De Duizend Jaren

Het duizendjarig rijk?
In verschillende bijbelvertalingen staat boven Openbaring 20:1-10: Het duizendjarig rijk. Dat opschrift berust al op een bepaalde kijk op de tekst. Die woorden komen er immers niet in voor. Wel treft het ons direct dat er niet minder dan zesmaal over duizend jaren of de duizend jaren gesproken wordt. De satan wordt duizend jaren gebonden en er is een leven en heersen met Christus, duizend jaren lang. Bij dat laatste rijst de vraag, of dit op aarde is of in de hemel.
De uitleg van dit gedeelte is zeer omstreden. Een heel bekende verklaring is die van het chiliasme. Er zijn diverse chiliastische opvattingen, want het chiliasme is een veelvormig verschijnsel. Het is van joodse oorsprong en heeft ook in de christelijke kerk oude papieren. Men kan teruggaan tot de tweede eeuw en tot kerkvaders als Irenaeus en Tertullianus. Rond het jaar 300 bereikte het vroege chiliasme een hoogtepunt bij Lactantius. Volgens hem zal Christus bij zijn komst op aarde de goddelozen vernietigen. De satan wordt gebonden. In het duizendjarige vrederijk zullen de heiligen over de volken regeren. Daarna wordt de duivel losgelaten. De laatste strijd eindigt met de volledige nederlaag van de boze.
Dramatische voorstellingen als deze waren echter niet algemeen en zijn vooral door de invloed van Augustinus op de achtergrond geraakt.
Het chiliasme wordt in onze tijd dikwijls millennialisme genoemd (duizend is in het Grieks "chilioi" en in het Latijn "mille"). Die tweede naam is te gebruiken om de beide hoofdstromingen te typeren. We kennen het postmillennialisme, dat aanneemt dat de wederkomst van Christus na (post) de duizend jaren van het vrederijk te verwachten is. We hebben overigens meer te maken met het premillennialisme, dat stelt dat Hij ervóór (prae) komt en dat Hij dan het vrederijk sticht.
Dit "pre", dat in Amerika heel gangbaar is, vindt men in Nederland veel bij evangelische groepen. De Maranatha-beweging, waaraan de naam van Johannes de Heer verbonden is, mag daarbij niet onvermeld blijven. In de Christelijke Gereformeerde Kerken heeft ds. A.M. Berkhoff van zich doen spreken. Zijn leer is in 1933 door de synode afgewezen.
Een radicale vorm van het premillennialisme is het dispensationalisme of de leer van de bedelingen. J.N. Darby (1800-1882), die ook bekend staat als de vader van het Darbisme of de Vergadering van Gelovigen, heeft er de grondslag voor gelegd. Wie de geschriften van Hal Lindsey of boeken van W.J. Ouweneel leest, komt ermee in aanraking. Een verschil is, dat de Amerikaanse auteur het verst gaat in het voorspellen van wat zich in de wereld zal afspelen.
In dit stelsel neemt Israël met Jeruzalem als hoofdstad een centrale plaats in het rijk van de Messias in, omdat de gemeente als zodanig van de aarde weggenomen zal zijn. We lezen in het boek Openbaring wel niet van een eerste komst van Christus om de gemeente in de hemel op te nemen maar men zou er bij hoofdstuk 20 van moeten uitgaan. Er zou een chronologische volgorde in dit bijbelboek aan te wijzen zijn. Na de wederkomst van Christus (Op 19:11-16) breekt dan het tijdperk van de duizend jaren aan en daarna pas de eeuwige toestand.

Satan gebonden (Op. 20:1-3)
We denken in ruimte en tijd. Bij de dingen die gebeuren, vragen we van zelf, wat voorafgaat en wat volgt. Uit de visioenen van Johannes is echte geen bepaalde volgorde van de gebeurtenissen af te leiden.
Een voorbeeld is Openbaring 12. Dit twaalfde hoofdstuk sluit in tijdsorde niet aan bij het elfde. Het is een visioen dat laat zien, dat de draak het allereerst op Christus gemunt heeft er dan op zijn volk. Zo wordt de grote strijd tussen de Here en de satan getekend. Deze tegenstelling is een van de hoofdthema's van het laatste bijbel boek. Zij komt in Openbaring 20 terug en wordt daar op een wijze uitgewerkt die ons dichter bij de volledige triomf van Christus en de ondergang van de boze brengt.
Het boek Openbaring heeft een thematische opbouw met opvallende parallellen en een opmerkelijke voortgang naar het einde toe.
Men heeft er een uitdrukking voor: progressief parallellisme.
God laat de draak door een engel in boeien slaan. Hij wordt opgesloten in de afgrond, de verblijfplaats van de machten van het kwaad. De duivel is nog niet voorgoed onschadelijk gemaakt, maar hij kan de volken niet meer verleiden. Dat is wel zijn streven en dat heeft hij ook steeds gedaan. De Here houdt het tegen. Nu is het evangelie aan de winnende hand en gaan mensen uit de duisternis over in Gods wonderbaar licht. Er is verband te leggen met de woorden van Christus: Ik zag de satan als een bliksem uit de hemel vallen (Luc. 10:17).
De binding duurt duizend jaren. Dat is een symbolische benaming voor een bepaalde tijd van lange duur. Ligt die tijd achter ons of hebben we hier een samenvattende aanduiding van de perioden waarin het de satan belet wordt zijn plannen te volvoeren? Er is veel voor om de woorden met J. de Vuyst in de laatste zin op te vatten. In elk geval staat er dat de Here paal en perk stelt aan het woeden van de boze. Wat is dat een bemoediging voor de gelovigen in de dagen van Johannes en in elke tijd waarin ze daar zwaar onder lijden!

Het leven en regeren met Christus (Op. 20:4-6)
De satan mag dan gebonden zijn, maar er worden door zijn toedoen gelovigen gedood. Kan hij zijn triomfen dus toch nog vieren?
Die vraag wordt beantwoord. Johannes ziet de zielen van hen die onthoofd waren om het getuigenis van Jezus en om het Woord van God en die noch het beest noch zijn beeld hadden aangebeden. Zij werden weder levend en heersten als koningen met Christus, duizend jaren lang. Dit kan op meer dan één manier uitgelegd worden. Er is trouwens ook een andere vertaling van de eerste werkwoordsvorm mogelijk: zij leefden (het woord "weder" ontbreekt in de grondtekst).
We moeten het aardse en het hemelse aspect van elkaar onderscheiden. Zij die gelovig en getrouw waren, vonden op aarde de dood, maar zij leefden op een nieuwe wijze in de hemel. Zij leefden en regeerden met Christus. Dat is de eerste opstanding (20:5), want dit leven is opstandingsleven (vgl. Joh. 11:25 en 26). Voor een treffende parallel is te wijzen op Openbaring 6:9-11.
De zielen van de martelaren waren onder het altaar. Mensen die op een gewelddadige manier ter dood waren gebracht, waren niet dood, maar leefden bij God in de hemel. Zij leefden heel bewust, want ze riepen tot God.
Na de eerste opstanding is het tweede, het definitieve te verwachten. Dan zullen ze ook lichamelijk opstaan. Maar van de overige doden wordt gezegd dat zij niet leefden. Zij stonden buiten het leven met God.
Wat houdt het heersen of regeren met Christus in die duizend jaren in? Men mag zich daar geen al te aardse voorstellingen van maken. Het is veeleer een regeren met Christus door middel van gebeden die door de Here verhoord worden. Zie daarvoor behalve hoofdstuk 6:9-11 vooral hoofdstuk 8:3-5. Dat is een rijke troost voor de kerk in de verdrukking.

De satan losgelaten en uitgeschakeld (Op. 20:7-10)
Na duizend jaren komt de boze los. Dat is voor ons weer niet dateerbaar, maar er zullen zeker gelovigen zijn die meemaken dat hij verschrikkelijk tekeergaat. Ze zullen Openbaring 20 nog eens lezen.
We hebben te rekenen met de mobilisatie van de antichristelijke machten in de wereld en de organisatie van alle vijandschap onder de volken. Er ontbrandt een geweldige strijd. De Here grijpt echter in en het vuur van zijn toorn verteert hen die zich tegen Hem verzetten. Gods vijanden vergaan.
Dit is het begin van het einde. Voor Hem die in zijn majesteit op de troon gezeten is, moeten alle schepselen verschijnen om rekenschap af te leggen (Op. 20:11-15). God is rechtvaardig en barmhartig. Na het laatste oordeel wacht de tweede dood of het eeuwige leven.

J. van Genderen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen