Waartoe dient het lijden van de gelovigen?

Een aantal weken geleden preekte ik over de zondagen 9 en 10 van de Catechismus. Deze zondagen geven uitleg van het eerste van de twaalf artikelen: Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper van hemel en aarde. Het gaat om diepe en prachtige geloofsantwoorden. De ware gelovige belijdt dat de eeuwige Vader van onze Here Jezus Christus, Die hemel en aarde, met al wat er in is, uit niets geschapen heeft en deze ook door Zijn eeuwige raad en voorzienigheid onderhoudt en regeert, om Zijn Zoon Christus mijn God en mijn Vader is. Vanuit deze geloofskennis vertrouwt Gods kind zich geheel aan de zorg en de leiding van de hemelse Vader toe. Het geloof belijdt Gods Vaderzorg.
Dat houdt met het oog op het kwaad in het aardse leven in, dat het kwaad niet los staat van de Vaderzorg. Zondag 9 belijdt dat God ook al het kwaad, dat Hij Zijn kinderen in dit moeitevolle leven toedeelt, voor hen ten beste keren zal. Dat is een heel positieve uitspraak! De Vader zal al het kwaad voor Zijn kinderen ten beste keren. We horen Paulus hetzelfde zeggen in Romeinen 8:28: „Wij weten nu dat God alle dingen doet medewerken ten goede voor hen, die God liefhebben". De nadere onderbouwing van die zekerheid wordt gegeven in de verzen 29 en 30! Het kwaad dat Gods kinderen in dit leven treft, gaat nooit buiten de Vader om. Ze mogen geloven dat het eerst in de Vaderhanden is geweest voordat het doorgelaten wordt naar hen toe! Dit zijn geloofsuitspraken!
Op eenzelfde wijze belijdt zondag 10 Gods voorzienigheid. Het is de voorzienigheid van de eeuwige Vader van de Here Jezus Christus. Dat mag men bij het lezen van deze zondagen nimmer uit het oog en het hart verliezen. Het gaat niet om verstandelijke en logische redeneringen. Het geloof, dat de Vader heeft leren kennen en vertrouwen in Christus, is vertrouwen op de Vader van en in Christus, onder alle omstandigheden en in alle tijden van het leven.
De troost van het gelovig weten van Gods voorzienigheid is dat we niet aan het toeval of aan het noodlot of aan de duivel zijn overgeleverd. Alle schepselen zijn zo in Gods hand dat ze zich tegen Zijn wil niet roeren en bewegen kunnen en daarom kan geen schepsel, ook geen duivel en zijn boze geesten, ons scheiden van de liefde van de Vader in Christus. Hier klinkt het slot van Romeinen 8 door.

Toch zijn er altijd vragen en aanvechtingen wanneer het lijden in ons leven komt en ook Gods kinderen kwaad treft. Waar dient het toe? Ook als je door de kracht en de rijkdom van Gods genade in Christus mag geloven dat je leven geheel en al veilig is in de handen van de Vader, neemt dat niet weg dat er strijd en moeiten zijn als God kwaad toedeelt aan Zijn kinderen en toelaat dat ze lijden ondergaan. Is er, in alle voorzichtigheid, iets meer te zeggen van de bedoeling van dat lijden en het moeten incasseren van vormen van kwaad? Prof. dr. J. van Genderen heeft over deze vraag o.a. geschreven in de Beknopte Gereformeerde Dogmatiek onder het hoofdstuk over Gods voorzienigheid (blz. 284-291).
Het lijden van de gelovigen moet allereerst in het licht van het kruis van Christus worden gezien. Zoals de Man van smarten geleden heeft, heeft niemand geleden. Hij leed in de plaats van de Zijnen. Maar als we het lijden in het licht van Christus' kruis mogen zien, blijft toch nog veel ondoorzichtig en raadselachtig. De vraag naar het waarom van het lijden lossen wij hier niet op. Het laatste antwoord bestaat in de volkomen overgave van ons leven aan de zorg en leiding van de hemelse Vader. Tot die overgave komen we door de gelovige overdenking van het kruis van Christus. Wij zijn zondaren. Dat mogen we nooit vergeten. Om Christus' wil wordt voor Gods kinderen de bitterheid uit hun lijden weggenomen. Dat gaat niet buiten het gebed om. De Heere bewerkt Zelf de overgave. Hij bewerkt steeds het nieuwe vertrouwen op Hem. Hij opent eeuwig uitzicht.

Het lijden van Gods kinderen dient niet alleen tot vergelding, maar ook tot beproeving en kastijding, ter versterking en bevestiging, tot getuigenis voor de waarheid en ter verheerlijking van God.
Het lijden dat ons overkomt, kan een straf van God zijn. De straf hoort bij de zonde. Israël wordt dikwijls ernstig gewaarschuwd voor de vervloekingen, waardoor het getroffen zal worden als het niet luistert naar de Heere en zich niet bekeert. In het lijden is ook een roepstem tot bekering. De oordelen van God, die volgens het boek Openbaring over de wereld komen, roepen op tot bekering tot de levende God.
Maar er bestaat ook lijden dat iets anders is dan een straf. Het kan een middel zijn dat de Heere toepast om de Zijnen te vormen en verder te brengen op Zijn leerschool. Dan heet het een kastijding of tuchtiging. Zo spreekt Hebreeën 12 er over.
Soms is het lijden meer een beproeving dan een kastijding. Israël werd in Egypte verdrukt zonder dat er een aanwijsbare grond voor was in zonden van het volk. In Psalm 44 wordt geworsteld met de vraag waarom de Heere Zijn volk zo heeft geslagen terwijl het de Heere niet had vergeten en het hart niet afvallig was geworden. Dan zeggen de Korachieten: „Waarlijk, om Uwentwil worden wij de ganse dag gedood, wij worden gerekend als slachtschapen". Psalm 44:23. Juist deze woorden haalt Paulus aan in Romeinen 8:36. Ook in de levensgang van Jozef en Job is sprake van beproeving. Het volk van God wordt door lijden geheiligd.
Het lijden wil ook dienen tot versterking en bevestiging. Job kwam door het lijden uiteindelijk dichter tot de Heere. Midden in zijn lijden getuigt hij: Ik weet dat mijn Losser leeft (Job 19:25). Lijden kan de hoop op het toekomende leven versterken. Het geloof kan erdoor bevestigd worden.
Lijden kan ook dienen tot getuigenis voor de waarheid. Er is het lijden omwille van Christus en het Evangelie. De Heiland heeft aan de Zijnen dat lijden in het vooruitzicht gesteld. Het Nieuwe Testament kent er vele voorbeelden van. De eerste brief van Petrus kan een toerustingsbrief in een lijdenssituatie genoemd worden. Evenzo is het boek Openbaring een troostboek voor de lijdende en verdrukte kerk in de wereld. Zo is het lijden ook tot verheerlijking van God. Paulus en Silas werden gegeseld en kwamen in de gevangenis terecht. Maar in de gevangenis baden zij en zongen Gods lof. Het werd tot zegen voor medegevangenen.

De laatste antwoorden op het waarom van het lijden en het kwaad kunnen wij niet geven. Ieder moet het lijden op een persoonlijke wijze verwerken. We hebben persoonlijk gebed, geloof en overgave nodig. De vanuit geloofskennis opgestelde zondagen 9 en 10 willen ons daarbij helpen. Ook artikel 13 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis zegt prachtige dingen over Gods voorzienigheid.
Gods kinderen mogen zeker weten dat het lijden van de tegenwoordige tijd niet opweegt tegen de heerlijkheid die over hen geopenbaard zal worden (Romeinen 8:18). Het lijden en alle kwaad zullen door God in de herschepping volledig worden weggedaan. Door het lijden in dit leven wordt het uitzien sterker naar de nieuwe wereld, waar geen tranen en geen dood, geen rouw, geen geklaag en moeite meer zullen zijn (Openbaring 21:4).
Er blijft uitzicht in het lijden voor Gods kinderen. Daarom moeten we in gezonde en goede dagen ernst maken met de bekering, het geloof en het gebed.

J. Jonkman

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen