Geheimenis - Verborgenheid (I)

Over ons woord mysterie
In het Nieuwe Testament komen we verschillende keren het woord verborgenheid of geheimenis tegen. Het Griekse woord is mysterion; u herkent ons woord mysterie. Een mysterie is voor ons iets dat we niet kunnen begrijpen en verklaren. Wat een mysterie is, is voor ons ingewikkeld en geheimzinnig. We moeten ons er maar niet te veel mee bezighouden en onze hersenen erover breken, omdat we het toch niet kunnen bevatten. Een mysterie is een mysterie. We kunnen er niet bij. Een mysterie is voor ons ontoegankelijk.
De eerste twee betekenissen die Van Dale (Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, 12e druk) van mysterie geeft, zijn: 1) eredienst en cultusgemeenschap in de oudheid, waaraan men niet kon deelnemen dan na een voorafgaande inwijding en 2) geloofswaarheid waarvan men de inhoud slechts onvolmaakt of in het geheel niet kan begrijpen. Als deze betekenissen ook gelden van het woord geheimenis in de Bijbel, ziet het er niet gunstig voor ons uit. Het Evangelie van Jezus Christus wordt in kernteksten een geheimenis genoemd. Als het Evangelie een mysterie is en blijft in de zin van bovenstaande betekenissen, dan blijft het Evangelie ontoegankelijk en onbegrijpelijk. Mogelijk zou een enkele ingewijde na vele jaren studie er wat van kunnen begrijpen.

Het karakteristieke van het woord geheimenis in het Nieuwe Testament
Gelukkig ligt het zo niet.
Het geweldige van het gebruik van het woord mysterie in het Nieuwe Testament is juist, dat het om een aan ons bekend gemaakt geheimenis gaat. De verborgenheid blijft niet verborgen, maar wordt aan ons geopenbaaard. Ons wordt er inzicht in gegeven. Het geheimenis van het Evangelie van Jezus Christus in zijn diepe verbanden wordt voor ons toegankelijk gemaakt. De Heilige Geest verklaart het geheimenis, geeft er inzicht in en doet er in het geloof een diepe en intense vreugde aan beleven. Niemand kan en mag zeggen dat het Evangelie van de vleeswording van het Woord, van God geopenbaard in het vlees, van kruis en opstanding een mysterie voor hem en haar is (gebleven). Het gaat juist om het geheimenis dat bekend gemaakt wordt. Het Evangelie zelf is een geheimenis maar tegelijk is het Evangelie de openbaring en de verklaring van het geheimenis.
In het Bijbelse woord geheimenis of verborgenheid - u mag beide woorden door elkaar gebruiken; ze drukken allebei precies hetzelfde uit - gaat het om Gods plan en Gods werk tot verlossing in Jezus Christus. Dat plan was inderdaad eeuwen- en geslachten lang verborgen. Het was alleen bij God bekend. Geen mens wist ervan. Het kon niet verkondigd en bekend gemaakt worden, omdat niemand er van wist. Het is nu, in de volheid van de tijd, in Jezus Christus geopenbaard en in onze geschiedenis binnengekomen en het moet nu vrijuit in de hele wereld worden gepredikt en bekendgemaakt. We zullen deze aspecten bij de behandeling van de teksten telkens weer tegenkomen. Wij zouden uit onszelf dus nooit het geheimenis van het Evangelie van Jezus Christus hebben kunnen bedenken.
De inhoud van het geheimenis bestaat uit de gedachten Gods en de uitvoering daarvan tot onze verlossing. Daarom is het typerend dat voor het bekend gemaakte Evangelie toch het woord geheimenis wordt gebruikt. Het Evangelie is geen geheimleer, integendeel, maar het blijft nadat het bekend geworden en gepredikt is, toch een geheimenis. We krijgen het nooit in handen.
Het Evangelie blijft Gods Evangelie, voor ons bestemd. Het wordt gepredikt in de kracht Gods opdat wij het zullen geloven. En als wij het door de kracht Gods in ons geloven, verstaan wij het heilgeheim, maar tegelijk blijft het een heilgeheim. Als wij een geheim aan iemand vertellen, is het geen geheim meer. Het nieuwtje is er af. Het geheim is bekend geworden en het is opgehouden een geheim te zijn. Het geheim is gewoon geworden. Zo is het niet met het Evangelie. Het wordt bekend gemaakt en tegelijk blijft het een geheimenis in die zin, dat het ons steeds weer geopenbaard moet worden. Het geloof vindt zijn inhoud en voedsel alleen in het Evangelie van Jezus Christus. Ook nadat het Evangelie ons is bekend gemaakt en de Heere ons tot geloof heeft willen brengen, blijft het Evangelie nieuw en blijft het verrassend en goed nieuws.
Met andere woorden: er is altijd nieuw te geloven, nieuw het Woord te lezen, nieuw te verkondigen, nieuw zich te verheugen. Omdat het Evangelie het geopenbaarde geheimenis is, raakt niemand er in uitgestudeerd. Zo diep, zo rijk, zo ons verstand te boven gaand is het Evangelie, maar het is tegelijk toegankelijk voor het geloof De Heere Zelf heeft het geheimenis bekend en toegankelijk gemaakt ook voor ons verstand, maar het gaat wel om het verstand, dat gezuiverd en verlicht is door de Heilige Geest. Daarom is het geheimenis toegankelijk en te geloven ook door mensen die in het verstand geen uitblinkers zijn.
„Eenvoudige" mensen hebben dikwijls een diep inzicht in de verborgenheden van het Evangelie en van het heil van God. (Ik schrijf het woord „eenvoudige" tussen aanhalingstekens, omdat iedere ware christen een eenvoudig mens is geworden!).

Geheimenis: zending en evangelisatie
Nu keren we de zaak een ogenblik om. Dan moet gezegd worden dat ieder mens, die vreemd blijft aan het geopenbaarde Evangelie van Jezus Christus, buiten het heil van God staat. Zo'n mens kan enorm veel weten, hooggeleerd zijn, bekend zijn bij miljoenen, maar hij of zij mist het meest wezenlijke. Zijn en haar denken mag scherp en helder zijn op bepaalde (vak)gebieden, het is ten diepste een verduisterd verstand. We zullen in de Kerk moeten vasthouden, dat het geheimenis van hei Evangelie het allerbelangrijkste is wat er in dit leven bestaat. Ook dat aspect komen we in de teksten tegen. Daarom moet het Evangelie verkondigd worden. Zending en evangelisatie in de gehele wereld zijn direct verbonden aan het Bijbelse woord geheimenis. Wie de noodzaak en kracht van zending en evangelisatie wil verstaan en (opnieuw) wil inleven, moet zich grondig verdieping het geheimenis van het geopenbaarde Evangelie. Een gemeente of een kerkgemeenschap, die slap geworden is in zending en evangelisatie, die het Evangelie ter discussie stelt onder de indruk van wat er in andere godsdiensten wordt geleerd en gedaan, moet zich eens een tijdlang alleen bezighouden met een grondige lezing, bespreking en doordenking van wat het geheimenis in het Nieuwe Testament betekent. Het zal een heilzame uitwerking hebben!
Dit artikel is inleidend van aard. Mijn bedoeling is om met u de teksten te gaan lezen, waarin het woord geheimenis of verborgenheid voorkomt. We komen vele verrassende zaken tegen. Over de inhoud van het geheimenis wordt op een gevarieerde manier in het Nieuwe Testament gesproken. Het vraagt enige inspanning, naar bedenk dat het Evangelie voor mensen begrijpelijk is gemaakt, omdat God het bekend heeft doen worden. Deze artikelen hebben als doelstelling een verdieping van kennis van en inzicht in het Evangelie en bedoelen dus ook de opbouw van het persoonlijke geestelijke leven. Dat geestelijke leven gaat niet op in de praktijk, maar heeft wel een praktische vormgeving. Ook daaraan willen we aandacht geven.

Ter overweging:
1 Waar denkt u aan bij het Nederlands woord mysterie?
2 Wat is nu in tegenstelling tot het Nederlandse woord het eigenlijke en karakteristieke van het gebruik van het woord geheimenis of verborgenheid in het Nieuwe Testament?
3 Kunt u begrijpen en verklaren waarom de Bijbel toch het woord geheimenis blijft gebruiken voor het Evangelie van Jezus Christus, dat bekend is geworden?
4 In verband met vraag 3: Kan het Evangelie voor een mens ooit „oud nieuws" worden? Verklaar uw antwoord nader.
5 Waarom is de bekendmaking van het geheimenis nooit vrijblijvend voor enig mens?
6 Wat hebben zending en evangelisatie met het Bijbelse woord geheimenis te maken? Is zending en evangelisatie een opdracht voor een deel van de gemeente, voor apart opgeleide mensen of gaan ze de gehele gemeente aan? Zo ja, wat doet u eraan: of u persoonlijk of samen met anderen?

J. Jonkman

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen