Van student naar predikant (4)

Over één aspect van de opleiding in Apeldoorn met persoonsvormende onderdelen en begeleidende elementen hebben we het nog niet gehad. Ik bedoel de preken, of eigenlijk de preekvoorstellen (want preken worden op de kansel gehouden). Het is niet het minste onderdeel van de opleiding, integendeel. Zit het woord niet in de naam 'predikant' en geeft dat niet aan dat het hier om een hoofdtaak van de toekomstige dominee gaat? Er is geen moment waarop meer leden van de gemeente worden bereikt dan onder de prediking. Er is geen moment waarop de prediker meer in de gelegenheid is om principieel en geestelijk verantwoord onderwijs uit de Schriften te geven dan daar. Er is ook geen moment waarop hij meer in de gelegenheid is geestelijke leiding te geven dan daar. Juist daarom is het ook van zo ontzaglijk belang dat hij daar zich daarin oefent onder goede begeleiding en dat zijn hart daar opengaat. Hoe zal immers anders de prediking weerklank kunnen vinden, hoe zullen de harten van zijn gemeenteleden straks open kunnen gaan?

Begeleiding door hoogleraren
We beginnen maar weer bij de colleges. Elke week is er college homiletiek (preekkunde), dat vanaf het derde studiejaar gevolgd wordt door alle studenten. Het bestaat uit een onderdeel theorie, maar ook uit een onderdeel praktijk: (vrijwel) wekelijks levert een student een preekvoorstel in, compleet met uitlegkundige verantwoording, uitleg van 'preektechnische' keuzen die gedaan zijn, inzage in de commentaren die geraadpleegd zijn en - niet van het minste belang - meditatieve stof die over het schriftgedeelte c.q. de tekst gelezen is. Deze preek wordt beoordeeld, zowel door enkele daartoe aangewezen studenten als door de docent (drs. Baars). Terzijde: ook de docente logopedie, die op uitspraak en lichamelijke 'uitstraling' let, is vaak hierbij aanwezig om op haar gebied kritiek te leveren. Het geheel wordt opgenomen op video (het is een hele zelfoverwinning om naar jezelf te durven kijken; je schrikt je wild, zo is mijn eigen ervaring...). De kritiek heeft altijd een positieve ondertoon: we zijn er om elkaar te helpen, niet om elkaar 'af te knijpen', maar als het nodig is, is zij niet mals. Persoonlijk: het meest heb ik indertijd geleerd van de kritiek op het preekvoorstel dat compleet in de prullenbak verdween.

Naast deze colleges zijn de admissiale studenten verplicht om één maal per jaar een preekvoorstel te houden voor het zgn. kritiekcollege. Daar zitten alle hoogleraren en alle studenten. Iedere hoogleraar levert vanuit zijn eigen invalshoek (waarbij het vakgebied soms herkend wordt!) kritiek. Bij deze bijzondere colleges is, indien inpasbaar in de agenda, ook de curator-begeleider van de student aanwezig. Hij doet er zijn winst mee.

Begeleiding door het curatorium
Behalve deze preekvoorstellen, die 'gewoon' bij de opleiding horen, krijgen de admissiale studenten daarnaast ook te maken met preekvoorstellen die zij apart voor het curatorium maken. Op een gegeven moment, passend bij de voortgang van de studie, mag hij preekconsent aanvragen, om te gaan 'oefenen' in de kerken. Daartoe geeft het moderamen van het curatorium hem een bijbeltekst op (in overleg met de docent homiletiek). Dit preekvoorstel wordt door het gehele curatorium besproken, waarna doorgaans preekconsent wordt verleend (gelukkig!). Vervolgens neemt het moderamen van het curatorium, samen met de curator die speciaal is aangewezen om zich in dit onderdeel te verdiepen (ds. J. Westerink) de tijd om de gemaakte opmerkingen met de student door te nemen. Na een jaar moet verlenging van het preekconsent worden aangevraagd. Nu levert een student een preek naar keuze in die hij in deze periode in de kerken heeft gehouden; weer is er beoordeling door de vergadering, beslissing over de aangevraagde verlenging en een gesprek op moderamenniveau. In dat gesprek is er, behalve voor het doornemen van de preek, ook aandacht voor de ervaringen die de student gedurende het afgelopen jaar in zijn rondgaan in de kerken heeft opgedaan. Het zijn vormende, opscherpende gesprekken, die bijdragen aan de geestelijke groei naar het predikantschap. Soms worden er een paar extra preekvoorstellen gevraagd, om een beter niveau te bereiken.

Dit alles wordt jaarlijks herhaald, tot het moment van afronding van de studie. Dan wordt meestal ook beroepbaarstelling aangevraagd; daartoe wordt nog één keer een preekvoorstel (vrije tekst) ingediend. Op grond van de bevindingen geeft het curatorium opening voor de afrondende fase, op weg naar het moment waarop publicatie in dit blad plaatsvindt en de roeping - naar wij hopen en bidden - wordt overgenomen door de kerken.

Begeleiding door de kerken
Misschien kijkt u vreemd aan tegen dit kopje: we hebben het toch over begeleiding in en door 'Apeldoorn'? Maar u hebt het eigenlijk al tussen de regels door gelezen: de kerken c.q. de kerkenraden worden uitdrukkelijk ingeschakeld bij het begeleiden en geestelijk-praktisch vormen van de studenten. Alle kerkenraden ontvangen met regelmaat een brief met het verzoek om speciaal aandacht te geven aan de student die bij hen voorgaat. Een nabespreking wordt op prijs gesteld. We merken dat kerkenraden daar vaak heel serieus mee omgaan: soms nodigt men de student bijv. uit op een op de zondag volgende kerkenraadsvergadering. Of men laat hem 'overblijven' bij een persoon of gezin waar hij goed kan worden opgevangen, maar ook inhoudelijk reactie kan krijgen. Daarnaast gaat de student altijd tegen het eind van der studie een keer voor in de gemeente van zijn curator- begeleider, gevolgd door een preekbespreking, waaraan (een deel van) de kerkenraad of een dwarsdoorsnede van de gemeente deelneemt. Opmerkingen die uit deze zondagse ervaringen volgen, komen op de tafel van curatoren en hoogleraren terecht. Ze worden verwerkt in de contacten met de studenten.

D. Quant
(Ds. D. Quant is predikant in Eindhoven en secretaris van het curatorium)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen