De zekerheid van het geloof is verankerd in het Woord van God

Het Woord is het middel dat de Heilige Geest gebruikt om in ons onvergankelijk leven voort te brengen. Dat komt omdat dit Woord het Woord van God is en omdat dit Woord vol is van de Christus. De Christus heeft zich opgeborgen in Zijn Woord. Dat betekent niet dat het Woord en de Christus samenvallen. Christus is meer dan Zijn Woord en staat ook boven Zijn Woord, maar tegelijk is Hij voor ons geheel en al in dit Woord. Daarom moet dit Woord blijvend verkondigd worden. De verkondiging van het blijvende en levende Woord van God is onopgeefbaar. Het Woord is het voertuig waardoor de Christus tot ons komt en tot ons spreekt. Door middel van het Woord geeft Hij Zich aan ons. Dit alles is het werk van de Heilige Geest, maar de Heilige Geest werkt hier ten volle mee met Christus Zelf. De Heilige Geest gebruikt het Woord om ons in de levensverbinding met Christus te brengen.

Zekerheid en liefde
De zekerheid van het geloof is geen grootheid, geen gegeven, in zichzelf. De zekerheid van het geloof wordt steeds weer verkregen uit het Woord van God en de zekerheid hangt samen met de duurzame broederliefde. Daarin bewijst het Evangelie zich als waarheid omdat het de waarachtige en ongeveinsde en duurzame liefde tot de broeders en zusters met zich meebrengt. Zie 1 Petrus 1: 22, 23. Dit doet geen enkel ander woord; geen enkel ander stelsel, geen enkele andere ideologie, geen enkel zogenaamd ander evangelie.
Dit is ook wel te verstaan vanuit de wet van God. Immers, het Evangelie strijdt niet tegen Gods goede wet. Het Evangelie is de vervulling van de wet. God heeft ons geschapen in de relaties van de liefde. Wij zijn geschapen naar Gods beeld. Dat houdt ten diepste in de beleving van de liefde van God. De relaties, waarin God het onvergankelijke leven schenkt, zijn de relaties van de liefde. Op deze wijze komt Gods wet tot zijn recht en bestemming. Maar deze liefde kan er dus onmogelijk zijn zonder het Woord van God. Met andere woorden: in het Woord van God ligt alles verankerd. In het Woord ligt de zekerheid van het geloof verankerd en in het Woord ligt ook de bron van de blijvende broederliefde. Het Woord spoort onophoudelijk aan tot de onderlinge liefde, die zijn voorbeeld vindt in het liefhebben van de Here Jezus Christus. Waar dus Gods Woord verkondigd wordt en gehoor vindt, bloeit het leven op. Het is het leven dat zich afspeelt binnen de relaties van de liefde. Binnen deze verbanden werkt de Heilige Geest de zekerheid van het geloof in de harten van hen, die naar het Woord horen en daar gelovig mee werkzaam zijn.

Zekerheid en beleving
Is er nog wat meer te zeggen over de zekerheid van het geloof, die verankerd is in het Woord van God? Het gaat om de zekerheid van het geloof. Dat is nog wat anders dan de zekerheid in de beleving van het geloof. De zekerheid van het geloof is vast. Die is er voor de volle honderd procent. De beleving van deze zekerheid is er lang niet altijd. Zij kan heel sterk zijn maar vaker is ze niet zo sterk en voor het gevoel kan ze zelfs afwezig zijn. Met andere woorden: we hebben steeds weer de bron nodig om tot de zekerheid van het geloof te komen en die dan ook gelovig te beleven. Er is gebed nodig om het geloof als zekerheid te mogen beleven. De zekerheid van het geloof kan niet beleefd worden buiten het geloof om. Dat lijkt een cirkelredenering. Dat de zekerheid van het geloof slechts beleefd en genoten kan worden door het geloven, het hopen en het liefhebben. Daarom is het goed wat meer te zeggen over wat het geloven nu is.

Geloven
Geloven is allereerst vertrouwen. Dat vertrouwen berust op kennen. Je vertrouwt iemand die je hebt leren kennen. Het vertrouwen op God berust op het hebben leren kennen van God. (Vergelijk zondag 7 van de Heidelbergse Catechismus). Hoe hebben we God leren kennen? Allereerst uit Zijn Woord. God begint te spreken in ons leven. Hij is de Eerste. Dat spreken wordt door de Heilige Geest in ons hart gedragen. Wij gaan het horen, bewust, gelovig. Dat is het werk van de Heilige Geest met het Woord in onze harten. Uit het Woord leren we God kennen. Uit het Woord komen de rijkste beloften tot ons. Al die beloften zijn vol van de genade en de liefde van de Here Jezus Christus. Al Gods beloften zijn in Jezus Christus ja. (2 Corinthiërs 1: 20). Door Hem is ook het amen. Het spreken door ons van het ‘amen’ met betrekking tot de beloften van God is het antwoord van de zekerheid die we gevonden hebben in de beloften. Die zekerheid wordt ons eigendom door het geloof. En dit geloof is altijd geloven (werk-woord). Het is een altijd doorgaand pleiten op de beloften van God. De grond van de zekerheid vinden we dus altijd buiten onszelf. Die grond is God Zelf. De grond zijn Gods beloften. Dus: het Woord van God.

Het Woord woont in ons
In een levende en biddende omgang met Gods Woord leren we inderdaad de ene en waarachtige God kennen en Jezus Christus, Die Hij gezonden heeft (Johannes 17: 3). En daarin bestaat nu het onvergankelijke, eeuwige leven: in dit kennen van de ene en waarachtige God en van Jezus Christus, Die Hij gezonden heeft. De omgang met en de werking van het Woord in onze harten hoeft niet gebonden te zijn aan het lezen van de Bijbel als zodanig. Dat lezen, dat studeren, moet er zijn. Heel regelmatig. Maar er gebeurt nog iets als we met het Woord bezig zijn gegaan en ermee bezig blijven.
Er is nog een vrucht waarop misschien wel eens wat te weinig wordt gewezen, namelijk deze vrucht: het Woord gaat in ons wonen. En wonend in onze harten werkt het in ons. Hoe meer je van het Woord mag kennen, hoe rijker het in ons kan wonen en werken. Paulus zegt in Colossenzen 3: 16: “Het Woord van Christus wone rijk in u, zodat gij in alle wijsheid elkaar leert en terechtwijst en met psalmen, lofzangen en geestelijke liederen zingende, Gode dank brengt in uw harten”. Als het Woord van Christus in onze harten rijk woont, betekent dat dus tegelijk dat Christus Zelf in ons woont. Zo staat het in Efeziërs 3: 17: “Opdat Christus door het geloof in uw harten woning make”.
De omgang met het Woord versterkt het wonen en werken van het Woord in ons. Laten wij nu de omgang met het Woord minder worden, dan zal de rijkdom van het wonen van het Woord in ons steeds minder beleefd worden. We gaan geestelijk achteruit. Ons hart wordt kouder en leger. We moeten dus steeds weer teruggeroepen worden tot de omgang met het levende en blijvende Woord. Dat gebeurt door het lezen en bestuderen van de Bijbel, door dat in onderlinge bijeenkomsten te doen en door het komen onder de prediking van het Woord. De gemeenten kunnen alleen maar geestelijk gevoed en gebouwd worden wanneer het Woord in haar midden wordt verkondigd. Hier hangt geweldig veel van af. Wie de opbouw en de geestelijke groei van de gemeente zoekt los van het Woord en buiten het Woord om, zal juist die opbouw en geestelijke groei verspelen. Er is geen enkele organisatie en organisatiegraad te bedenken die de verkondiging van het Woord kan vervangen en evenaren, laat staan verbeteren.

Overtuigd van de waarheid
En nog iets: een mens wil overtuigd raken van de waarheid. Gods Woord dient zich aan als de enige, gezaghebbende waarheid over de verhouding van God tot de mens en van de mens tot God. Hoe komen wij tot de innerlijke overtuiging van wat waarheid is in de diepste en noodzakelijkste vragen rond leven en dood, rond verloren gaan en behouden worden? De Heilige Geest overtuigt ons innerlijk van de waarheid door middel van het Woord van God. Het Woord zelf is de waarheid. Jezus Christus zegt: Ik ben de weg, de waarheid en het leven. We moeten persoonlijk deze overtuigingskracht van de waarheid van het Woord van God kennen. Het gaat er dan om dat het Woord zelf de waarheid is en dat het ons overtuigt van de waarheid. Die waarheid is Jezus Christus: blijvend en levend. De waarheid ligt vast in het Woord. Jezus Christus is en blijft de waarheid maar de waarheid wordt beleefd in de geloofsrelatie tot Christus. De waarheid is dus geen statisch, als het ware stilstaand begrip. Zij is levende waarheid. Zij wordt meer en meer het fundament van ons leven. We gaan de kracht en de bevrijding van de waarheid zelf kennen. In 1 Petrus 1: 22 staat dat de gelovigen hun zielen gereinigd hebben door gehoorzaamheid aan de waarheid. De reiniging is de reiniging tot ongeveinsde broederliefde. De waarheid en de gehoorzaamheid eraan werkt het nieuwe leven uit! Daarin juist blijkt de kracht van de waarheid.
Praktisch dus samengevat: geen zekerheid van het geloof buiten de waarheid van Gods Woord om. De Heilige Geest verzekert ons innerlijk van de waarheid van Gods Woord. Hij draagt de zekerheid van het Woord in ons hart en geweten in. Zo leren wij ons te verlaten op al de beloften van God. Wij krijgen eerbied en ontzag voor het Woord. Er komt een diepe afhankelijkheid van en aanhankelijkheid aan de Heere. In en door het Woord leren wij Christus kennen. Zo wordt de zekerheid van het geloof in ons gewerkt en in ons onderhouden. Zijn wij door zonden, slordigheid, nalatigheid of wat ook, deze zekerheid kwijtgeraakt, dan kan die alleen weer worden verkregen door een nieuwe omgang met het Woord. Dus in de weg van de concrete bekering. Inderdaad: de zekerheid van het geloof heeft haar anker in de waarheid van het Woord van God!

J. Jonkman
(Ds. J. Jonkman is predikant te Drachten)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen