor zending, sociale nood en maatschappelijke problemen. Iedere kerkganger in Nederland die ouder is dan 40 heeft waarschijnlijk slechte herinneringen aan de slepende discussie over de „horizontale en verticale" aspecten van het geloof. Met „horizontaal" wordt dan doorgaans gewezen op maatschappelijke verantwoordelijkheden, terwijl „verticaal" het geestelijk leven, de verborgen omgang met God in engere zin, aanduidt. Van deze tweedeling, laat staan van een tegenstelling, was in de engelse evangelische beweging van meet af aan geen sprake. Daar was ook de historische situatie niet naar. De EA in Engeland ontstond in de eerste plaats als een positieve doorwerking van de grote opwekkingsbewegingen van de 18e eeuw en een correctie op het „hoge" Anglicanisme van die tijd, dat in vele kerken erg formeel en star was geworden.

Een drievoudig snoer
In zijn statuten brengt de E A - zowel wereldwijd als ook in Nederland - een drieledig doel naar voren: 1. de eenheid van gelovigen te belijden en zichtbaar te maken, 2. te werken aan de voortdurende vernieuwing van het gemeentelijk leven en het persoonlijk geestelijk leven, 3. de missionaire spits: evangelisatie en zending dichtbij en veraf. Een goed evenwicht tussen deze drie aandachtsvelden garandeert tevens een gezond menu voor het geestelijk leven. Al is in de praktijk van de laatste 150 jaar ook de E A her en der niet geheel aan institutionalisering en formalisering ontkomen, toch is opvallend dat het - gelijktijdig of beurtelings - naar voren halen van deze aspecten er telkens weer voor gezorgd heeft dat plaatselijke en landelijke groepen als een phoenix uit hun eigen as leken te herrijzen.

Nieuw voor elke generatie
Van die phoenix kan Nederland meepraten. Volgens de oude Egyptenaren was het een mythische vogel, die iedere avond bij zonsondergang de zon tegemoet vloog. Hij leek op te gaan in en verbrand te worden door de ondergaande zon, maar de volgende morgen was hij er weer. En zo vatte het geloof post dat deze vogel als symbool van de opstanding uit zijn eigen as herrees. Dat ligt bij de E A natuurlijk wel een beetje anders, maar het is opvallend dat in het buitenland en in Nederland grote veranderingen in cultuur en kerk overleefd zijn. In Nederland is de EA meerdere malen voor korte tijd verdwenen, maar telkens opnieuw kwam het verlangen om binnen een soortgelijke organisatie gemeentevernieuwing, eenheid en zending gestalte te geven.
Die initiatieven kwamen niet uitsluitend uit wat men tegenwoordig wel „evangeliegemeenten" of „evangelische kerken" noemt. In Nederland waren de initiatiefnemers van de EA de voormannen van het Réveil zoals Capadose. Da Costa en Groen van Prinsterer. 20 jaar na het oprichten van de E A ontstond er ook een in Nederland. Het is typerend dat diepgaand onderzoek geen exacte datum van de oprichting aan het licht heeft gebracht. Want zo ging het: het was meer een beweging dan een organisatie. Mensen kwamen bijeen voor studie, bijbelstudie, gebed en onderlinge bemoediging. Beroemd zijn natuurlijk de kringen die Groen bij zich aan huis hield, en de besprekingen die daar gehouden werden over werken die nu nog grote bekendheid genieten zoals zijn „Ongeloof en Revolutie". Het waren de mannen en vrouwen (!) van het Réveil - opnieuw aangeraakt in de geestelijke beweging die toen ook Nederland kenmerkte. Midden in een periode van kerkelijke scheiding en hergroepering vonden ze elkaar op een bovenkerkelijk platform, waarin de verschillen bespreekbaar waren, maar dan niet om tot scheiding te leiden. Ergens is dat zo geformuleerd: „de EA neemt haar platformfunctie als een rode draad voor alle activiteiten". Het afgelopen decennium is het besef gegroeid dat er binnen de evangelische beweging een dringende behoefte bestaat aan een plaats van ontmoeting. Een plaats waar tegenstellingen versmelten tot veelzijdigheid. Een plaats waar krachten gebundeld worden. Waar mensen en organisaties elkaar inspireren om samen gestalte te geven aan Gods bewogenheid met onze wereld."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen