„Geen kerkmuren voor gemeenteleden?"

Een RD-enquête onthulde dat ruim zestig procent van haar lezers even goed lid van een andere kerk had kunnen zijn. Zijn voor het kerkvolk de kerkmuren dan grotendeels voorbij? Hebben interkerkelijke media (als EO, RD) feitelijk niet veel meer invloed dan kerkelijke synoden? En wat moet dat de kerkelijke leiders zeggen? Daarover ging ditmaal de COGG-conferentie in Putten.

Voorzitter ds. D. Quant, Christelijk Gereformeerd predikant in Rijswijk, lichtte het thema toe vanuit Zacharia 2. Een enthousiaste jongeman wil daar rond Jeruzalem weer muren bouwen, maar Jeruzalem zou „dorpsgewijs", d.i. zonder muren bewoond worden. De Heere Zelf zou een vurige muur rondom Zijn volk zijn. Dan mag er ook wel iets van onze historisch gegroeide kerkmuren af.

1. Wat leert een hervormd theoloog?
Eerst was dr. A. Noordegraaf, universitair docent aan de Rijksuniversiteit te Utrecht gevraagd om bijbelse lijnen te trekken over „ambt en gemeente" in deze concrete situatie.
De verdeeldheid van de Gereformeerde Gezindte noemde hij een „huishoudelijke twist" vergeleken met het „oerschisma" kerk en synagoge. De „eenheid" der gemeente is in het N.T. eerst gave" één Heere, één geloof enz. Maar dan volgt ook de opgave: die eenheid moeten we volgens Efese 4 (niet bewerken maar) bewaren. Het N.T. toont volgens Versteeg wel een verschuiving van charisma naar ambt, maar geen tegenstelling. Ambt is diaconia, dienst van Christuswege, en die maakt de gemeente niet monddood. Wij moeten de eerste Christen-gemeenten niet idealiseren, want door allerlei fricties spande het al in het N.T. Gezag moet erkend worden, maar niet formeel, doch pastoraal. Als gemeenten naar elkaar toegroeien, moeten ambtelijke vergaderingen hen niet „terugfluiten". Dat is een slechte zaak. „Is Christus gedeeld?" Het Avondmaal is het sacrament van de eenheid. Er is geen eenheid zonder waarheid, maar beseffen gereformeerden wel, dat er ook geen waarheid is zonder eenheid? De gereformeerde leer is heel goed, maar de versplintering is volgens De Knijff haar „ketterij".

2. Wat ziet een vrijgemaakte Journalist
De heer P.A. Bergwerff, hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad, sprak over: „de invloed van de media op de kerkmuren". Hij begon met de wederzijdse
„beeldvorming": een vergrijsde, machteloze COGG en een kerkistische vrijgemaakte. Dat komt door de invloed van de media. Hij vond over dit onderwerp nog weinig literatuur. De spreker wilde geen kerkisme, maar vond kerkmuren primair positief: een veilige haag om belijdenis, orde en levensstijl. Maar voor de seculiere media blijkt geen kerkmuur te hoog, ook geen bevindelijke muur.
Speciaal het post-modernisme heeft een afkeer van instituten. Eerst was er meer invloed van kerken op de media. Maar het eigen Nederlands Dagblad heeft sedert „de openstelling van 1992" een kwart niet-vrijgemaakte medewerkers. Ondanks het verzet bij de krant meer dan bij de partij, is het ND interkerkelijk geworden.
Maar een goede krant luistert natuurlijk wel naar de achterban.
Volgens J. v.d. Graaf bepalen kerknieuwsredacteuren de beeldvorming, maar zij mogen het kerkelijk beleid niet maken of kraken. De vrijgemaakte ds. Zemel noemde de nabije EO gevaarlijker dan de verre VPRO. En de uitgetreden ds. Mallan had minder pijn aan Trouw dan aan het eigen RD. De EO heeft aan bijbelgetrouw Nederland zeker haar gezicht weer gegeven, maar overschat dat niet: de eigen aanhang kijkt naar de concurrenten. Ds. v.d. Veer van de EO sprak van de „oecumene van het hart", maar dat is nog geen „oecumene van de Tafel": die is dieper.
Bergwerff pleitte voor kleine stappen als in Goes en voor behandeling van kerkoverschrijdende thema's als de secularisatie. Culturele verschillen mogen er zijn. Hij hoopte dat de gereformeerde traditie weer in beweging kwam en pleitte voor geloofsmoed. „Met mijn God spring ik over een muur".

3. Wat zeggen zij elkaar?
Na de maaltijd probeerde de secretaris, drs. C. Blenk, in de forum-discussie beide thema's nauwer op elkaar te betrekken. Christelijke media vullen z.i. het gat dat valt door de kerkelijke verdeeldheid. Omroep en krant bepalen mede het klimaat in de kerken, maar waar blijft het meedenken en zo nodig het kerkelijk opzicht? Beide sprekers waren mordicus tegen clericalisering, maar Blenk bedoelde: het eigenlijke gebeurt vaak buiten de kerkelijke instituten, op de fronten en zijn wij in de kerken daar dan echt bij? Ds. R. van den Berg, confessioneel-gereformeerd, vond dat hij de spijker op de kerkelijke kop sloeg. Maar Noordegraaf vond dat culturele organisaties zichzelf moeten beperken: zo moet b.v. een EO niet „meer dan een omroep" zijn.
Ds. Kats vroeg naar Handelingen 9, bewijstekst in onze „consensus" voor een „landelijke kerk", maar de Nieuwtestamenticus vond dat bewijs zwak.
Op de vraag naar concrete wegen tot hereniging pleitte dr. Noordegraaf voor terugkeer in de NH kerk, ondanks haar zwakte en wel om haar geschiedenis en haar ruimte. Hij citeerde Berkhof: begin te staan naar de volheid, dan zal de eenheid volgen als toegift. Anders volgen frustraties.
Voorzitter Quant bewaakte het thema: als het kerkvolk in meerderheid de kerkmuren achter zich laat en de leiding daar niet op inspeelt, dan gaat er straks toch iets mis?!
Noordegraaf betwijfelde of het kerkvolk metterdaad ook zo zou handelen, maar vond dat kerken wel goed moeten luisteren naar zulke signalen. Zo blijkt bij SoW de afstand tussen „top" en grondvlak te groot.
Ambtelijke vergaderingen reageren vaak „voorgeprogrammeerd". Zij moeten niet frustreren, maar kanaliseren.
De heer Bergwerff vroeg zich af, of m.n. jongeren echt zoveel pijn hebben over de verdeeldheid: zijn eigen kinderen blijken met heel andere dingen bezig. Maar ds. Quant kende ook andere jongeren: b.v. CSFR-studenten, die er onlangs opnieuw een volle conferentie met boek aan wijdden.
Ds. Schravendeel pleitte er tenslotte voor om Christus, die Heer is van de sabbath, ook te erkennen als Heer van onze kerkelijke heiligheden.

Delft, Drs. C. Blenk
secretaris Contact Orgaan Gereformeerde Gezindte (COGG)
tel. 015-213 51 99

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen