„Thuiszorg is meer dan het trekken van een stofzuiger door het huis"

Wie is Arjan de Heer?
"Ik ben 36 jaar oud, getrouwd met Jolanda de Heer-Verheij. Wij zijn de gelukkige ouders van twee kinderen: Dorian (vier jaar) en Martijn (twee jaar). We wonen in Veenendaal en zijn lid van de Christelijke Gereformeerde kerk aldaar."

U bent directeur van het christelijke bureau voor thuiszorg, Curadomi. Vertelt u eens wat meer over Curadomi?
"Curadomi is het Latijnse woord voor "thuiszorg". Zeven jaar geleden ben ik begonnen met het nader uitwerken van de gedachte aan een christelijke organisatie voor thuiszorg. Die gedachte aan een christelijke organisatie voor thuiszorg kwam niet uit de lucht vallen. Mijn vrouw en ik studeerden eind 1991 af aan de Erasmus Universiteit, studierichting Beleid en Management Gezondheidszorg. Jolanda ging werken bij de Nederlandse Patiënten Vereniging, ik begon een eigen bedrijfje: Antenor, een managementadviesbureau voor de gezondheidszorg. Ik had een aantal klanten die ik adviseerde thuiszorg aan te gaan bieden. Uiteindelijk kwam het daar niet van, dus besloot ik zelf het initiatief te nemen. Ik heb toen Antenor verkocht en ben gestart met Curadomi."
"De identiteit van de organisatie stond bij voorbaat voor me vast. Het moest een samenwerkingsverband worden van mensen die Christus navolgen. Een christelijke organisatie dus. Zoals Christus oog had voor ongelovigen en naar hen omkeek, moet ook deze organisatie oog hebben voor alle mensen en hen hulp bieden als dat wordt gevraagd. Concreet betekent dit dat Curadomi werkt met christelijk personeel, maar iedereen helpt die hulp behoeft. Dus ongeacht de identiteit van de hulpvrager."
"We begonnen op 1 juni 1995 in Geldermalsen, met zes werknemers. Inmiddels werken er ruim driehonderd christenen bij Curadomi. We werken in grote delen van het land, van Vlissingen tot Zwolle en van Katwijk tot Arnhem. We bieden huishoudelijke hulp, verzorging en verpleging. Vanaf het begin ontvangt het personeel elke twee maanden bijscholing op het gebied van palliatieve zorg: pijnbestrijding, symptoombestrijding en stervensbegeleiding. Dit zijn zeer waardevolle bijscholingen, van hoog niveau. Ze worden door de werknemers enorm gewaardeerd en dragen bij tot een grote onderlinge binding."

Bestaat christelijke thuiszorg eigenlijk wel?
"Bij alle vormen van zorg is de persoonlijkheid van degene die zorgt bepalend. Het gaat om de identiteit van de medewerkers. Als dat een christen is, zit een christelijke cliënt zo iemand op dezelfde golflengte. Je kunt je dat wel voorstellen: bij de moeilijke waarom-vragen - Waarom ben juist ik uitgekozen om ziek te worden? - of vragen over een leven na dit leven, is het geloof van de thuiszorger bepalend voor de koers waarin het gesprek verloopt. En dat soort vragen krijgt iedere werknemer in een thuiszorgorganisatie. Ook de huishoudelijke hulpen."

"Natuurlijk kun je de vraag stellen of het juist niet erg mooi zou zijn als een niet-christelijke thuiszorger hoort van het getuigenis van iemand die hij of zij verzorgt. Mijn ervaring is echter dat iemand die erg ziek is, terminaal is, doorgaans vooral zelf veel behoefte heeft aan ondersteuning en het getuigen niet altijd kan opbrengen. Bij veel sterfbedden is er geen energie meer voor het getuigen en rest slechts een haast grenzenloze behoefte aan troost."

Is een Curadomi-thuiszorger deels pastoraal werker?
"Evenveel als iedereen dat is of juist niet is. Wij komen bij cliënten om hen thuiszorg te geven en niet om een pastoraal gesprek te voeren. Dat is ons vak niet. Dit neemt niet weg dat dit soort gesprekken terloops wel kan ontstaan. Maar dat heeft dan puur te maken met het feit dat er twee mensen met elkaar in contact gekomen zijn, waarbij het gesprek een bepaalde kant opgaat."

Schrijnende gevolgen van het tekort aan thuiszorg halen af en toe de publiciteit. Komen deze schrijnende situaties ook voor in de wereld van de christelijke thuiszorg?
"Pasgeleden hoorde ik dat een zuster bij ons in de kerk ernstig ziek is en hulp aangevraagd heeft bij Curadomi. Vanwege de werkbezetting van het huidige team, konden we haar er niet bij nemen. Dat vind ik heel erg. Tegelijkertijd moet ik daar niet tussen gaan zitten. Als de leidinggevende - diegene die de leiding heeft over het concrete uitvoerende werk - dat beslist, leg ik me daarbij neer. Overigens is deze schrijnende situatie nog maar het begin van de problemen. Als je naar de demografische ontwikkelingen kijkt, zijn we pas over twintig jaar op de top van het probleem: veel cliënten en weinig personeel. Er staan ons nog veel schrijnende situaties te wachten. Vooral in de zomervakanties."

Wat vindt u van de stelling: De mogelijkheid van thuiszorg ontslaat familieleden makkelijker van hun verantwoordelijkheid een ziek of hulpbehoevend familielid te helpen.
"Dat is te bout, niet iedereen kan thuiszorg bieden. Familieleden kunnen ver weg wonen, of het zo druk hebben, dat het onmogelijk is in te passen. Bovendien: thuiszorg is meer dan het trekken van een stofzuiger door het huis. Huishoudelijke hulp, verzorging en verpleging zijn taken waar Curadomi vakmensen voor heeft. Mensen die methodisch werken, doelgericht, volgens een zorgplan.
Bovendien komt Curadomi bij veel cliënten slechts een ochtend of middag per week thuis. In de tussenliggende tijd moeten de verzorging en huishoudelijke klussen gewoon doorgaan. Zonder inzet van familie, broeders en zusters, buren en/of kennissen redt de thuiszorg het niet. Beiden hebben elkaar nodig, maar ieder z'n vak."

Kan een goed functionerende diaconale kring in een kerkelijke gemeente {delen van) thuiszorg vervangen?
"Ja, de vrijwillige thuishulp zoals die door de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) wordt aangeboden, doet dit ook. Waarom zou dat ook niet kunnen binnen een diaconale kring? Dit gebeurt bijvoorbeeld al in de christelijke gereformeerde Pniëlkerk te Veenendaal. En ik verwacht dat dit in andere gemeenten al wel praktijk is. Het vraagt alleen wel de nodige organisatie. Maar organisaties als de NPV en de reformatorische Stichting Schuilplaats kunnen hierbij helpen."

Curadomi is een commercieel bureau. Is het een winstgevende 'business'?
„Recent zijn er twee commerciële organisaties voor thuiszorg failliet gegaan. Zeer onlangs is een niet-commerciële organisatie voor thuiszorg van de ondergang gered door 120 personen te ontslaan en overheidssteun van negen miljoen gulden. Dit illustreert dat thuiszorg niet automatisch een winstgevende bedrijfstak is. Toch moet er winst gemaakt worden. Als dat namelijk niet het geval is, kunnen de aandeelhouders - die mij indertijd geld gegeven hebben om Curadomi op te zetten - hun vermogen uit de onderneming halen en elders onderbrengen, waar het beter rendeert. Een gezond bedrijf maakt winst. Een bedrijf dat structureel geen winst maakt, heeft geen toekomst. Curadomi is een gezond bedrijf met toekomst."

Functioneren commercie en christelijke naastenliefde, christelijke zorg samen ?
„Het commerciële kader is de randvoorwaarde, waarbinnen christelijke thuiszorg effectief inhoud gegeven kan worden. Zonder dat kader was Curadomi niet ontstaan, omdat er niemand was die mij vermogen had verschaft."

Zelf overigens wel eens 'met de handen aan het bed gestaan'?
„Ja, mijn beide ouders en mijn zus zijn inmiddels overleden. Ik heb hen alle drie mogen helpen, uiteraard samen met anderen. De manier waarop dit is gebeurd, heeft mijn visie op het bieden van thuiszorg bepaald."

Een man van 101 jaar woont alleen in zijn huisje, in de buurt van Veenendaal. Het interieur is negentiende-eeuws. Luxe ontbreekt. De man krijgt elke dag hulp van een klein team vaste medewerkers. Hij is erg aan hen gehecht, en andersom geldt hetzelfde. Menselijkerwijs gesproken zou het het einde betekenen van deze meneer, als de zorg moest stoppen. Een opname in een verpleeghuis zou hij namelijk niet aankunnen

Een echtpaar van in de negentig woont nog samen in een huis. Mevrouw is dementerend, meneer heeft veel lichaamsgebreken. Beiden weigeren te verhuizen naar een verzorgingshuis en opname in het verpleeghuis is onbespreekbaar. Curadomi geeft aan dit echtpaar vierentwintig uur per dag, zeven etmalen per week, thuiszorg. Met één persoon per week, met vier personen per maand. Ook de kinderen van dit echtpaar geven aan dat de "kwaliteit van leven" van dit echtpaar sinds de hulpverlening is gestegen. Op deze manier wordt opname in een verzorgings- of verpleeghuis effectief voorkomen.

Een man van middelbare leeftijd is ernstig ziek. Hij heeft een chronische ziekte die zijn spieren aantast. Hierdoor hangt hij in een soort harnas. Meneer is vroeger ondernemer geweest, hij had een eigen IT-bedrijf maar moest daarmee stoppen vanwege zijn ziekte. Hij heeft zijn talenten op IT-gebied maximaal toegepast door de ziekenkamer van alle mogelijke gemakken te voorzien. Hij heeft een soort pet op het hoofd met daarin een lantaarn met infraroodstraling. Daarmee straalt hij zijn computerscherm aan. Hierdoor is hij in staat te communiceren met de hele wereld. Curadomi verzorgt en verpleegt hem.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen