Boekbespreking

Tom Wright, De levende Jezus. De leider van een revolutie, 152 blz., ƒ 24,90. Uitgave Ark boeken, Vereeniging tot Verspreiding der Heilige Schrift/Bijbel Kiosk Vereniging.
De beide verenigingen die de Heilige Schrift dicht bij de mensen willen brengen hebben met dit boek een bijdrage geleverd aan de gedachtewisseling die vandaag door velen wordt gevoerd en waarbij de persoon van wat men noemt de historische Jezus centraal staat. De auteur is een bekend nieuwtestamenticus, die werkzaam was aan de universiteit van Oxford, Cambridge en Montreal. Hij schrijft op een zeer pakkende en eenvoudige manier over de belangrijkste momenten uit het leven van Jezus en hij biedt ook een kort exposé van de „leer" die Hij bracht. De historiciteit wordt niet bewezen, maar vormt het uitgangspunt. De schrijver plaatst zijn verhaal tegen de achtergrond van de eerste eeuw, die vol was van verwikkelingen op politiek en ook op religieus gebied.
Nu de kennis van Jezus afneemt onder de massa is dit boek een middel om de gedachten omtrent Hem die redding bracht en ook vandaag de levende Jezus is, bij de mensen te brengen. Het boek is stevig gebonden. Het is voorzien van een groot aantal gekleurde illustraties en het zal het goed doen bij het vertellen van de boodschap op het terrein van evangelisatie en jeugdwerk.

Henk Hagoort (red.). Brood uit de hemel. Kernwoorden van ons geloof (1), Voorhoeve-Kampen, 143 blz., ƒ 22,50. Uitgave in samenwerking met de Evangelische Omroep.
Voor de microfoon werden door een aantal theologen, predikanten en hoogleraren kernbegrippen uit de boodschap van de bijbel verklaard: geloof, hoop, liefde, genade, verkiezing, verzoening, verlossing, gebed, discipelschap, gemeenschap, getuigen en vrijheid. De hoofdstukjes bieden materiaal dat zich uitzonderlijk goed leent voor bespreking.
In bijbelkringen en bij het jeugdwerk. Om dit te vergemakkelijken zijn gespreksvragen toegevoegd. Op deze manier kan het werk een toegang vinden tot het leven van elke dag.

De Leuenberger Konkordie gewikt en gewogen. Uitgave vanwege het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk, 90 blz., ƒ 12,50. Te bestellen bij de Maassluise Drukkerij, Postbus 51, 3220 AB Hellevoetsluis of door overmaking van het bedrag op postbanknummer 93301 t.n.v. de Waarheidsvriend te Maassluis
Een boekje over de Leuenberger, die aanvaard werd door een niet gering aantal Europese kerken en die nu een plaats kreeg in de grondslag van de zich verenigende kerk. De confessionele waarde, zoals deze getaxeerd moet worden binnen de nieuwe kerkorde is nog niet helemaal duidelijk, zo lijkt het althans. Dit geschrift wil in ieder geval aan de lezer bekend maken wat men aanhaalt met deze Konkordie. Het is een poging om van een confessioneel verleden in zekere zin afstand te nemen. Avondmaal en verkiezing verliezen min of meer in hun betekenis, zoals deze is omschreven in de drie formulieren van enigheid. Het lijkt vrijwel onmogelijk om de waarde van Leuenberg ongerept te houden, waar men de Dordtse leerregels wil blijven zien als uitdrukking van bijbelse leer, en omgekeerd. Naar onze gedachte sluiten beide elkaar uit: de drie formulieren worden met de belijdenis van de Lutheranen in feite naar het verleden verwezen, ze hebben historische waarde maar spelen in een confessioneel geding op punten geen rol meer.
Tegen die achtergrond is deze publicatie toe te juichen. Als men wat aan de kant zet, is het in elk geval dienstig te weten wat men terzijde schuift. Zo gaf Wormser in de vorige eeuw de belijdenisgeschriften nog eens uit, om aan de mensen duidelijk te maken waarvan zij afstand namen. Dit boekje beschrijft achtergrond en ontstaan van het moderne oecumenische geschrift, het biedt de tekst ervan (gemakkelijk nu te raadplegen), beoordeelt deze met behulp van de centrale belijdenis omtrent de rechtvaardiging en stelt dan ook de vraag aan de orde wat kerkelijke gemeenschap inhield in de tijd van de Reformatie in vergelijking met dezelfde vraag in onze tijd. Ook bekijkt dit document de Leuenberger op het punt van de leer van de predestinatie en concludeert terecht tot een wezenlijk verschil. Als bijlage, intussen van grote waarde, biedt het geschrift ook nog de tekst van de Augsburgse geloofsbelijdenis. Zo liggen de stukken binnen handbereik. Ik meen te mogen veronderstellen, dat de meeste afgevaardigden op de synoden, die hadden te oordelen over de aangelegen zaak, niet op de hoogte waren van dit materiaal. Men praat dan gemakkelijk elkaar na en kijkt eerder naar kleur dan naar kennis. Wie kennis neemt van dit boekje, waaraan de Bond alle aandacht heeft besteed, kan zich zelf op de hoogte stellen en oordelen, indien hij zich tenminste door feiten wil laten overtuigen.

Ds. K. de Gier, De geschiedenis en de kenmerken van het Gereformeerd kerkrecht, Den Hertog Houten, 127 blz., ƒ 27,50.
Het boekje biedt een globaal overzicht van de geschiedenis en de organisatie van de Gereformeerde Kerk en het gereformeerde kerkrecht. Deze drie onderwerpen komen in drie achtereenvolgende hoofdstukken aan de orde. De ontstaansgeschiedenis van de Gereformeerde kerk gaat terug op de tijd van de Reformatie. Het Lutherse stelsel was er eerst. Daarna kwam het gereformeerde. Enkele belangrijke momenten uit die geschiedenis worden gevormd door het convent van Wezel en de synode van Emden. Naast het gereformeerde stelsel ontwikkelde zich het independentistische. Allerhande zaken uit de geschiedenis passeren zo de revue. In het tweede hoofdstuk schrijft ds. De Gier over bekende en minder bekende zaken uit het gemeentelijke en het bredere kerkelijke leven. Het laatste deel handelt voornamelijk over het handhaven van de kerkelijke tucht, het wezen ervan en de procedure. Ds. De Gier is jaren aaneen docent geweest aan de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten te Rotterdam. Hij zal de stof, daar behandeld op zijn colleges, wel bewerkt hebben voor deze uitgave die in een kort bestek veel biedt en door menigeen geraadpleegd kan worden. Op de eerste bladzijde trof me een enkel drukfoutje, dat voor wie nadenkt gemakkelijk is te verbeteren.

Jaap ter Haar en dr. K. Sprey, Het Romeinse Keizerrijk, Uitgave Callenbach, 320 blz., ƒ 29,90.
Op levendige manier wordt hier het verhaal verteld van het grote rijk dat rond de Middellandse zee geruime tijd de cultuur beheerste en dat ver daarbuiten zijn invloed wist te doen gelden. De feiten wordt aangeboden op de manier van de vertelling die ons tegenwoordig doet zijn. Het boek is uitstekend geschikt voor wie zich wil verdiepen in de grondslagen van onze Westerse beschaving.

Marie van Beijnum, Marcel Catsburg, Ab Jansen en Anneke Verhoeven, Met ontferming bewogen, 25 jaar Woord en Daad. Eindredactie: Redactiecommissie Jubileumuitgave Woord en Daad, Uitgeverij J.J. Groen en Zoon Heerenveen, 137 blz., ƒ 24,95.
In deze publicatie ter gelegenheid van een kwart eeuw Woord en Daad geen betogen of referaten maar verhalen, „uit het leven gegrepen" van de organisatie die veel gedaan heeft en nog doet voor de armoedebestrijding in de derde wereld en waaraan veel christenen actief bijdragen door er heen te gaan, of door er voor te offeren, wat dit laatste ook maar mag betekenen in onze Westerse welvaartswereld.

Dr. ir. J. van der Graaf, drs. W. Kats, ds. L.J. Geluk, ds. R.J. Perk, ds. J. ter Steege (red.), In de kracht van de Geest. Het Pinksterappèl 1997 nader toegelicht. Uitgeverij J.J. Groen en Zoon Heerenveen, 131 blz., ƒ 19,95.
Vijf organisaties sloten de gelederen en zonden een boodschap de kerken in: het Confessioneel Gereformeerde Beraad in de Gereformeerde Kerken, de Confessionale Vereniging in de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk, de Stichting Evangelisch Werkverband en de Stichting Vrienden van dr. H.F. Kohlbrugge. Zij deden een oproep om de belijdenis van de Heilige Geest ernstig te nemen en in dit geloof ten opzichte van de kerk te staan. In veertien hoofdstukken komen verschillende zaken naar voren: geloofskracht, werfkracht, draagkracht, zeggingskracht. Geestkracht en nog andere aspecten van het werk van de Heilige Geest, zoals deze in het Pinksterappèl werden benadrukt. Zo is er een gemeenschappelijk getuigenis dat de kerkelijke machteloosheid zoekt te doorbreken en een weg te openen en te wijzen naar een geestelijke aanpak van het kerkelijke vraagstuk. Daarom gaat het immers, ook al wordt de ekklesiologie er niet rechtstreeks bij betrokken.

Ds. J.A. de Koeijer, Ontmoeting met dr. D.M. Lloyd-Jones. Herkenning of verwarring?, 47 blz., ƒ 7,50.
Uitwerking van een lezing op de z.g. Haamstede Conferentie over de befaamde Londense prediker, die veel goeds wist te vertellen van het evangelie.

E.K. van Wijgerden-'t Lam, Mag mijn kind nog kleuter zijn? Een beter begrip voor uw kind, 71 blz., ƒ 14,75.
In dit boekje een pleit voor het kind, dat tussen wal en schip dreigt te raken in een vrijwel socialistisch klimaat van opvoeding en kindercrèches, kinderen van de staat. Ouders pas op!

Dr. J. van der Wal (red.). Psychische nood. Ambt, gemeente en hulpverlening. Uitgave van De Poort in samenwerking met Uitgeverij J.J. Groen, 360 blz., ƒ 34,95.
Deze uitgave kwam tot stand ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van de GLIAGG. Het boek telt twee delen. Het eerste geeft een principiële benadering van de problemen die zich voordoen wanneer er sprake is van existentiële nood. Het tweede deel biedt een kroniek van de ontstaansgeschiedenis en de ontwikkeling die de GLIAGG heeft doorgemaakt.
In het eerste gedeelte schrijven deskundigen over de principiële achtergronden van het werk: dr. J. van der Wal, maatschappelijk werker en psycholoog, komt daarbij te spreken over de vraag hoe een christen omgaat met leed. Drs. P. Eikelboom, psychotherapeut, gaat in op de problemen die zich voordoen bij het vragen van hulp in psychische nood. H. Fokkens, maatschappelijk werker en psychotherapeut in opleiding, zet uiteen waaraan men psychische nood kan herkennen. Over contract en verbond geeft drs. Verhagen, psychiater en groepspsychotherapeut, onder de gezichtshoek van cliënt en bondgenoot informatie. Drs. J.A. Kok, psycholoog en psychotherapeut, wijst op de samenhangen tussen hulpverlening en pastoraat. Over psychosociale mantelzorg: steun door en voor de gemeente, laat drs. A.Th. Hegger zijn gedachten gaan. In een tweede bijdrage informeert Van der Wal nog eens over de zorg van de christelijke gemeente voor mensen met psychische nood. Tenslotte gaat W. Huizer, bestuurslid van de GLIAGG in op de inhoud van wat gereformeerd is, in de zin van de samenvattende term „gereformeerde gezindte". Samen bieden deze bijdragen een redelijk inzicht in de kwesties die spelen, wanneer er psychisch, maatschappelijk of ook ethisch iets fout gaat binnen de kleinere of grotere kring van de gemeente.
Het tweede deel van het forse boek beschrijft de geschiedenis van de activiteiten en ontwikkelingen die geleid hebben tot de erkenning die de GLIAGG ontvangen heeft. De heer A. Verhoef schreef het. Die geschiedenis is, zoals ieder verhaal van organisaties, die op enigerlei wijze met gereformeerde denominaties te maken hebben, niet zonder moeilijkheden en zorgen verlopen. Het werk gebeurt in de gereformeerde wereld, die rijk geschakeerd is, en waarin iedere kerk ook weer enigszins aan zijn trekken moet komen. De constituerende kerken kennen elkaar en zij hebben te maken met identiteitsverschillen, die men niet wil verdoezelen, maar die op het veld van de hulpverlening een andere kleur krijgen en soms geheel wegvallen. Dat geeft problemen, althans die waren er in het verleden. Het leidt ook tot oplossingen die plausibel zijn. Het verhaal ervan komt van de kant van „De Poort", die in haar korte geschiedenis reeds het een en ander heeft meegemaakt. Ambt en gemeente hebben vanzelf een krachtig appèl te doen op hulpvaardigheid. Maar de vraag daarbij is altijd weer, wat diaconaal werk als ambtelijke functie van de kerk, onderscheidt van de hulpverlening.
Er is een merkwaardige tendens waar te nemen. In de verslapping van de ambtsgedachte in kerken van wankelend belijden, is diaconaat niets anders meer dan een vorm van hulpverlening, waarbij de vraag komt, hoe deze zich verhoudt tot de dienst der verzoening. Anderzijds blijkt er een groeiende behoefte bij tegenovergestelde ontwikkeling, om een ambtelijke vorm te zoeken en aan te nemen, waar eenvoudige, ofschoon professionele dienstverlening genoegzaam zou zijn. Ambtelijke hulpverlening, uitoefening van diaconaat naar gereformeerde opvatting, staat op ander plan dan de professionaliteit zonder meer. Zou men mogen zeggen dat de laatste functioneert binnen het priesterschap van alle gelovigen? Dan heeft zij recht op ambtelijke toerusting en ondersteuning.
De problematiek die hier present is kennen wij vanuit de geschiedenis van onze eigen Vereniging van Diaconieën, die lang geleden sociaal werk aanvatte binnen onze kerken, waar onze eigen synodes aarzelden en ook weigerden om hier formeel een aandeel te nemen.
Intussen had deze Vereniging indertijd met haar „weeshuis", later „kindertehuis" en nog weer later in bredere opstelling, een entree in de gehele Christelijke Gereformeerde Kerken. Dat het bestuur daarom zuinig was op wat er gebeurde, is geen wonder. En deze factor veroorzaakte wellicht binnen het gebeuren rond de GLIAGG-stichting „De Poort" enkele spanningen. Te betreuren, omdat een binnenkerkelijke spanning, vanouds (ik denk legitiem) binnen de kerken aanwezig, voor minder sterke geesten, aanleiding zou kunnen zijn voor ongewenste groepsvorming binnen de kerken zelf, waarbij de een zou zeggen „ik ben van de Poort" en de ander: „ik ben van de Brug". Is de barmhartigheid dan verdeeld?
Ik begrijp dat dit alles verleden tijd is, gelukkig ook maar, omdat het werk er onder zou hebben kunnen lijden en de mensen die hulp nodig hadden in de kou hadden kunnen komen. Samenwerking is geboden, zeker in deze tijd. En wanneer het zou blijken dat hulpverleners vanuit de kerken elkaar eerder zouden vinden, kennen, en erkennen, dan de ambtsdragers van diezelfde kerken, dan zou een volgend jubileum wellicht uitdrukking kunnen zijn dat kerken zelf elkaar gevonden hebben. Dat zou niet verkeerd kúnnen zijn. In een a-christelijke en zelfs a-sociale tijd dienen alle zeilen bijgezet te worden. Gemeenschappelijkheid in de zorgsector moet in die zin nimmer verkerkelijkt worden. Dit betekent immers dat men buiten de gemeente van Christus een instantie bouwt, die een eventuele kerkelijke toenadering zou kunnen blokkeren. Het zou fraai zijn wanneer ambachtelijke professionaliteit eensgezind de ambtelijke eenheid der gemeente van Christus zou kunnen stimuleren. Een gezichtshoek, waaraan een opstel in deze bundel gewijd had kunnen zijn. Maar dit is een aanbeveling om het boek te lezen. Het biedt stof genoeg om ook die laatste vraag zelfstandig te onderzoeken en door de lezers zelf te laten beantwoorden.
Dat het een aparte wereld is, deze van sociale zorg, blijkt ook uit het groot aantal afkortingen die men er, helaas zonder verklarend lijstje in aantreffen kan: GLIAGG, RIAGG, SGJ, DAC, GLIBW, RIBW, APZ. Enzovoort. Men kan er een kwartetspel van maken. Mag ik van u... een verklaring? Of is dit de geheimtaal van de professionaliteit?

W. van 't S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen