Klagen en gedragen worden

Ik belde het ‘Meldpunt voor seksuele intimidatie en misbruik binnen pastorale c.q. kerkelijke relaties’ (SMKR). Het Meldpunt is bedoeld als instantie waar mensen in een zo vroeg mogelijk stadium, desnoods anoniem, hun verhaal kunnen doen en advies en steun kunnen vragen. Ook als het misbruik al lang geleden heeft plaatsgevonden, kan het verstandig zijn om er aandacht voor te vragen. Het Meldpunt speelt de serieuze klachten door naar de Klachtencommissie.

Mevrouw Blijdorp coördineert het Meldpunt en fungeert als aanspreekpunt. Over het Meldpunt vertelt zij dat stichting De Driehoek daarmee op 1 maart 1999 van start is gegaan. “De synodes van de CGK, NGK en GKV onderstreepten dit initiatief en gaven opdracht voor verdergaande plannen. In 2004 werd stichting het Meldpunt opgericht door de drie kerken. Het Meldpunt is nu losgemaakt van stichting De Driehoek. Het heeft een eigen website en een eigen telefoonlijn. De telefoonlijn wordt behartigd door medewerkers. Wanneer mensen bellen, worden ze doorverbonden met vrouwelijke professionele hulpverleners. Deze hulpverleners horen de bellers aan en kijken vervolgens wat er nodig is. Bij een crisis is er eerst overleg met elkaar. Op bureau Zwolle komt de lijn van het Meldpunt binnen, maar wanneer daar geen vrouwelijke collega’s aanwezig zijn, bestaat er de mogelijkheid een beroep te doen op collega’s vanuit andere bureaus in Groningen, Amersfoort en Rotterdam.”

Preventie
Hoe wordt de klacht behandeld?
“Het is een hele stap voor klagers om de telefoon te pakken en te bellen. Allereerst is het dus van belang om bellers heel serieus te nemen. Van groot belang is om goed te luisteren, iemand op z’n gemak te stellen en verder te kijken naar de vervolgstappen. Wanneer de klacht of het probleem van de beller niet te maken heeft met misbruik in pastorale relaties, kijken we samen met de beller waar hij/zij wel terechtkan. Vaak is er hoe dan ook sprake van een probleem. Het is wel heel belangrijk om er achter te komen wat iemand tegen je wil zeggen en hoe je een persoon via de telefoon op zijn gemak kunt stellen. Dit vereist wel een vaardigheid. Op de website staan de taken van het Meldpunt.”
Mevrouw Blijdorp is ook preventiemedewerker. Het stichtingbestuur heeft eisen en regels opgesteld voor mevrouw Blijdorp, om de preventiewerkzaamheden uit te voeren. “Preventie is goed. Het is van belang om te zorgen dat het onderwerp breed bekend is in kerkelijke gemeenten, bij ambtsdragers, bij kerkelijk werkers enzovoort. Preventie is belangrijk. Ook dit stukje in De Wekker werkt preventief, preventief voor klagers en aangeklaagden (slachtoffers en daders).”

Hoe vaak wordt er gebeld?
“Zal ik van 2005 uitgaan? In dat jaar zijn er rond de dertig telefoontjes geweest.”

Wat is de aard van de klachten?
“Er komen verschillende vragen. Sommigen willen hun verhaal kwijt en hebben genoeg aan een luisterend oor; men wil erkenning. Anderen willen een klacht indienen, weer anderen willen een advies hoe nu verder te gaan. Ook bellen dominees en kerkenraden op voor een protocol of om iets voor te leggen, om op een preventieve manier iets aan te pakken. Er zijn ook veel vragen over interne vertrouwenspersonen, of het verstandig is om die aan te stellen, of er cursussen voor bestaan en dergelijke.”

Klachtenprocedure
Hoe verloopt de klachtenprocedure bij een serieuze klacht?
“Bij een serieuze klacht, kan de zaak een jaar in beslag nemen. Er wordt gehandeld volgens de klachtenregeling van de desbetreffende kerk. Er is een klachtencommissie, die kijkt of de klacht ontvankelijk is. Als dat zo is, dan wordt de klacht onderzocht. Er wordt hoor en wederhoor toegepast en de klachtencommissie komt met een advies. Het advies heeft geen juridische status, maar wordt bindend opgelegd. Het advies van een klachtencommissie wordt meestal gehonoreerd. Bijvoorbeeld: een ambtsdrager wordt geschorst of uit het ambt gezet. Een kerkenraad blijft verantwoordelijk wat ze met dit advies doet. De klachtencommissie is een onafhankelijke en neutrale commissie. De taak van het Meldpunt is om een klaagster te begeleiden bij dit hele proces. Klager of aangeklaagde kan na de uitspraak in beroep gaan bij de beroepscommissie.”

Wat is de relatie met Justitie?
“Bij een klacht kun je de kerkelijke weg gaan, bijvoorbeeld in een pastorale relatie. Het advies wordt dringend opgelegd. Je kunt ook de justitiële weg gaan, en een klacht indienen bij Justitie. Bij Justitie wordt gekeken naar harde bewijzen. De officier van Justitie kijkt of er voldoende bewijzen zijn. De zaak kan worden geseponeerd, of de zaak wordt via Strafzaken behandeld en er komt een rechtszaak. Dit is een ingrijpend proces, ook in tijd. Veel klagers willen liever een kerkelijke weg bewandelen omdat het meer past bij de context waarin het gebeurd is. Ze willen meestal erkenning voor het geleden onrecht en zijn niet uit op gevangenisstraf voor de aangeklaagde. Men wil dat er eind komt aan het onrecht wat er is in de kerk. Men wil dat er recht gedaan wordt en dat de aangeklaagde verantwoordelijkheid neemt voor wat er gebeurd is. De motivatie waarom en hoe verschilt overigens per persoon.”

Schrik
Ik sprak met een maatschappelijk werkster bij de klachtencommissie. Waarvoor wordt de hulp van de klachtencommissie ingeroepen? Wat is de klachtenprocedure?
“De klacht bereikt de klachtencommissie. De grond van de klacht is dat het slachtoffer is benadeeld in pastorale relaties. Dit kan seksuele intimidatie zijn tot verkrachting, of dergelijke. De klacht kan van minder zwaar tot ernstig of zelfs een misdrijf zijn. De klacht wordt door de klachtencommissie beoordeeld. De klager en de aangeklaagde worden beiden door de commissie ondervraagd.”

Wat doet het met u wanneer u zich bezig houdt met deze klachten?
“Ik schrik er niet meer van. Het is naar dat het nog gebeurt, ondanks de preventie. Vroeger werd alles door de mantel der liefde bedekt. Nu kunnen we op een volwassen manier omgaan met serieuze problemen. Ik ben blij dat er binnen ons binnen kerkgenootschap en andere kerkgenootschappen er meer ruimte voor is.”

Voorzichtig
De klachtencommissie is voorzichtig en terughoudend met het geven van informatie. Volgens dhr. P. de Jong, secretaris van de Klachtencommissie, is dat in overeenstemming met de besluiten van de Generale Synode besloten. “We geven maar mondjesmaat informatie. De zaken moeten niet duidelijk naar voren komen. Het is triest dat het voorkomt in onze kerken. We zijn een klein kerkverband. Het mag niet duidelijk worden over wie het gaat, en wie de klager of klaagster is. Je hoeft maar een gemeentelid te noemen of een plaatsaanduiding te geven, en mensen gaan iets denken of vermoeden. Intern is met het Meldpunt besloten om wel de soorten klachten te benoemen, maar te komen met summiere gegevens. Er is geheimhouding. De klachtenprocedure is niet geheim. Die staat op Internet, op de site van de CGK. Er is een ook brochure in de kerk gegaan. Er is genoeg bekend over de klachtencommissie.”

Meer informatie
• www.gmdmeldpunt.nl
De stichting het Meldpunt is ontstaan vanuit de Christelijk Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) en de Nederlands Gereformeerde Kerken. Telefoonnummer van het meldpunt is 038-4232125. Dagelijks bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur.
• www.dedriehoek.nl
Stichting De Driehoek is een instelling voor maatschappelijk werk die een Meldpunt heeft voor de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken in Nederland (Vrijgemaakt) en de Nederlands Gereformeerde Kerken.
• www.smpr.nl
Het maakt in principe niet uit van welke kerk u lid bent. Ook als u geen lid bent van een kerk, maar (in het verleden) misbruikt bent door een kerkelijk ambtsdrager, kunt u gebruikmaken van de diensten van het SMPR.
• www.ikonrtv.nl/pastoraat/alginfo.asp?oId=61
Het meldpunt van de SMPR, interkerkelijk samenwerkingsverband tegen seksueel misbruik in pastorale relaties, is ondergebracht bij het IKON-pastoraat in Hilversum.
• www.cgk.nl
Op de site van de CGK vindt u meer informatie over de klachtencommissie onder ‘Over de CKG’ en ‘Klachten’. Daarbij kunt u ook de klachtenprocedure en de gedragscode voor predikanten lezen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen